Zijn we vergeten hoe we moeten luisteren naar een ander? Volgens Marnix maken we luisteren onnodig ingewikkeld. Je hoeft geen goede indruk achter te laten; je hoeft er alleen maar te zíjn. Heb eens de moed om de trucjes los te laten en luister naar de ander met hart en ziel.
Binnen de vele activiteiten die onderdeel zijn van ons dagelijks leven, is er één waar we volgens mij heel veel laten liggen: luisteren. En dat is een gemiste kans. Luisteren is namelijk het makkelijkste wat er is, alleen zijn we erin geslaagd het enorm ingewikkeld te maken (iets waar we als mensen patent op hebben). Het lijkt erop dat we liever de índruk wekken echt te luisteren, dan het ook te doen. Een gemiste kans. Een grote.
Luisteren draait om contact maken, om verbinding leggen, en om je bereidheid op de achtergrond te blijven en iemand een podium te geven. Zónder zeker te weten of je zelf aan de beurt komt of in de schijnwerpers mag staan. Het is een open avontuur dat zich van moment tot moment ontwikkelt, en waarin je op zich niets hoeft te bereiken.
Luisteren is geen driftige fixatie op de woorden, niet het knikken op de juiste momenten, en al helemaal niet het netjes afwachten tot je aan de beurt bent om je zegje te doen. Het draait om moeiteloze actie, zonder haast of scoringsdrang, maar met alle geduld voor hoe het gesprek zich spontaan ontwikkelt. Er ontstaat veel meer verbinding als je niet bezig bent met hoe je overkomt, en stil genoeg durft te zijn om de ziel van jullie verbinding te horen fluisteren. Zo ontstijg je de standaard intellectuele pingpongwedstrijd.
In een gesprek verwacht ik niets van de ander, en probeer ik zeker niet voor hem of haar te denken. Mijn houding is geïnteresseerd en open, maar vooral ontspannen. Het is alsof ik een beetje ‘lui’ luister. Daardoor kun je tussen de regels door horen, en krijg je veel meer mee dan wat er letterlijk gezegd wordt. Je merkt subtiele toon- en volumeverschillen, ziet een ooghoek trillen, en vóelt een hapering tussen de woorden. Zo word je bijna létterlijk onderdeel van wat er gezegd wordt, en ga je er helemaal in op. Je krijgt in grote lijnen mee waar het over gaat, zonder dat je het woord voor woord kunt terugspelen.
Luisteren doe je eigenlijk eerder met je hart dan met je oren. Je doet het uit respect voor de boodschap van de ander, en niet om de ‘juiste’ dingen te zeggen. Deze houding van oprechte nieuwsgierigheid probeer ik trouwens in álles wat ik doe te cultiveren, want ik vind het een belangrijke en mooie insteek, die voor veel begrip zorgt.
Bottomline: je bent een mens, en zit tegenóver een mens. Dus vergeet de kunstjes. Ontdek je natuurlijke vermogen volop aanwezig te zijn, en gebruik je vanzelfsprekende talent om geïnteresseerd te zijn in de boodschap of het verhaal van een ander. Je hoeft geen goede indruk achter te laten; je hoeft er alleen maar te zíjn. En dan maakt het niet eens meer uit wat je precies terugzegt, omdat je gesprekspartner voelt dat het authentiek is.
Het is oneindig veel belangrijker dat iemand zich gehoord voelt, en niet slechts onderdeel van een gesmeerd lopend communicatiespelletje. Een goed gesprek draait om vertrouwen en het opbouwen van een – tijdelijke – band. Dat echte luisteren is trouwens zó zeldzaam (met dank aan de smartphone die steeds vaker aandacht wegkaapt), dat het bijna voelt alsof je een cadeau krijgt wanneer je iemand treft die tijd en aandacht voor je heeft.
Er zijn overigens genoeg momenten te bedenken waarop een wat zakelijker insteek prima is. No big deal. Verder is het zo dat ik regelmatig in een conversatie beland die ik ronduit saai vind, of waar de ander alleen maar wil klagen. In dat soort gevallen verander ik vaak zonder pardon van onderwerp, omdat ik niet zoveel zin meer heb mee te doen aan standaard negatief geouwehoer, en ook de tijd die ik besteed aan koetjes en kalfjes drastisch heb teruggeschroefd. Meestal levert zo’n ommezwaai alsnog een interessant gesprek op, simpelweg omdat mensen die uit hun vertrouwde negatieve of formele communicatiestroom worden geduwd, een prachtig soort kwetsbaarheid vertonen.
En dat is misschien wel het belangrijkste van een mooi, levendig en menselijk gesprek: de moed om de trucjes los te laten, en de durf om met je mond vol tanden te staan. Juist dat soort oprechte onhandigheid onderstreept je menselijkheid, en opent harten.
Ik wens je een fijne dag, en heel veel mooie gesprekken.
