Wie denkt dat hij ver moet reizen om de mooiste avonturen mee te maken, heeft het mis: een wandeling naar de dichtsbijzijnde bibliotheek volstaat. Susan Smit ontdekte al jong dat boeken een geheime poort zijn naar de grote wereld.
Tegenwoordig worden alle luifels, reclameposters en menukaarten hardop voorgelezen. Mijn dochter van zes leert lezen en doet dat luidruchtig en verrukt. Uitgelaten zie ik haar op een kast afrennen op de kinderboekenafdeling van de bibliotheek met boeken die straks door haar ogen tot leven zullen komen.
De ontdekking van de wereld
De eerste keer dat ik mijn romandebuut in een dikke plastic bibliotheekjas gestoken zag, klaar om uitgeleend te worden, was ik verrukt. Mijn hele jeugd verliet ik elke week de plaatselijke bibliotheek met een stapel boeken onder mijn arm en vanaf nu zouden dus andere mensen míjn schrijfsels onder de arm klemmen. Het was een van die momenten waarop de jaren wegvallen en het kleine meisje dat ik ooit was zich luidruchtig in mij aan het verkneukelen was. Joehoe! Ik kijk niet langer naar de wereld, op mijn tenen balancerend en met mijn neus tegen het raam gedrukt, maar ik zit er middenin.
Guus Kuijer zou vermanend zeggen dat de enige mensen die het mogen hebben over ‘het kind in zichzelf’ zwangere vrouwen zijn. En gelijk heeft hij. Toch is dat kleine meisje in mij duidelijk voelbaar aanwezig als ik als uitgenodigde schrijver een bibliotheek binnenstap om voor te dragen uit eigen werk – ik kan het niet anders uitdrukken. Ik houd mezelf dan wel in toom, maar zij kraait het uit van plezier.
Exotisch en verrassend
Tot diep in mijn puberjaren stond de bibliotheek voor mij symbool voor de grote wereld; de exotische, boeiende en verrassende werkelijkheid buiten mijn dorp. Wat een ontdekking: het leven kon dus ook anders geleefd worden dan alle mensen om mij heen dat deden. Je kon er blijkbaar voor kiezen andere woorden te gebruiken, andere overtuigingen te hebben, andere dingen te ervaren. Mijn leeswoede was geboren.
Sjakie, Dolf en Anne
In boeken vond ik steeds opnieuw personages met wie ik uren wilde doorbrengen. Ze lagen zomaar voor het grijpen. Sjakie uit de chocoladefabriek, Anne van het Groene Huis, Dolf die zijn kruistocht deed in spijkerbroek werden mijn vrienden. Lezen verruimt je horizon, geeft je begrip voor zaken buiten je eigen werkelijkheid en wakkert stille verlangens aan. Leeftijdsgenoten vonden de bibliotheek een stoffig gebouw; ik vond het een magische plek. De eerbiedige stilte die er heerste was in mijn ogen geheel terecht.
Nu ik mijn dochter zo af en toe met haar neus in een boek aantref, wegdromend op verhalen, karakters en avonturen, fantaserend over haar plaats in de wereld, straks als ze groot is, kijk ik terug op mijn eigen toekomstdromen en denk ik ineens: Verdomd. Het is gelukt.
Wanneer las jij voor het laatst een boek? We lijken de betoverende kracht van verhalen haast vergeten. Maar wegdromen in een andere wereld en het sluiten van vriendschap met fictieve karakters waarmee je woeste avonturen beleeft terwijl je al fantaserend je eigen plek in de wereld bepaalt, dat verrijkt en verruimt je geest.
