De essentie van winti is respect. Respect voor de natuur, voor Moeder Aarde, voor alles wat leeft. En respect voor elkaar, voor onze voorouders en nakomelingen. Respect voor de prachtige kringloop van het leven. ‘Winti gaat erover dat je jezelf, en de wereld om je heen, in harmonie brengt’.
Winti is ontstaan in Suriname en is eigenlijk een samenvoeging van verschillende West-Afrikaanse en heel oude spirituele tradities en gaat ervan uit dat wij mensen niet aan het hoofd staan, maar dat we moeten samenwerken met de natuur, met planten en dieren, maar ook met de geesten – de winti.
Verschillende winti
Je hebt natuurgeesten: de winti van het water, van de aarde, van de lucht en van het bos. Alle leefgebieden, alle natuur-gebieden hebben ook hun eigen energieën en krachten. De winti van het water zorgt bijvoorbeeld dat het water gezond blijft en dat er genoeg vissen leven. Naast de natuurgeesten spelen de vooroudergeesten een belangrijke rol. Die helpen ons door het leven, begeleiden ons. De lijnen die door generaties lopen zijn belangrijk, voorouders kijken mee. Je bent nooit alleen. De kabra is de vooroudergeest die je bijstaat; een overleden familielid die in het bijzonder voor je zorgt, je spirit guide.
De oermoeder
Een ander kenmerk is dat de scheppende god (Anana) in de wintifilosofie een allesomvattende energie of levensbron is: het mannelijke en het vrouwelijke sámen. Sowieso kenmerkend voor de West-Afrikaanse spiritualiteit is dat het vrouwelijke aspect van de scheppende kracht heel belangrijk is, en deze wordt ook geëerd. In winti is Moeder Aarde – Mama Aisa – een vrouw, zij is de oppermoeder. Mama Aisa is de moeder van alle moeders, de moeder van alle vaders en van alle kinderen, zij is de oerbron. Ze wordt ook gezien als de beschermgodin van de natuur, van kunsten en handel. En ze houdt van iedereen, echt iedereen. Ze staat voor inclusiviteit en daarom wordt ze vandaag de dag ook gezien als de beschermgodin van de LGBTQ-gemeenschap.
Dankbaarheid en respect
In winti doen vrouwen de rituelen. Vrouwen hebben de grootste krachten, ze zijn ook belangrijk omdat ze de traditie in stand houden door hem door te geven. Zij geven niet alleen het leven door, maar ook de religie. Bij alle rituelen wordt eerst dank uitgesproken aan de aarde. Dankbaarheid over dat we er mogen zijn, dat we kunnen eten, dat we samen kunnen werken met andere mensen. Dankbaarheid omdat we geboren zijn, en omdat Moeder Aarde ons ook weer opneemt als we sterven. Respect hebben voor iedereen, voor de natuur en voor elke levensvorm, daar gaat het om.
Nieuwsgierig naar winti en winti-rituelen? Lees het hele artikel in Happinez 04-2022 ‘Back to nature’
Beeld: Jeroen van der Spek
Meer lezen over rituelen?
Word een meester in zelfliefde met deze 5 rituelen.
