Te midden van al het nieuws dat ze nauwelijks durfde te lezen, trok een bericht de aandacht van Anne Wesseling. Het ging over het eiland Mauritius, waarover ze net voor Happinez een reportage over had geschreven. Er was onder Mauritius een heel nieuw continent ontdekt: Mauritia.
Dat je dan moed staat te verzamelen om de krant van de deurmat te pakken. Dat je ‘m op tafel legt, voorzichtig dichterbij komt, en bij de koppen al denkt: nee! Ik ga weer naar bed!
The Daily Prophet is er niks bij. Maar te midden van al het nieuws dat ik nauwelijks durfde te lezen, trok een bericht mijn aandacht. Omdat het ging over het eiland Mauritius, waarover ik net voor Happinez ‘Vertrouwen’ een reportage over had geschreven. Er was onder Mauritius een heel nieuw continent ontdekt: Mauritia.
Een nieuw continent?
Nog niet zo lang geleden zat ik op Mauritius op mijn hurken op het strand en schepte een klein handje zand in een zakje. Alsof dat nog niet bijzonder genoeg was, lag daar dus diep onder mijn voeten een continent dat we nog niet kenden. De aarde is een boek waarvan we nog maar een paar bladzijden kunnen lezen en je blijft je verbazen als er weer iemand een bladzijde omslaat.
Maar hoe zit het nu precies, met Mauritia? Hoe wéten ze ineens dat er een extra continent is, en wat moeten we er ons bij voorstellen?
Een nieuw continent ontdek je zo: aardwetenschappers van de Universiteit van Witwatersrand onderzochten gesteenten op Mauritius, en ín dat gesteente vonden ze sporen van het mineraal zirkoon.
Dat is eigenaardig, want dat vind je normaal alleen op de continenten. Het werd nog spannender: zirkoon (trouwens niet te verwarren met het synthetische zirkonia uit sieraden) bevat vaak uranium, dat in de loop der tijd vervalt tot lood. Dat gebeurt in vaste stappen, waardoor je redelijk kunt schatten hoe oud het is. Dit zirkoon was 2,5 tot 3 miljard jaar oud.
En nu komt het: dat kán helemaal niet.
Mauritius is een vulkaaneiland. Het bestaat ‘pas’ 9 miljoen jaar. Het is gevormd boven een ‘hotspot’, een zwakke plek in het aardoppervlak waardoor gesmolten gesteente bovenkomt. Dat is een vloeibare massa gerecycled gesteente. Mauritius bestaat uit spiksplinternieuwe rotsen. En dat bevat zirkoon van een paar miljard jaar oud? Dat is alsof je in een zakje net gekochte glazen knikkers uit de speelgoedwinkel plotseling een stenen knikker uit de prehistorie aantreft. Hoe kán dat? Waar komt het vandaan?
Er is maar een plek waar het vandaan kan komen: Gondwana. Een paar miljard jaar geleden zaten de huidige continenten nog aan elkaar vast. Dat oercontinent Gondwana begon zo’n 200 miljoen jaar geleden langzaam uiteen te drijven. Op een wereldkaart zie je nog hoe mooi Zuid-Amerika in de holte van Afrika past, als een puzzelstukje.
Maar bij de grote landmassa’s van Afrika en India was dat waarschijnlijk niet zo’n nette breuk, ze werden eerder losgescheurd, waarbij er een paar laaggelegen stukken tussenin bleven hangen. Die verdwenen onder het wateroppervlak van de Indische Oceaan, en werden in de loop der tijd bedekt door een deken van vulkanisch gesteente.
Een van die brokstukken van Gondwana belandde uiteindelijk boven een hotspot middenin de Indische Oceaan. En toen er daar gesmolten gesteente omhoog kwam, dat Mauritius vormde, kwamen er resten mee van dat stukje Gondwana.
Mauritia, hebben ze het genoemd. Grootte? Een kwart van Madagaskar, schatten ze. Niet groot dus. Maar toch: een continent.
In dit filmpje legt aardwetenschapper Lewis Ashwal van de Universiteit van Witswatersrand helder uit hoe het zit, met Mauritia. Hij zingt aan het begin een fragment uit ‘Our song’ van Taylor Swift. Wat een opgeruimde man! En het ís ook iets om vrolijk van te worden. Aan het liedje van de aarde is weer een nieuw couplet toegevoegd en ik kijk met verwondering naar het glazen potje met wat zand uit Mauritius, dat hier in de vensterbank staat. Zand waarin, wie weet, ook een paar sporen zitten van het oude continent Mauritia. Soms maakt nieuws je hele dag goed.
PS Wil je even weg van het wereldnieuws? Maak een pan bouillon en laat die afkoelen. Het vet (lichter dan water) komt bovendrijven en vormt een plak, als je de vlam weer wat hoger zet, breekt die in stukken die van elkaar wegdrijven. Dat, maar dan in de loop van een paar miljard jaar, dat is de geschiedenis van de aarde. Zie het als een meditatie.
