Snel reageren en oordelen over een ander, kan journalist Dominique Haijtema als de beste. Maar is dat wel fair, vraagt ze zich af. Wat weten wij nou werkelijk van elkaar? Ze beseft: als we het verhaal van iemand kennen, wordt oordelen lastiger.
Ik probeer de krant te lezen. Het lukt niet. Een mevrouw gaat een paar meter verderop in het café tekeer tegen de barman. Haar koffie is koud en het broodje kwam ook al te laat. Zij wil niet betalen. De barman is niet onder de indruk en kijkt nadrukkelijk een andere kant op. De dame begint te schreeuwen: wat hij wel niet denkt.
Dan is het genoeg. Ik sta op en sommeer haar de zaak te verlaten. Het is zaterdagmiddag, ik heb wel warme koffie en wil mijn krant lezen. Is dat te veel gevraagd? Waar maakt zij zich toch zo druk om?
Ik ken de barman al lang en hij is, in tegenstelling tot mij, van het vriendelijke en geduldige soort. Dit verdient hij niet. Ik kom voor hem op en voel me meteen een soort Robin Hood.
Gedoe om niets
Nu kijkt ze mij boos aan. Ik kijk boos terug. Wat een naar mens, denk ik. ‘Ga je ergens anders afreageren,’ bijt ik haar toe. Ze stormt naar buiten zonder te betalen en haalt verhaal bij haar vriendin die net aan komt lopen. Buiten gaat het geschreeuw door. De barman en ik schudden meewarig ons hoofd. Zielig. Gedoe om niets.
Blij met mezelf en mijn kordate optreden ga ik weer zitten. Dat zal haar leren. Zo gaan we niet met elkaar om.
Het lezen lukt nog steeds niet. Ik herinner me het verhaal van de Britse filosoof Charles Handy. Hij beschreef hoe hij zich op zondagochtend in de metro zat te ergeren aan het kabaal dat twee kinderen maakten. De vader leek niet aanspreekbaar en keek wezenloos voor zich uit.
Handy liep naar de man toe en vroeg of de kinderen wat rustiger aan konden doen. De man schrok, verontschuldigde zich en zei zachtjes: ‘We komen net uit het ziekenhuis waar hun moeder is overleden. Ze zijn blijkbaar van slag. Sorry.’
Daar sta je dan
Ik realiseer me dat ik ook geen idee heb waarom die vrouw net zo vervelend deed. Wat weet ik eigenlijk van haar? Niets.
Ik vraag de barman om een kop koffie. De vrouw staat nog buiten en lijkt gekalmeerd. Ik bied haar de hete koffie aan en vraag wat er aan de hand is. Ze aarzelt. Neemt de koffie aan. Kijkt naar beneden. Friemelt aan haar handtas. En mompelt bijna onverstaanbaar: ‘Ik ben gediagnosticeerd met borstkanker en had deze week de eerste bestralingen. Ik had zo’n zin in een mooie dag, maar kan nergens van genieten. Dan is mijn koffie nog koud ook.’
Daar sta je dan. Robin Hood zonder tekst. Wie maakte zich vandaag ook alweer druk om niets?
Dit leerden zij mij niet tijdens de opleiding journalistiek. Je hoeft geen krant te lezen om iets over mensen te leren. Iedereen heeft een verhaal. Klein of groot. En iedereen wil gehoord worden. Neem een kop koffie, stel een vraag en luister. Het is de moeite waard.
