Goed nieuws: je kunt ook iets léren van je ongemakkelijk voelen (en dit is hoe)

Het liefst lig je de hele dag op bed terwijl je lief je lekkers voert – maar helaas, het leven zit ook vol pijn en ongemak. Michiel Smit probeert dan deze truc, en kan dan bijna alles weer aan.

Ik heb in mijn leven een aantal activiteiten die ik met enige regelmaat doe die voor sommigen mensen (van moeders tot toevallige gesprekspartners) afwijkend genoeg zijn om mij erover te blijven bevragen. Een simpel voorbeeld is koud douchen. Ik douche vrijwel nooit warm, tenzij s’avonds na tienen. Een ander voorbeeld is mijn spijker/shakti mat waar ik af en toe op lig. Mijn voetbalteam, na jaren afkraken en mythologiseren, blijft er nog altijd grappen over tappen. Voor zover ik weet heeft geen van die helden er zelf ooit een geprobeerd. Een meer complexe activiteit – waar mijn moeder het meest wakker van ligt (sorry mam) – is het spaarzaam maar zekere gebruik van psychedelica als ayahuasca of truffels. Dit half verantwoord onder het mom ‘bewustzijnsonderzoek’, ik doe per slot toch neurobiologie. De sweatlodge is nog zo’n ding waarvan het waarom voor sommigen moelijk te vatten is. Uren lang mantra’s zingen in een snikheet donkerhol, welke ziel heeft daar nu behoefte aan?

Een cruciale overeenkomst

Al deze activeiten brengen mij hun eigen soort rijkdom, maar ze delen ook iets cruciaals. Namelijk dat tenminste een deel van de ervaring, vooral de eerste keer, vaak zeer onaangenaam is. Geen volwassen westers lijf dat zonder kick vrolijk onder een ijskoude februari douche springt. Geen buik of rug die gelijk leert ontspannen als er ineens 2000 kleine puntjes in steken. Geen geest die niet iets van diepe angst zal voelen de eerste keer dat het wel lijkt te worden gevierendeelt na een portie truffels of een vies kopje donker en drapperige thee. Instinct- en gevoelsmatig bieden we weerstand tegen dit soort dreunen op ons gestel. Er schuilen echter heel belangrijke lessen in het onaangename.

Vluchten en zuchten

De shaktimat vangt het duidelijkst een universele les van het ongenoegen. Je kunt namelijk alleen genieten van op een spijkerbed liggen als je leert om niet te verkrampen en terug te trekken maar juist leert om door de pijn heen te ontspannen. Afhankelijk van de mat en het gewicht waarmee je erop ligt zijn de eerst minuten alles behalve ontspannend. Na een minuut of vijf echter smelt het gevoel van al die stekende puntjes samen tot een soort aangename warmte. De les heeft een zeer toegepaste aard. Je moet kiezen te volharden. Je moet je reflexen om te vluchten onderdrukken. Het helpt enorm elke ademhaling bewust te nemen en zuchtend weer over te geven. De eerste vijf minuten wordt je geconfronteerd met stress en pijn, en daar tegenover zet je elke paar seconden opnieuw weer acceptatie en ontspanning.

Coming soon: ‘Mindful met Happinez’

Sta stil, ervaar en voel innerlijke rust

• Over de wijsheid van leven in het nu

• 12 oefeningen voor ultieme ontspanning

• En meer

Pre-order nu

of bestel samen met een mini-abonnement

Streel de Spartaan in jezelf

Het is een versimpeling, maar een functionele, om te stellen dat in ons brein de circuits voor fysieke en emotionele pijn deels overlappen. Zo ook ons intrinsieke vermogen om, via lichaamseigen opioïden, onze pijn te stillen en dus te verdragen. Onderzoek (en ervaring) suggereert dat deze systemen trainbaar zijn, en pijn verdragen is een cruciale factor voor het bereiken van je doelen. De meeste waarlijk zinvolle doelen vereisen namelijk een zeker offer. De uren van dagelijkse stressvolle afzondering die veel werken van creatie vereisen. De kwetsbaarheid en het risico op afwijzing van het toenadering zoeken tot die leuke collega.  Elke sportprestatie behelst het verleggen van pijn grenzen. De meeste echt waardevolle dingen bevinden zich buiten je comfort zone, of, zoals Joseph Campbell zei “The cave you fear to enter holds the treasure you seek.” Spijkermatten, koud douchen, psychedelica, sport en sweatlodges, ze brengen me van alles, maar allemaal vergroten ze ook mijn vermogen om stress en ongemak te weerstaan en dus om bevredigende doelen te vervullen. Weinigen zullen daarvan de zinnigheid niet inzien.

Toch presteren mijn teamgenoten het nog altijd me er plagerig om te verneuken. Gelukkig, ook die pijn kan ik steeds beter verdragen.

Over auteur

Michiel Smit

Michiel ontdekte dat hij voor werkelijk alles interesse op kon brengen. Uiteindelijk vond hij de perfecte plek waar alles samenkwam: het menselijk brein. In zijn leven kruipt tegenwoordig overal het woordje neuro voor, neuro-spiritualiteit, neuro-economie, neurogenetica, een historische trend met zowel goede als gevaarlijke consequenties. Naast studeren, mediteren en excessief sporten is schrijven een groot deel van Michiel’s leven geworden.