Wat als je iets heel graag wilt, maar het niet durft? Antropoloog Roanne van Voorst, bekend van podcast The Braveheart Club, legt stap voor stap uit waar je het lef vandaan kunt halen.
Spreken in het openbaar, durven zeggen wat je vindt, uitkomen voor spirituele gevoelens, terugkomen op een eerder standpunt, alleen op reis gaan, ergens anders voor staan dan de mensen om je heen: voor sommigen geen probleem, voor anderen superspannend. Want wat
als je iets heel graag wilt, maar het niet durft? Dan komt lef om de hoek kijken. Antropoloog, onderzoeker en schrijver Roanne van Voorst schreef het boek ‘Fear’ en maakte The Braveheart Club podcast voor Happinez, waarin ze in gesprek gaat met moedige mensen die tegen de stroom in durven gaan, en die daarvoor kleine en grote angsten overwonnen.
Lef hebben kun je leren
Ze trainde bovendien haar eigen ‘lefspier’ door elke maand een kleine uitdaging van haar stoere dingenlijst te ondernemen. Roanne: “Voor mij gaat lef niet over ‘geen angst hebben’. Integendeel. Dapper zijn is bang zijn, maar iets anders belangrijker vinden. De ene persoon heeft meer lef dan de ander. Dat heeft te maken met je zenuwstelsel, maar ook hoe je bent opgevoed en welke ervaringen je al hebt opgedaan met dapper zijn.” Maakt lef gelukkiger? “Absoluut,” zegt Roanne. “Groeien is een diepe, universele, menselijke behoefte en je kunt alleen groeien door nieuwe ervaringen te hebben. Iets nieuws doen is bijna altijd spannend, dus daar heb je lef voor nodig.” Het goede nieuws is: lef hebben kun je leren!” Dit is hoe:
Stap 1: Onderzoek wat je (écht) wilt
Je moet eerst weten wat je wilt. Schrijf op wat je graag zou willen doen, meemaken of waar je mee zou willen starten, maar wat je niet durft. Je wensen verwoorden en deze teruglezen, is al een grote stap. Roanne: “Als je moeite hebt met voelen wat je precies wilt, is dit een goede oefening: ga zitten op een fijne plek en adem een aantal keer langzaam in en uit. Visualiseer dan een ideale dag uit je leven als je vijf jaar verder bent. Wat doe je, hoe voel je je, met wie ben je? Schrijf dit op. Als je het plaatje compleet hebt, ga je kijken welke behoefte er achter dit ideale plaatje zit. Soms kom je er dan achter dat er een dieperliggend verlangen onder de oppervlakkige wens zit. Wil je echt een andere baan, of wil je meer vervulling in je werk? Wil je echt een wereldreis maken, of verlang je naar meer afwisseling of meer vrijheid in je leven?”
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
- Over de wijsheid van leven in het nu
- 12 oefeningen voor ultieme ontspanning
- En meer
Stap 2: Inventariseer je obstakels
Als je in kaart hebt gebracht wat je ten diepste wilt, ga je naar de volgende stap. Wat houdt je tegen? Maak een praktische lijst met obstakels op weg naar je doel. Schrijf alles op wat in je opkomt.
– Ik ben bang dat ik het verkeerd doe
– Ik heb er de tijd niet voor
– Ik durf het niet
– Ik heb het geld niet
– Ik ben bang dat ik het niet kan
– Ik heb geen plek
– Ik kan mijn vaste baan niet opzeggen
– Ik heb kinderen
– Enz.
Als je al je bezwaren op hebt geschreven, rangschik ze dan. Wat voelt voor jou als het grootste obstakel? Zet dit bovenaan. Heb je er meer? Zet ze op volgorde eronder. Uiteindelijk heb je een reden of een lijstje van redenen waarom jij de stap (nog) niet zet.
Stap 3: Onderzoek waar je bang voor bent
Schrijf het obstakel dat bovenaan je lijstje staat op in een notitieboek of journal. Stel dan de vraag ‘Waarom?’ en schrijf het antwoord op dat in je naar boven borrelt. Als je dit hebt gedaan, stel je weer dezelfde vraag: Waarom? Roanne: “Lef en angst zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als je je obstakels op deze manier onderzoekt, kom je er waarschijnlijk achter dat je ergens bang voor bent. Dat noem ik jouw ‘root fear’. Het is de wortel of de kern van waarom je iets voor je uit schuift of niet durft. De Waarom-oefening is heel effectief. Als je dat maar vaak genoeg herhaalt, kom je vanzelf tot de kern.”
Een voorbeeld uit het boek ‘Fear’ van Roanne, waarbij iemand zijn of haar baan wil opzeggen, maar dit niet durft: “Ik ben bang dat ik de verkeerde beslissing neem”. Waarom? “Als ik niet snel wat anders vind, heb ik geen inkomen” Waarom is dat eng? “Omdat mijn vader dan zal zeggen dat ik onverantwoord bezig ben” Waarom is dat eng? “Omdat hij altijd al zegt dat ik ongeorganiseerd ben en dat mijn broer zijn leven veel beter voor elkaar heeft”
Bingo, aldus Roanne. “Nu komen we ergens. De angst zit ‘m niet zozeer in het opzeggen van die baan, maar in de angst om afgewezen te worden door de mensen om je heen. Dat is een angst die diep verstopt ligt onder oppervlakkige obstakels. Deze stap vereist zelfreflectie, en is heel belangrijk. Want angst kan misleidend werken. Je kunt bijvoorbeeld denken dat je bang bent om op anderen te leunen, maar als je diep gaat reflecteren, kom je erop uit dat je bang bent om op jezelf te vertrouwen. Of je denkt dat je bang bent om te vallen bijvoorbeeld bij het uitproberen van een nieuwe sport – maar eigenlijk ben je bang om te falen tegenover iemand anders.”
Stap 4: Bereid je voor
Het lijkt er soms op dat anderen ‘zomaar’ veranderen van baan, een onderneming starten, succesvol worden in een nieuwe sport. Niets is minder waar, zegt Roanne. Voor haar boek ‘Fear’ interviewde ze bergbeklimmers, basejumpers en andere durfallen. “Wat er voor buitenstaanders uitziet als een roekeloze, spontane actie, is iets waar deze atleten maanden, soms jaren voor trainen. Om iets wat je spannend vindt succesvol te doen, is voorbereiding ‘key’. Verzamel informatie, bedenk wat je nodig hebt om tot je doel te komen en hoe je dat krijgt. Moet je ervoor oefenen? Hoe, wanneer en waar ga je dat doen? Moet je veel verschillende instanties benaderen en praktische zaken regelen? Leg een to-dolijst aan. Doorloop al je stappen en de verschillende scenario’s.” Ook dit hoort bij lef hebben: niet alleen dromen, maar ook de praktische zaken aanpakken.
Stap 5: Neem de eerste kleine stap
Kies welke stap je als eerste gaat doen en visualiseer dat het lukt: hoe beweeg je, wat doe je, wat voel je? Overigens hoef je daarvoor niet in één keer naar je einddoel te gaan. Sterker nog: liever niet. “Een bergbeklimmer leerde me: als je de top wilt bereiken, moet je nooit naar de top kijken. Dan raak je overweldigd. Kijk alleen naar de eerste drie meter. In één keer de sprong in het diepe wagen, is dan ook het slechtste advies wat ik ooit heb gehoord.
Neem iemand die angst heeft voor autorijden. Stuur je diegene meteen de snelweg op onder het motto: dan ben je er in één keer doorheen? Hij of zij zal het wel overleven, maar het stresssysteem gaat op tilt en onthoudt: ik heb net iets héél gevaarlijks gedaan. Geen goed uitgangspunt voor een volgende keer, dan zit je meteen alweer shakend in de auto. Hak je plan in kleine stukjes. Wil je weer autorijden omdat je op zaterdag je kinderen naar voetbal wilt brengen? Breng het terug naar: ik ga een rondje rijden met iemand naast me in mijn eigen wijk. Vraag je dan af: kan ik het nog kleiner maken? Een eerste stap kan zijn: ik ga morgen eens achter het stuur in de auto zitten, totdat ik me op de bestuurdersstoel op mijn gemak voel. That’s it. Het is de truc om nét buiten je comfortzone te gaan.”
Stap 6: Al doende leer je
Het is meestal niet zo dat je ineens lef hebt. Maar behaal je een succesje, dan wordt het wel steeds gemakkelijker. Bovendien kan het oefenen in lef heel leuk en bevredigend zijn. Roanne: “Meestal vertel je een verhaal over jezelf: zo ben ik nu eenmaal. Als je iets niet durft, is dat verhaal misschien:
ik ben nu eenmaal niet zo dapper. Maar als je beter kijkt, klopt dat meestal niet. Misschien durf je niet alleen op reis, maar je bent laatst wél voor jezelf opgekomen tijdens een vergadering. Of andersom. Het besef dat je op sommige vlakken al lef hebt, kan je oordeel over jezelf veranderen. Als je dan op jouw tempo het stappenplan doorloopt, is de kans groot dat je erin zult slagen. En met elk succes – groot of klein – verandert je verhaal en word je iemand die wél dingen durft.”
Tekst: Linda van de Pavoordt
Meer weten?
In Happinez Innerlijk vuur lees je meer over dit onderwerp. Bestel dit nummer nu zonder verzendkosten in onze webshop.
Meer lezen over moed hebben?
Moed om te leven is het belangrijkste dat je kunt leren (en dit is waarom).
