Vandaag is het Internationale Vrouwendag. En we weten geen mooiere manier om dat te vieren dan met dit gedicht van Maya Angelou.
‘Phenomenal woman,’ heet het. Fenomenale vrouw. In het gedicht bezingt Maya Angelou, in de ik-vorm, de vanzelfsprekendheid van het vrouw zijn. ‘Mensen vragen zich af hoe ik het doe,’ zegt Angelou, ‘wat mijn geheim is, want ik ben niet knap of modieus en kijk, toch ligt de wereld aan mijn voeten!’ Het zit in hoe ze loopt, de lijn van haar lichaam, haar lach. Maar het is meer dat. Het woord ‘Fenomenaal’, daar zit alles onder: fabelachtig, geweldig, grandioos, heerlijk, magnifiek, maar ook ontzagwekkend, schitterend en groots.
Hier ben ik, zegt dat gedicht. En dat is genoeg.
Je bent het
Want dit is de essentie: een fenomenale vrouw hoef je niet te worden. Het heeft niet te maken met de goeie keuzes maken, de juiste opleiding, het nest waarin je geboren bent, je achtergrond. Het heeft te maken met flair en zelfvertrouwen, met de manier waarmee je vanzelfsprekend je plaats in de wereld in neemt. Met hoe je frank en vrij een kamer binnen komt. Je hoeft jezelf niet te verontschuldigen, te verklaren, te rechtvaardigen of wat dan ook. Dit ben jij, dit is de wereld, dit js jouw plek. Een fenomenale vrouw word je niet. Dat bén je al.
All you women – and me!
Misschien hebben we niet allemaal meteen zo vanzelfsprekend de flair en het charisma van Maya Angelou. Maar toch – als je dit gedicht leest, is het alsof ze je aanraakt. Alsof ze je, als vrouw, wakker zingt met haar woorden. Je kunt het gedicht lezen, maar luister vooral ook even hoe Maya Angelou het zelf voordraagt. Luister vooral ook naar het einde van het gedicht.
Ze brengt daar een kleine verandering aan, ten opzichte van haar oorspronkelijke tekst. Ze eindigt met ‘Want ik ben een vrouw. Als fenomeen.’ Maar daarna trekt ze ons allemaal aan boord, met de woorden: Phenomenal women – áll you women. And me!
Frank en vrij
En daarmee trekt ze ons aan boord. Geeft ons de ruimte om te voelen: ‘we zijn allemaal een beetje Maya Angelou’.
’Het idee is om zo te schrijven dat mensen het horen en dat het dwars door het hoofd gaat en rechtstreeks naar het hart’, zei Angelou ooit. Maar dit gedicht doet meer. Het dringt niet alleen door in je hoofd en je hart, maar die woorden dringen door in je hele zijn. In de manier waarop je een kamer binnenkomt – of het nu een bestuurskamer is, een schoollokaal, of wat voor ruimte ook. Frank en vrij. Met de woorden van Maya niet alleen in je hoofd en je hart, maar met de wereld in de palm van je hand.
Mooie vrouwendag!
Meer Maya Angelou
Wil je meer weten over Maya Angelou, bekijk dan de prachtige documentaire ‘Still I rise’. Of lees hier meer over onze favoriete citaten. Het gedicht ‘Phenomenal woman’ komt uit de bundel ‘And Still I Rise’ uit 1978, die je onder meer hier kunt bestellen.
Fenomenale vrouw – Maya Angelou
Mooie vrouwen gissen waaruit mijn geheim bestaat
Ik ben geen stuk en heb geen geluk met mijn kledingmaat
Ze denken als ik het onthul
Dat ik zomaar wat praat
Ik zeg:‘
t Is de arm die ik strek,
De heup die zich rondt,
De vaart in mijn tred,
De lach op mijn mond
Ik ben een vrouw
Als fenomeen
Een fenomenale vrouw,
Dat ben ik.
Ik kom de kamer binnen,
Zo frank en zo vrij
En als een blok
Staan de mannen op
Of knielen voor mij
Ze zoemen om me heen,
Een zwerm honingbijen
Ik zeg:
‘t Is blik van vuur,
Mijn glanzend gebit,
De zwier van mijn heup,
Mijn voetstap vol pit
Ik ben een vrouw
Als fenomeen
Een fenomenale vrouw,
Dat ben ik.
Elke man vraagt zich af
wat hij in me ziet
Hoe hij ook gist
Ik blijf beslist
Een verborgen gebied
Ook als ik het toon,
Dan nog ziet hij het niet
Ik zeg:
‘t Is de boog van mijn rug,
De zon van mijn lach,
De vorm van mijn borst,
Mijn sierlijk gedrag
Ik ben een vrouw
Als fenomeen
Een fenomenale vrouw,
Dat ben ik
Nu begrijp je vast
Waarom ik mijn hoofd niet buig
Ik zing niet, ik spring niet
En ik praat niet zo luid
Als ik voorbij loop
Kijk je je ogen uit
Ik zeg:
‘t Is de tik van mijn hak,
De golf in mijn haar,
De palm van mijn hand,
Mijn zorgzaam gebaar,
Want ik ben een vrouw
Als fenomeen
Een fenomenale vrouw,
Dat ben ik
Vertaling door Renée Delhez, Erik Honders en Arie van der Krogt
