Vraag je je ook wel eens af hoe je gelukkig kan zijn in een wereld vol leed? Deze week geeft Dot advies aan een vragensteller die het gevoel heeft dat ze blijft dweilen met de kraan open.
Lieve Dot,
Ik ben een actieve vrouw met een lieve man, twee kleine kinderen, werk, drukke sociale agenda en veel hobby’s. In het algemeen ben ik vaak vrolijk en dankbaar voor alles wat ik heb. Ik kan ook intens genieten van gezelligheid, reizen en sporten in de natuur en nieuwe dingen leren. Er blijft echter altijd iets heel hard knagen waardoor ik me toch continu ook een klein beetje maar vaak ook behoorlijk ongelukkig voel.
Dit ‘iets’ is eigenlijk het feit dat wij als mensheid de aarde zo aan het vernietigen zijn, en het feit dat zoveel dieren en mensen ook op dit moment lijden door toedoen van andere mensen.
Ik heb bijvoorbeeld een paar jaar in Azië gewoond en vrijwillig als dierenarts opgevangen wilde dieren behandeld. Het kappen van het regenwoud voor palmolie gaat maar door en het gaat steeds slechter een slechter met de orang-oetans en vele andere diersoorten. Ik heb ook op andere plekken in de wereld gewoond waar het nu extreem slecht gaat met de olifant en neushoorn door de handel in ivoor en hoorn. Verder leef ik ook enorm mee met al die arme vluchtelingen en word ik zo naar van het rechtse politieke klimaat in de westerse wereld. En als ik weer een heel naar verhaal lees over een kind dat mishandeld is en zelfs gedood door z’n eigen ouders, kan ik hier tijden verdrietig over zijn.
Ik voel altijd een soort pijn en schuldgevoel, dat ik gewoon maar leef en werk en niet mijn leven wijd aan het oplossen van deze problemen. Zoals twee vriendinnen van mij in het buitenland wel doen. Maar als ik iets probeer bij te dragen word ik heel snel moedeloos omdat de problemen zo groot zijn en alles voelt als dweilen met de kraan open. En dan doe ik dus weer een tijd niks en voel ik me weer schuldig.
Ik denk gewoon vaak: hoe mag en kan ik nou gelukkig zijn terwijl dit allemaal gebeurt? Terwijl de olifant en orang-oetan misschien wel gaan uitsterven voordat mijn eventuele kleinkinderen geboren zijn? Terwijl zoveel kinderen op de wereld een afschuwelijk leven hebben? En hoe kan het dat niet heel veel mensen hier ook mee zitten? Of is dit stiekem wel zo?
Ik zou heel graag deze last van me afgooien maar heb geen idee hoe en weet ook niet wie me daar bij zou kunnen helpen.
Ik hoop dat je me een beetje op weg kunt helpen.
Alvast heel erg bedankt!
Liefs,
Piekeraar
Lieve Piekeraar,
Zoals je hebt gemerkt kan de hele wereld redden lastig worden. Haalbaarder is zorg dragen voor jouw deel van die wereld. Dat is niet iets kleins, zeker als je het diep doet. En met diep doen bedoel ik dat je niet alleen je kinderen opvoedt tot weldenkende mensen, of dat je je bewust bent van je consumentenkracht, maar dat je dit ook doet op een duurzame, liefdevolle manier. Dit betekent niet alleen je groenafval scheiden van plastic, maar ook je eigen gefrustreerde gedachtes naar je buurman die dat niet doet onderscheppen. Dat is de soort verandering die even groot en onbegrijpelijk is als de problematiek die naar eigen zeggen constant aan je knaagt.
Onderdeel van diep zorg dragen voor jouw deel van de wereld, lieve Piekeraar, betekent ook pijn en schuldgevoel daarover composteren. In het volle besef dat als er maar genoeg mensen dweilen, er echt wel wat kan gebeuren. Er is nooit een meerderheid nodig geweest om grote veranderingen teweeg te brengen. Het is de toegewijde minderheid die vaak het tij keert. De vooruitstrevende politica, de undercover dierenrechtenactivist of jouw twee vriendinnen in het buitenland die laten zien dat individuele daden tellen. De schaal van wat jij hier doet telt daarbij op. Het is een dijk van een cliché, maar wel zo één die cliché is geworden omdat het retewaar is.
Hoe mag en kan ik nu gelukkig zijn terwijl dit allemaal gebeurt? vraag je jezelf in je brief. Ik bespeur hier de overtuiging die jou en velen van ons de daadkracht ontneemt die we nodig hebben om de diepe zorg te dragen die nodig is. Het is een collectief hersenspinsel dat we zo snel mogelijk op de composthoop mogen laten transformeren naar iets vruchtbaars. Namelijk het idee dat als je je niet rot voelt over vergaste kinderen in Syrië of uitgemoorde orang-oetans, je er niets aan kunt doen. Anders gezegd; dat die kinderen of orang-oetans er iets aan hebben als jij je ongelukkig voelt.
Dat is een hele verlammende, irrationele gedachte. Die wel heel diep zit – ook bij mij. Ik vermoed dat we té vaak denken dat we schuldgevoel nodig hebben om tot actie te komen. Dat als we teveel genieten van ons eigen leven, we een soort hedonistische, barbecueënde papzakken op onze lelijke loungebanken in de achtertuin worden. Maar wees realistisch. Niemand heeft er iets aan wanneer jij, elke keer dat je dreigt gelukkig te zijn, jezelf eraan herinnert dat er as we speak, grote, nobele dieren op gruwelijke wijze vermoord worden.
Dit is best een hele grote gedachte die ik je vraag te overwegen, lieve Piekeraar. Stel je voor dat je verontwaardiging en afschuw niet mee hoeft te dragen. Stel je voor hoeveel vreugde en energie je over zou houden als je je reizen en je kinderen niet constant verzwaart door de filter van schuldgevoel. Dat is energie die je op daadkrachtige manieren kunt inzetten, misschien wel precies om de dieren en doelen te helpen die je zo aan het hart gaan. Die hebben meer aan een geïnspireerde jij dan aan een ontmoedigde versie. Het kan zoveel eenvoudiger. Maar het is een innerlijk, ongebaander pad. Het is het tegenovergestelde van je kop in het zand steken.
Je kop boven het zand houden is namelijk álles zien; de zoveelste onderschepte lading ivoor én de onstopbare lente. Ben beschikbaar voor je afschuw en je dankbaarheid. Vertrouw dat je niet aan daadkracht verliest op het moment dat je jezelf toestemming geeft gelukkig te zijn wanneer je dat bent; vertrouw erop dat je daarmee juist daadkracht wint. Daar ligt de sleutel.
Alle goeds,
Liefs
Dot
Wil je alle levensvragen en adviezen van Geertje nog eens nalezen? Het mooiste eerlijke en liefdevolle advies van Lieve Dot werd gebundeld in een boek, dat je hier kunt bestellen.
