Een collega die een miskraam krijgt, een kennis van wie de vader of moeder plotseling overlijdt, een ontslag, scheiding, verlies, depressie, ziekte van iemand die je kent en waar je om geeft. Het leven is soms zo angstaanjagend, afschuwelijk en oneerlijk. Als iemand in je omgeving zoiets overkomt, wat doe je dan, wat zeg je dan? Hoe kun je helpen?
Als je niet weet wat je moet zeggen
‘Hier zijn geen woorden voor’ is de titel van het boek dat Kelsey Crowe en Emily McDowell daarover schreven. Het staat vol met verhalen, adviezen en tips over wat je kunt doen als je eigenlijk niet weet wat je moet zeggen. Kelsey en Emily spreken niet alleen uit eigen ervaring, ze interviewden ook tientallen mensen. Wat hielp, wat niet?
Ze praten open en eerlijk over hoe onwennig en ongemakkelijk het kan voelen, als je iemand wilt helpen, maar niet weet hoe. We zijn maar mensen, we willen het graag goed doen, maar we zijn bang iets verkeerd te zeggen en als we niks zeggen liggen we daar weer wakker van.
Een van de voorbeelden komt van iemand die in een winkel een collega zag van wie de vader net was overleden en die, verlegen met de situatie, deed alsof hij de collega niet had opgemerkt en zich daar later vreselijk rot over voelde. Hij stuurde een mailtje: ‘Zag je vandaag in de winkel maar was te laf om iets te zeggen. Het spijt me van je verlies. Ik kan me niet voorstellen hoe dat is. Het spijt me werkelijk.’ Hij verstuurde het voordat hij zich kon bedenken. En ja, vertelde de collega later, het was verschrikkelijk, maar die email had geholpen.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Je kunt meer betekenen dan je denkt, en dat wordt gemakkelijker als je het vaker doet.
Drie manieren waarop je er voor iemand kunt zijn:
1 Een vriendelijk woord
De stilte doorbreken, misschien is dat wel het moeilijkste maar ook het belangrijkste. Als mensen een moeilijke periode doormaken, is het nog extra lastig dat ze vaak alleen komen te staan. Omdat mensen niet weten hoe ze ermee om moeten gaan, of denken dat ze niet de juiste woorden weten te vinden. Maar dat hóeft ook niet. ‘Het gaat er niet om de ‘juiste woorden’ te vinden, het gaat erom dat je van je laat horen,’ schrijven Kelsey en Emily. Kun je ook een email sturen? Natuurlijk. Het is gemakkelijker om per email iets aardigs te laten horen, en dan doe je het sneller, dus prima. Appen mag ook. Is een eenvoudig appje met ‘hoi, hou van je’ ook goed? Ja.
2 Leer te luisteren
Het is best lastig om echt te luisteren. We hebben de neiging om onze eigen sores erbij te halen, om oplossingen te verzinnen, of om iets te vínden van wat iemand doormaakt. Iemand de ruimte geven om te vertellen wat ze doormaakt, helpt. Hoe doe je dat? Gewoon door te vragen: ‘Hoe gaat het met je?’ of ‘Hoe gaat het vandaag met je?’ en dan je mond te houden en te luisteren. Vraag het gewoon. En luister.
3 Doe iets liefs
‘Kan ik iets voor je doen?’ is een vraag die vaak lastig zo even snel is te beantwoorden. Biedt iets concreets aan, of doe het gewoon. Liefst iets dat past bij waar jij goed in bent, of wat je graag doet. Doe een keer boodschappen, kook een maaltijd, regel afspraken, zorg een dagje voor de kinderen, doe de tuin, rij iemand naar een afspraak in het ziekenhuis, geef de kat eten, doe het regelwerk. Schrijf een positieve LinkedIn-beoordeling voor een ontslagen collega, of stuur een vacature door. Het hoeft niet perfect of passend te zijn. Je kunt ook een bosje bloemen aan de deur hangen en dan wegrennen. Iets kleins doen, is voldoende, dat is de belangrijkste boodschap die steeds terugkomt in het boek.
Het gaat om er zíjn
Dat weten we wel, maar het ook echt dóen, dat is uiteindelijk waar dit boek bij helpt. Het is herkenbaar, praktisch, grappig én lief, maar het belangrijkste is dat het je echt helpt om over de drempel van ongemak heen te stappen en iets van je te laten horen, ook al is het moeilijk, voel je je onhandig en weet je het eigenlijk niet. ’Iemand hakkelend terzijde staan is vaak veel beter dan helemaal niet aan iemands zijde staan,’ schrijven Emily en Kelsey.
Het boek helpt je om er te zijn op de moeilijkste momenten in het leven van iemand van wie je houdt. Dat is zo waardevol. Er voor iemand kunnen zijn, gewoon zoals je bent, en vanuit al je onbeholpenheid en kwetsbaarheid, en elkaar blijven steunen in moeilijke tijden, dat is wat ons het diepst met elkaar verbindt. Je zou willen dat het in elke boekenkast stond.
Lezen
Kelsey Crowe en Emily McDowell, ’Hier zijn geen woorden voor. Wat kun je zeggen en doen als het leven angstaanjagend, afschuwelijk en oneerlijk is voor de mensen van wie je houdt’ (uitgeverij Kosmos).
