Niemand wil een burn-out. Toch lukt het maar weinig mensen hun leven zo aan te passen dat de kans daarop verminderd. Het is nog best lastig om te leren van andermans levenslessen.
Vrijwel iedereen heeft wel een collega, vriend(in) of broer of zus met een burn-out. Nog groter is de kans dat het niet bij één persoon blijft, maar dat je zo een hele lijst van mensen kunt opsommen. Burn-outs lijken tegenwoordig de normaalste zaak van de wereld. De symptomen en tips om het te voorkomen worden veelvuldig besproken in de media.
Waarom mensen burn-outs krijgen
Een eenduidige verklaring waarom de één wel en de ander geen burn-out krijgt, is er niet. Wel zijn er een heleboel dingen die in elk geval niet meehelpen. De stijgende werkdruk bijvoorbeeld, en de prestatiedruk die onze maatschappij teistert. Het gevoel erbij te willen horen en daarom maar net als de rest een goedbetaalde baan, hypotheek, relatie en gezin na te streven (ongeacht of dat nou bij je past of niet) kan ervoor zorgen dat we over onze eigen grenzen gaan.
En dan zijn er nog wel meer factoren die meespelen. Perfectionisten zijn vaak wandelende tijdbommen te zijn, net als mensen die alle ballen in de lucht willen houden en intussen niet goed doorhebben wat al dat jongleren nu eigenlijk met ze doet. Dat wéten we allemaal wel. We horen immers de verhalen van vrienden of collega’s die na jarenlang hollen ineens tot stilstand zijn gedwongen. We lezen de ervaringen in de krant, en scannen door de lijstjes met tips.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Leren van andermans levenslessen is moeilijk
Toch wil het vaak nog niet echt landen. Denken we tijdens het aanhoren van iemands verhaal niet stiekem allemaal ‘dat overkomt mij niet’ en ‘ik doe het anders’? Of we lezen zo’n lijstje met tips door, knikken hard van ‘ja, het is écht heel belangrijk om tijd voor jezelf te nemen’ en gaan vervolgens vrolijk verder met het volproppen van onze agenda.
De weg naar bewustwording is bezaaid met vage termen en clichés. Iemand heeft eindelijk ‘het licht gezien’ of ‘durft nu zichzelf te zijn’. ‘In verbinding staan met je gevoel’, ‘het rustiger aan doen’, ‘luisteren naar je lichaam’. Het zijn termen die alles zeggen, maar tegelijkertijd ook weer niks. Termen die je kunt horen, maar die pas echt iets gaan betekenen als je ze gaat voelen.
De kloof tussen weten en voelen
Dat is namelijk het lastige met bewustwording en zelfontwikkeling. Je kunt er nog zo veel over lezen of horen, om écht te begrijpen wat er wordt bedoeld is meer nodig. Je moet het zelf voelen. Vaak leren we lessen dan ook op de harde manier. Pas als we een grens over zijn gegaan, hebben we door waar die grens eigenlijk lag. Pas als iemand met een burn-out op de bank zit, zien ze in welke dingen daaraan hebben bijgedragen. Al voor een situatie escaleert aan de bel trekken, vraagt moed en enorme zelfkennis. Het is niet niks om echt bij jezelf na te gaan welke dingen in jouw leven je belemmeren, (teveel) stress bezorgen of ongelukkig maken. En al helemaal niet om met die kennis vervolgens iets te doen.
Echte verandering is moeilijk. Het kan pijn doen. Het kan ervoor zorgen dat je afscheid van bepaalde mensen in je leven moet nemen. Dat je je tijd anders moet gaan indelen. Dat je misschien wel een tijd van grote onzekerheid tegemoet gaat. Maar vraag het iedereen die deze lessen op de harde manier heeft moeten leren en je zult ze horen zeggen: ‘had ik maar eerder geluisterd’.
