Dit is wat de Koning van Katoren je kan leren over het leven

Fotografie Tekst Dorien Vrieling
Dit is wat de Koning van Katoren je kan leren over het leven Dit is wat de Koning van Katoren je kan leren over het leven Dit is wat de Koning van Katoren je kan leren over het leven

Levenslessen vind je soms op verrassende plekken. Weet je nog: Koning van Katoren, het sprookjesachtige verhaal over de jonge Stach die koning wilde worden en daarvoor vijf onmogelijke opdrachten moest uitvoeren? Generaties kinderen groeiden op met het boek van Jan Terlouw.

Voor kinderen was het boek van Jan Terlouw vooral een spannend verhaal, maar de schrijver stopte het vol met politieke idealen: Koning van Katoren ging over het belang van democratie, over waarom we beter moeten zorgen voor het milieu en hoe verschillende geloven kunnen botsen. Eigenlijk nog steeds heel actueel, dus. Maar behalve over politiek, kan het verhaal van Stach je ook wat leren over het leven.

Als je maar durft, kun je bijna alles bereiken

Koning worden op je zeventiende: ook in sprookjes is dat geen voor de hand liggend carrièrepad. Toch is er voor Stach geen twijfel over mogelijk. In de nacht dat hij geboren werd, stierf de koning, en de zes ministers die Katoren sindsdien regeren zorgen slecht voor het land. Stach gelooft dat hij het beter kan, maar de ministers willen hem Stach zien mislukken, twee van hem zien hem zelfs liever dood. Hij krijgt zeven schijnbaar onmogelijke opdrachten, zoals het trotseren van een levensgevaarlijke draak. Stach is vastbesloten om ze op te lossen, en dat doet is precies wat-ie doet.

Met een frisse blik los je de ingewikkeldste kwesties op

De ministers lachen in hun vuistje, want Stach zal hun opdrachten toch nooit kunnen uitvoeren. Niemand heeft bijvoorbeeld ooit iets weten te doen aan de granaatappelboom van Wapenfelt die ontploft zodra er iemand in de buurt komt – door de kruitdamp uit de wapenfabrieken in de buurt. Ook Stach wordt geraakt door een granaatappel, maar bedenkt vervolgens een onorthodoxe oplossing: hij zorgt dat de fabrieken een tijdje sluiten, waardoor er geen nieuwe granaatappels meer aan de boom komen en hij die kan omhakken.

Nieuwe speciale editie: ‘Mindful met Happinez’

  • Over de wijsheid van leven in het nu

  • 12 oefeningen voor ultieme ontspanning

  • En meer

Verschillen zijn er om te omarmen

Eén van de meest sprookjesachtige elementen van Koning van Katoren waren de schuifelende kerken van Uikumene, die zich onafhankelijk van elkaar voortbewogen en alles verpletterden wat ze tegenkwamen. Stach weet de gebouwen bij elkaar te brengen, zodat ze een grote kerk vormen die op één plek blijft staan, en alle muren binnenin worden gesloopt. Iedereen is blij. Het is wel duidelijk wat Jan Terlouw hiermee wilde zeggen: we hoeven niet allemaal hetzelfde te zijn of te geloven, als we maar in harmonie kunnen samenleven.

Hulp komt soms uit onverwachte hoek

Stach mag dan onverschrokken en superslim zijn, ook hij kan niet alles in zijn eentje. Dat is misschien wel de mooiste boodschap van Koning van Katoren: vroeg of laat vind je hulp op je weg. Als de ministers Stach heel huichelachtig een gevaarlijke extra opdracht geven –die zogenaamd nog hoort bij de voorgaande- weigert hij eerst. Hij wil niet van de kerktoren springen waar zijn vader vanaf is gevallen. Maar als de bevolking van Katoren in de krant leest over de list van de ministers, neemt iedereen een kussen mee, zodat Stach een zachte landing kan maken.

Nederigheid past iedereen

Zelfs in een maatschappij waar niemand om hiërarchie heen kan is niemand écht de baas. Dat blijkt wel uit het hoofdstuk over de Stoel van Stellingwoude, de stoel van de koning. Iedereen die erop gaat zitten sterft, behalve iemand die door zes hoger geplaatste mensen op de stoel getild wordt. Dat gebeurt Stach, wanneer de zes burgemeesters van Katoren hem op de stoel zetten. En ook al is hij koning, zijn macht mag niets vanzelfsprekends worden: zolang hij het land regeert zal hij elk jaar een ‘onmogelijke’ opdracht blijven uitvoeren.

Volgend artikel
Dit is waarom je vanavond weer te laat naar bed gaat – én wat je eraan kunt doen
Dit is waarom je vanavond weer te laat naar bed gaat – én wat je eraan kunt doen