Zingen, dansen, muziek maken: als je jong bent doe je dit vrij van gene. Tot het kantelpunt, dat Susan ontdekt bij haar dochter. Het moment waarop je beseft dat er een goede en een verkeerde manier is om dit te doen.
Ze begroef zich in de kussens van de bank met haar rug naar me toe. ‘Ik kan niet dansen’, snikte mijn zesjarige dochter bijna onhoorbaar. Even ervoor had de tienjarige dochter van mijn vriend met haar vriendinnetje een ‘optreden’ gegeven van een dansje dat ze hadden ingestudeerd. Daarna spoorde ik mijn dochter aan om ook te dansen, zoals ze wel vaker deed. De muziek klonk, maar ze verstijfde. En rende terug naar de bank. En de kussens. Ontroostbaar was ze.
Het kantelpunt
Ik besefte dat ik getuige was geweest van het kantelpunt. Het punt waarop een kind dat met argeloos plezier danst, zingt, tekent en acteert (‘Ik was de prinses’) er zich ineens van bewust wordt dat er een goede en een verkeerde manier is om dit te doen. En zelfs misschien denkt dat er iemand anders beter in is en dat zij er maar liever mee op kan houden.
Dat kantelpunt is eigenlijk zo tragisch. Als we jong zijn zingen we liedjes op straat, dansen in de keuken, duiken in de verkleedkist en spelen toneel, verzinnen verhalen, maken muziek met een pollepel en een pan, vingerverven en stoepkrijten en als we ouder worden laten we al die dingen over aan de kunstschilders, romanschrijvers, muzikanten, acteurs en musici. Want wij zijn maar gewone mensen en zij zijn de kunstenaars.
Daarom ben ik ook zo dol op amateurs, op alle artistieke gebieden. Mijn buurtgenoot die hardop zingt op de fiets, mijn buurman die in een amateurtoneelgezelschap speelt, mijn bonusdochter die liedjes op de piano pingelt, mijn vriendin die sieraden maakt, mijn moeder toen ze nog aquarellen schilderde en mezelf als ik uit volle borst en vals onder de douche zing. Ik juich ze toe: iedereen die zich na het kantelpunt terug heeft weten te kantelen en het gedachteloze plezier terug heeft gevonden. Iedereen die zich creatief uit, niet zodat anderen er iets van kunnen vinden, omdat ze ‘beroemd willen worden’ of omdat ze denken dat ze bijzonder zijn, maar gewoon voor de lol.
Geef jezelf toestemming om aan te klooien
We zijn allemaal van nature scheppers. Makers. Als je ademhaalt ben je creatief. Geef jezelf toestemming om aan te klooien en te rommelen, voel je vrij om te creëren, te verkennen, om jezelf te lachen en te voelen dat je leeft.
Die avond, als ik aan het koken ben, zet ik haar lievelingsmuziek op. Ze schudt mokkend haar hoofd, terwijl ze in haar boek blijft kijken. Ik kom dansend naar haar toe en pak haar hand. Ze moet lachen, ondanks zichzelf, en laat zich van de bank trekken. En daar danst ze dan toch, met een grote lach, huppelend en draaiend, vrij en vol levensvreugde.
Meer lezen van Susan Smit?
Susan schreef een pleidooi voor leven vanuit je hart.
