Nergens koesteren we zoveel verwachtingen als in de liefde. We spenderen jarenlang aan de zoektocht naar Die Ene. Een zielsverwant die je completeert, die altijd aan jouw kant staat, je moeiteloos doorziet en intuïtief aanvoelt wat jij nodig hebt.
Als je iemand tegenkomt die hieraan lijkt te voldoen, voelt even alles goed. Het is alsof jullie levens moeiteloos in elkaar klikken. Je lacht om dezelfde flauwe grapjes, houdt allebei van dezelfde films en kan urenlang met die ander mijmeren over zowel diepe verlangens als oppervlakkige ervaringen. Kortom; niets lijkt een happily ever after nog in de weg te staan.
Maar na een tijdje verandert er iets. Ineens gaat niet alles meer vanzelf en blijkt de ander tóch eigenschappen te hebben die je niet leuk vindt. Bovendien blijkt de ander jou helemaal niet woordeloos aan te voelen. Je dacht dat jullie voor elkaar bestemd waren. Dat jullie samenzijn je voor altijd een gevoel van geborgenheid zou geven. Maar je voelt je alsnog wel eens eenzaam, gekwetst of benauwd. Misschien is hij het dan tóch niet?
Waarom romantiek een ramp voor de liefde is
Als het op liefde aankomt, zijn we allemaal een beetje naïef. De illusie van ‘de ideale allesomvattende passionele liefde die nooit uitdooft’ is er één waar men zelden aan ontkomt. Dat komt volgens filosoof Alain de Botton doordat we in een heel specifiek tijdperk in de geschiedenis van de liefde leven: de romantiek.
Online training Tantra & seksuele energie
-
Voel je lichter, vrijer én levenslustiger
-
Meer uit je hoofd zijn en meer in contact met je lichaam
-
Meer dan 5.925 trainees gingen je voor
Tot halverwege de achttiende eeuw ontstonden relaties vooral uit praktische overwegingen: omdat haar land aan het jouwe grensde of omdat jullie families toevallig allebei in hetzelfde heilige boek geloofden. Met de romantiek, geïntroduceerd door schrijvers, dichters en denkers, groeide het idee van ‘ware liefde’ en de perfecte partner. Romantisch? Ja. Maar volgens De Botton ook een ramp voor de liefde. Hij poneert namelijk een veel minder optimistisch liefdesidee. Namelijk dat wij Die Ene Persoon nooit zullen vinden.
Je leert jezelf pas echt kennen in een relatie
Dat komt deels doordat elk karakter van heel dichtbij een beetje excentriek is. Wanneer iemand vrijgezel is, kan die raadselachtige gekte rustig blijven doorsudderen zonder dat iemand daar al teveel last van heeft. Maar een mens leert zichzelf pas echt kennen in relatie tot een ander. Dan moet je jouw gekke hersenkronkels en eigenaardigheden namelijk ineens aan iemand gaan uitleggen. Dat maakt kwetsbaar. Het is niet makkelijk om te moeten uitleggen waarom je afstandelijk doet, terwijl je eigenlijk vooral bevestiging wil. Net als dat het lastig is om in woorden uit te drukken dat jij zo overstuur raakt als een ander te laat is doordat het je doet denken aan een onverschillige ouder.
Achter elke swipe een nieuwe zielsverwant
Het zijn pijnlijke gesprekken. Misschien omdat je de verklaring achter je eigen gedrag zelf ook niet zo goed weet. Of omdat het je herinnert aan nare ervaringen. Noem maar op. In onze huidige samenleving, waar achter elke swipe een potentieel nieuwe zielsverwant schuilgaat, is het makkelijk om een relatie op zo’n cruciaal moment af te kappen. Ons romantische ideaalbeeld vertelt ons immers dat we gevoelens niet aan onze liefdespartner hoeven uit te leggen, maar dat hij of zij dit woordeloos en intuïtief hoort aan te voelen.
Op zoek naar ons idéé van liefde
Een andere reden waarom we Die Ene Persoon niet gaan vinden, is omdat we volgens De Botton onbewust niet op zoek zijn naar écht liefdesgeluk, maar vooral naar iets dat lijkt op ons idéé van liefde. Met andere woorden: de gevoelens die wij herkennen uit onze opvoeding. En daar wordt het mistig. Want een jeugd zonder rafelrandjes heeft vrijwel niemand. De realiteit van het leven is dat eigenlijk iedereen als kind is blootgesteld aan destructieve dynamieken. Misschien had je bijvoorbeeld het gevoel dat jíj als kind voor een ouder moest zorgen en heb je daarom geleerd je gevoelens weg te stoppen. Of wellicht werd er niet over gevoelens gesproken, waardoor je het lastig vind emoties te delen. Wanneer we ons niet bewust worden van deze neiging zullen we steeds teleurgesteld worden in onze partner, die aan allerlei onbewuste, maar hoge verwachtingen moet voldoen.
Verliefdheid versus dagelijkse sleur
Als een relatie nog pril is en de verliefdheid groot, lijken zulke mechanismen nog ver weg. Maar zodra verliefdheid plaatsmaakt voor de dagelijkse sleur kan de twijfel toeslaan. Waarom loopt het contact ineens zo stroef? Is deze man of vrouw wel mijn zielsverwant? Ben ik eigenlijk wel echt gelukkig? Kortom; moet ik niet blijven doorzoeken naar die ‘ideale allesomvattende passionele liefde die nooit uitdooft’?
Verlaat het romantische ideaalbeeld van liefde
Nee, stelt De Botton. Verlaat niet je partner, maar verlaat het romantische ideaalbeeld van de liefde. Vervang het voor een meer tragische, pessimistische visie. Accepteer dat elke geliefde die je ooit zou kunnen hebben je soms zal frustreren, laten koken van woede, irriteren en teleurstellen. Net zoals jij dat bij die ander zal doen.
Het klinkt paradoxaal, maar het adopteren van deze pessimistische visie is juist ultiem bevrijdend. Zoek daarom niet naar Die Ene Persoon met precies dezelfde verlangens, wensen en humor als jij. Zoek liever naar de persoon met wie je net zo’n intelligent gesprek kan voeren over jullie verschillen, kwetsbaarheden, angsten en rare hersenkronkels als over jaren twintig-films. Zoek liever naar iemand die niet woordeloos aanvoelt wat jouw gekke eigenaardigheden zijn, maar wel wil luisteren naar je uitleg. ‘Goed bij elkaar passen’ is namelijk geen voorwaarde voor liefde, maar iets wat je bereikt dóór liefde.
