Na een leven lang zwijgen over wat er speelde in haar leven, spreekt schrijver en presentator Milouska Meulens (51) zich tegenwoordig uit. Over zichzelf, haar familie, haar depressie en haar schaamte. ‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje.’
Een les in openheid
Vol vuur spoorde Milouska de jongeren van het tv-programma ‘Dream School’ in 2021 aan om open te zijn over wat ze meemaakten. Het werkte. “Terwijl die jongeren mij daarna alles gingen vertellen, dacht ik: oh, maar eigenlijk doe ik dat zelf helemaal niet. Ik pas mijn eigen les niet toe. Ik volgde toen een cursus autobiografisch schrijven en realiseerde me ineens dat wat me tegenhield om mijn hele verhaal op te schrijven, te maken had met schaamte en met de angst dat dingen uit zouden komen. Ik was mijn hele leven bezig geweest met bij mezelf houden wat er gebeurd was. Dan voelde het alsof het een soort van ‘niet gebeurd’ was. Maar nu wist ik: ik ga mijn eigen adviezen aannemen en het gewoon doen. Ik ga echt alles opschrijven en me niet verschuilen achter een romanvorm. ‘Moederland’ heet wel een roman, maar dat is alleen omdat ik wat namen, plaatsen en tijden heb aangepast. Alles wat erin staat is echt gebeurd.”
De schaamte voorbij
Milouska groeide op met een diepgeworteld gevoel van schaamte “Op Curaçao hangt een sterke schaamtecultuur: je hangt de vuile was niet buiten en je laat niet merken dat je hulp nodig hebt. Dat oordeel komt ergens vandaan, het voert terug naar het slavernijverleden en het kolonialisme.” Pas tijdens therapie en het schrijven van Moederland begon ze die patronen te ontrafelen. “Ik realiseerde me dat mijn schaamte, mijn schuldgevoel en de verantwoordelijkheid die ik voelde als oudste dochter, mijn depressie hebben veroorzaakt.” Ook het overlijden van haar oudere zusje, vlak na de geboorte, speelde daarin een rol: “Ik had als kind het gevoel dat ik een soort B-keuze was, niet goed genoeg.” Nu ziet ze hoe haar kinderen, opgegroeid in een andere wereld, daar veel vrijer mee omgaan. “Ze zeiden: hoe meer haters je hebt, hoe beroemder je bent. En mijn zoon is juist trots dat zijn klas Moederland gaat lezen.”
Openheid als heling
Door het schrijven van Moederland ontdekte Milouska niet alleen hoe bevrijdend openheid kan zijn, maar ook hoeveel liefde en steun er al om haar heen was. “Ik heb ontdekt dat ik echte vrienden heb die er altijd voor me zullen zijn. Ik hoef alleen maar te zeggen dat er iets is, en dan helpen ze.” Die kwetsbaarheid heeft haar vriendschappen verdiept. “Sommige vriendinnen waren best geschrokken van wat ze in mijn boek lazen, omdat ik daar nooit eerder over had gepraat. Nu deel ik wél wat er speelt.” Die openheid werkt ook helend. “Vroeger kreeg ik paniekaanvallen doordat ik alles opkropte. Nu zeg ik het gewoon als ik voel dat er één opkomt. Dan zorgen mensen voor me, wapperen me lucht toe, geven water. Dat helpt.”
Gelijkheid in kwetsbaarheid
De moord op George Floyd in 2020 betekende een kantelpunt voor Milouska Meulens – niet alleen in haar bewustzijn, maar ook in haar daadkracht. Wat haar diep raakte, was zijn roep om zijn moeder. “Die grote zwarte man lag daar zo kwetsbaar. En ik herkende dat beeld ineens van toen ik vijf was, toen mijn moeder er ook zo bij lag nadat mijn vader haar had neergestoken.” Die herkenning bracht een confronterend maar helder besef: “Uiteindelijk zijn we allemaal mensen die in nood om onze moeder roepen.” Juist die kwetsbaarheid geeft haar kracht. “Uiteindelijk zijn we allemaal gelijk.” Sindsdien is Milouska strijdbaar: “Ik accepteer een heleboel dingen niet meer. Ik demonstreer tegen racisme, ben van alle META-platforms gegaan en spreek me uit als ik het ergens niet mee eens ben.”
Een schitterend ongeluk
Hoewel haar dagelijks leven is veranderd, voelt ze zich vanbinnen nog steeds dezelfde. “Soms zie ik het voor me als een klein lichtgevend blokje in mezelf, dat nooit verandert. Iedereen heeft zo’n ‘blokje’.” Maar tegelijkertijd blijft ze nuchter. “We zijn altijd op zoek naar betekenis en zingeving, maar misschien is het leven gewoon één grote, onbegrijpelijke aaneenschakeling van willekeur, met pech en geluk in plaats van lessen uit vorige levens. Dus ik probeer te genieten en te vergeven en steeds te bedenken dat we met z’n allen in hetzelfde schuitje zitten.” Ze kiest ze ervoor om in het goede te geloven. “Want ook al heb ik de neiging om te kijken naar wat slecht en lelijk is, uiteindelijk denk ik toch dat alle mooie en wonderlijke dingen in de wereld bij elkaar opgeteld, met meer zijn dan al het lelijke. Dat vind ik een bekrachtigende gedachte. Het goede wint, want daarvan is er meer.”
Op vrijdag 12 & zondag 14 september 2025 staat Milouska Meulens op het Happinez festival! Tijdens haar lezing op het Happinez festival deelt ze alles over haar autobiografische roman ‘Moederland‘. Benieuwd? Hier kun je tickets bestellen en vind je meer informatie. Gebruik code HAP16FES voor 16,- korting op je ticket(s).
Tekst: Bianca Bartels
Dit artikel is redactioneel ingekort en komt uit Happinez ‘Geven en ontvangen’.
Meer lezen over omgang met schaamte?
Waarom schaamte je in de weg kan zitten – en hoe je dat doorbreekt.
