‘Gewoon jezelf zijn’. Hoe moeilijk is dat? De meeste mensen zijn zo ver van zichzelf afgedwaald, dat ze niet meer weten hoe het voelt om zichzelf te zijn. Ergens onderweg naar het ‘grote geluk’, de ideale partner of een droombaan zijn zij zichzelf kwijtgeraakt.
Langzaam maar zeker worden we wakker voor het feit dat geluk – echt geluk – van binnen zit en niet zoveel te maken heeft met in wat voor auto je rijdt en of je haar goed zit. De vraag die veel mensen zichzelf nu stellen, is: hoe kom ik weer terug bij mijzelf? Hoe vind ik de weg terug naar huis? Hoe kan ik de last van het dagelijkse bestaan even vergeten en mijzelf weer ervaren?
Je bent nooit níet jezelf geweest
Het antwoord is simpel: je bent nooit níet jezelf geweest. Hoe zou je niet jezelf kunnen zijn? Wie zou je anders moeten zijn? Je bent nooit weg geweest bij jezelf en je bent jezelf ook nooit kwijtgeraakt. Het enige dat je bent kwijtgeraakt, zijn je gedachten. Niet jij, maar je gedachten zijn overal en nergens – in je werk, je relaties, je hypotheek en je zorgen.
Wanneer je denkt dat je je gedachten bént, dan heb je inderdaad het gevoel dat je overal en nergens bent – een speelbal van emoties en gevoelens die je overal naar toe voeren, behalve naar jezelf. Daarom is het zo belangrijk dat je je realiseert dat jij niet hetzelfde bent als je gedachten. Jij bent degene die de gedachten creëert.
Zo ga je om met gedachten
De eerste stap op de weg naar binnen is deze realisatie: ik héb gedachten, maar ik bén ze niet. Ik héb emoties, maar bén ze niet. Ik héb inzichten, opvattingen, oordelen, theorieën, geloofsovertuigingen, maar bén ze niet. Wanneer je je losmaakt van de identificatie met je gedachten is het niet zo dat ze gelijk niet meer afdwalen naar relaties en hypotheken, alleen heb je er veel minder last van.
Je kijkt naar je wegspringende gedachten op dezelfde manier als naar lastige kinderen die steeds maar weer wegrennen. In plaats van boos op ze te worden, blijf je ze liefde geven, omdat je weet dat ze dan vanzelf naar je toe komen. In plaats van achter ze aan te rennen, blijf je lekker thuis zitten wachten tot ze zijn uitgeraasd.
Wanneer je ophoudt met je te identificeren met je gedachten, ben je al halverwege op weg. Het is niet alleen de belangrijkste stap, maar feitelijk ook de enige, omdat al het andere eruit voortvloeit. Als je je realiseert dat je je gedachten en emoties niet bent, komt namelijk vanzelf de vraag omhoog wie je dan wél bent en wie degene is die al die gedachten creëert. Jezelf loskoppelen van je gedachten leidt je vanzelf terug naar jezelf.
Het ontmaskeringsproces
Als je zover bent doorzie je weliswaar de schijnwereld die je hebt opgebouwd, maar je leeft er nog middenin. Je realiseert je dat ‘de wereld’ in feite helemaal niet bestaat (behalve in jouw eigen hoofd), maar bent nog niet in staat eruit te stappen. Je weet nu dat er een verschil is tussen wie je bent en wie je dacht dat je was, maar het vergt nog aandacht en oefening om daar ook naar te gaan leven.
Het ontmaskeringproces dat als gevolg van deze inzichten op gang komt, wordt autoanalyse genoemd, omdat je al je ideeën en concepten over jezelf met nieuwe ogen gaat bekijken. Steeds is de vraag: handel ik overeenkomstig mijn oorspronkelijke natuur, of overeenkomstig een schijnidentificatie? Een heel goede manier om hier onderscheid tussen te maken, is om te voelen of je gespannen bent. Spanning – meestal ergens in je lichaam – is een teken dat je handelt vanuit angst in plaats van vanuit liefde.
Je kunt jezelf niet verliezen
Angst is altijd het gevolg van een verkeerde identificatie – met je uiterlijk, je rol, je status, je geloof, je opvoeding, je cultuur, je voetbalclub, enzovoorts. Wanneer je je met dergelijke uiterlijke zaken identificeert, ben je terecht bang. Je kunt ze namelijk elk moment verliezen. Wanneer je je met je diepste zelf identificeert, is er nooit angst. Je kunt jezelf nu eenmaal niet verliezen.
Als je begint in te zien wie (of wat) je wél bent en wie (of wat) je níet bent kan de grote schoonmaak beginnen. Alle schijnidentificaties die je in het dagelijks leven tegenkomt, worden tegen het licht gehouden en getoetst op waarheid. En alles wat vals is, alles wat je niet bent, wordt uit het systeem gegooid.
Dit is het pad naar wie je werkelijk bent
Het pad terug naar binnen, naar wie je werkelijk zelf bent, is niet altijd een lieflijk en gezellig pad. Het proces van autoanalyse is in feite een pad van ‘duizend doden sterven’, omdat je voortdurend bezig bent met degene die je dacht te zijn om zeep te brengen. Het is één grote deceptie, één grote desillusie, één grote ontmaskering. Niet altijd even leuk, dus.
Maar al doet het soms pijn om je oude ‘ik’ los te laten, geloof me: deze pijn is niets vergeleken bij het stille lijden dat de meeste mensen dagelijks ervaren. De dagelijkse gevangenis van angstbewustzijn is vele malen erger dan de speldenprik van het loslaten van de illusie.
Zo ga je weer aan het roer staan
Je zult verbaasd staan hoeveel kracht, liefde, vrede, geluk en wijsheid je hebt als je stopt met energie te steken in het in stand houden van je schijnidentificaties. Wanneer je ophoudt met jezelf te identificeren met je gedachten en de daaruit voortvloeiende schijnwereld, gebeurt er iets wonderbaarlijks.
Je gaat weer leven, in plaats van te worden geleefd (door je gedachten). Je gaat weer creëren, in plaats van alleen maar te reageren op wat er op je afkomt. Je gaat weer (van binnenuit) stralen, en wordt mooi en aantrekkelijk, in plaats van dat je anderen nodig hebt om je mooi en aantrekkelijk te voelen. Je gaat weer aan het roer van je leven staan, in plaats van in een sloep achter de speedboat van je leven te hangen.
