Er bestaan nogal wat ‘verboden’ emoties en emoties met een slechte reputatie: boosheid, spijt, jaloezie, om er maar een paar te noemen. Het zijn emoties die moeten worden getransformeerd of omgebogen omdat ze niet verlicht, niet sympathiek en niet begripvol zouden zijn. Zeker vrouwen is geleerd om plooibaar en aardig te zijn en anderen altijd welwillend tegemoet te treden. En toch is daar soms ineens een ‘lelijke’ emotie zoals de emotie waar ik het even over wil hebben: afkeer. Iets of iemand afwijzen vanwege een negatief oordeel.
Afkeer is een gecontroleerd vuur. Je voelt een diep wantrouwen tegenover iets of iemand, en wijst af. Het is iets anders dan haat. Haat is een vuur dat uitslaat en jezelf, anderen en de omgeving verteert en in as achterlaat. Bij haat ben je gericht op wie of wat je haat, wenst deze persoon het slechtste, wil dat appeltje nog schillen en houdt die ander dus nabij in je gedachten en misschien ook wel fysiek. Het is intiem, obsessief. Haat is niet zelden een overreactie vanwege een gekwetst ego, vooroordelen of een oude wond die wordt opengereten. Het zorgt ervoor dat je niet meer in staat bent naar de ander als compleet mens te bezien, met recht op eigen tekortkomingen en fouten.
Het omgekeerde van aantrekking
Afkeer is dan wel niet lief en aardig, maar zorgt ervoor dat je wat niet goed voor je is, verre van je houdt. Het is simpelweg het omgekeerde van aantrekking, wat volgens veel mensen wél oké is. Afkeer maakt dat je onwaarachtigheid, onrecht en oneerlijkheid kunt detecteren. Het helpt je om te verwoorden waarom iets niet zuiver is en jezelf daarvan te distantiëren. Het woord zegt het al: je keert je af. Je keert het de rug toe.
Stel je zelf de vraag eens wat er nu eigenlijk zo verkeerd is aan je afkeren van iets of iemand. Moet je van jezelf de hele wereld en alles erin opslurpen en dicht bij je houden? Vind je dat je overal begrip voor moeten kunnen opbrengen? Is oordelen nooit gerechtigd? Of is alleen bewondering en instemming als positief oordeel geoorloofd?
Het is oké
Afkeer, zoals ik het zie, kan ons dienen, mits het niet omslaat in haat en mits het is gebaseerd op ervaring en kennis, in plaats van op ongecontroleerde overtuigingen. Naar je afkeer luisteren en handelen betekent weten wat niet bij je wezen past, wat ongezond of schadelijk voor je is. Bij afkeer kun je nog steeds zien dat de persoon meer is dan alleen de elementen waar jij afkerig van bent. Je wenst die persoon het beste in zijn of haar ontwikkeling, maar kiest ervoor iets of iemand zo veel mogelijk buiten je leven te houden. Dat is je recht. Dat is zorgen dat je je niet steeds tegen de scherpe punt van de salontafel aanloopt. Dat is oké.
Meer lezen van Susan Smit?
Als de angst je in z’n greep heeft: Susan Smit geeft advies.
