In de wereld van gevoelens bestaat geen goed of fout. Of je nu blijdschap of verdriet voelt, je hoeft het niet te onderdrukken, veranderen of vast te houden. Want wanneer je voelen gewoon het voelen laat, vertelt het je altijd welke richting je op moet.
Ik heb net mijn zesjarige dochter een nachtkus gegeven als ik haar hoor huilen. Weer bij haar bedje troost ik haar, ook al weet ze niet precies wat er aan de hand is. ‘Ik ben zo bang dat ik weer verdrietig word als je weggaat,’ zegt ze met een klein stemmetje. Ik strijk over haar haren en zeg: ‘Wees nooit bang voor wat je voelt, lieverd, of het nu verdriet of blijdschap is. Het blijft nooit lang, het komt en het gaat vanzelf weer weg.’ Omdat ze de dag meestal begint en eindigt met zingen in haar bed, voeg ik eraan toe dat een potje huilen net zo normaal en goed voor je is als een liedje zingen.
Op de bank hoor ik alleen nog een kalm gesnif uit haar kamer en blijf ik erover nadenken.
Angst voor gevoel
Er zijn schrikbarend veel mensen die leven met angst voor hun gevoel. Gevoelens voelen soms onprettig en worden niet altijd begrepen door de omgeving, dus hebben ze ze leren wantrouwen. Ze hebben geleerd elk flintertje gevoel, zeker die van de pijnlijke soort, onmiddellijk weg te redeneren. Dit systeem is heel populair in de wereld waarin we leven. Huilen lost niks op. Wees volwassen. Beheers je. Houd je aan de sociale code. Speel het spel.
Zo ontstaan er hordes ‘denkmensen’ die alles waarmee ze in aanraking komen niet door het lichaam laten gaan, maar zo snel mogelijk naar het hoofd dirigeren. Zelfs hun eigen gevoel gaat door de mentale machine en komt er als een ideeworst weer uit. Het is gedefinieerd in een theorie en daarmee ontmaskerd en opgelost. Denk positief, prik er maar doorheen, het is allemaal maar een illusie.
Wondermiddel
Alles onmiddellijk mentaliseren is niet slim of bevrijdend, ook niet als het in een spiritueel sausje wordt gedrenkt. Het is gewoon weer een nieuwe strategie om onwelgevallige gevoelens onder controle te krijgen, ditmaal met ratio als het wondermiddel dat alles onderdrukt en grijs maakt. Waarna het ondergronds verder woekert.
Zelfkennis
Voelen is een natuurlijke beweging die voortdurend van richting verandert. Het voelen willen weghalen is als een stromende rivier willen veranderen in stilstaand water. Emotie daarentegen is gevoel met een ‘verhaal’. Er hebben zich gedachten, triggers en overtuigingen om een gevoel gevormd en de boel komt muurvast te zitten. Dit zijn de emotionele reacties die je inderdaad zou kunnen onderzoeken, omdat ze je zelfkennis verschaffen. Het zegt je: hé, hier is meer aan de hand. Wat zou dat zijn?
Het zijn onze gedachten die ons om de tuin leiden, niet onze gevoelens.
Barometer van je ziel
Ik leer steeds beter om het voelen gewoon het voelen te laten en er zo min mogelijk ‘verhaal’ bij te halen. Ik hoef gevoelens niet te onderdrukken, niet vast te houden, niet proberen te veranderen in iets anders. En ik hoef ze al helemaal niet te ontmantelen of onschadelijk te maken. Ze zijn voelbaar in mijn lichaam – ik kan altijd precies aanwijzen waar – en laten me weten: dit wil ik wel en dat wil ik niet, dit klopt en dat is niet zuiver. Mijn gevoel is de barometer van mijn ziel, de richtingaanwijzer in mijn leven.
Boven is het inmiddels stil. Ik doe de deur van haar kamertje zachtjes open. Ze slaapt.
Meer lezen van Susan Smit?
Waarom de weg van persoonlijke ontwikkeling oneindig is, volgens Susan Smit.
