‘We gaan verhuizen, de stad uit,’ zei de beste vriendin van mijn achtjarige dochter in de deuropening nog voor ze haar rugzak had afgedaan. Mijn dochter stond ernaast met een neutrale blik. ‘Nee!’ riep ik geschrokken uit. Toen ik zag dat de gezichtjes van de meisjes nu ook bedrukt stonden, herstelde ik me en informeerde luchtig waar naartoe (een dorp, flink uit de buurt) en wanneer (over een paar maanden) en zei iets positiefs over natuur en grotere slaapkamers.
‘Ik zal altijd je beste vriendin blijven,’ zei mijn dochter terwijl ze haar arm om haar heen sloeg. ‘En na school kom je gewoon hier naartoe, net als altijd.’ Ik meldde voorzichtig dat ze straks niet meer op dezelfde school konden zitten. ‘O,’ zei mijn dochter, maar ik zag dat het nog steeds niet helemaal doordrong wat deze verhuizing voor hun vriendschap zou betekenen. Ik liet het zo en ging warme chocolademelk maken. De meisjes hadden het alweer over een ander onderwerp.
Alles verandert
Grote dingen die veranderen, mensen die uit je leven vertrekken; ik heb het er altijd bovenmatig moeilijk mee gehad. In mijn jeugd zijn we eens niet naar de andere kant van het dorp verhuisd, omdat ik almaar bij elk bloemenperk en elk huis van een buurtgenootje huilend dacht: ‘Dit zie ik straks nooit meer!’ Mijn ouders hadden die verhuizing gewoon moeten doordrukken natuurlijk, misschien was ik dan van die malle behoudzucht genezen.
Een dierbare loslaten
Mijn dochter heeft dezelfde sterke hechting aan mensen, dingen en plaatsen, vrees ik. Ze kent dit meisje al sinds haar geboorte, omdat haar moeder en ik naar dezelfde bevallingscursus gingen. Ze speelden als peuters, als kleuters, liepen op dezelfde dag de drempel van hun eerste klaslokaal binnen, sporten en spelen samen. Ze zal afscheid moeten nemen van de vanzelfsprekendheid van samenzijn, van aan een half woord genoeg hebben, van deze vaste waarde in haar leven.
Als een baksteen op je hart
Alles verandert, niets blijft hetzelfde, alles stroomt, Pantha Rei, ik weet het. Maar mijn hart, die voelt alsof er een baksteen op lag, heeft geen boodschap aan Pantha Rei. Deze baksteen zal, zo vermoed ik, mijn dochter pas gaan voelen als het zover is. Het wordt de eerste keer dat een dierbare uit haar dagelijks leven verdwijnt (op een paar bezoekjes per jaar na, natuurlijk) en wij allemaal weten die eerste keer nog; een huisdier dat wegloopt, een vriendin die gaat emigreren, een grootouder die sterft. We moeten ontdekken dat er geen zekerheid is wie we morgen mogen blijven beminnen – altijd op de harde manier want er bestaat geen zachte manier.
Uit mijn lievelingskinderboek ‘The Truth Pixie’ van Mattt Haig zal ik haar, als ze oud genoeg is dit voorlezen:
‘There will be people you love,
who can’t stay for ever.
And there will be things you can’t fix,
Although you are clever.
But listen hard, and listen good,
life might not go as it should,
but you are young and your life will be magic,
it will be happy and funny and sometimes tragic.’
Meer lezen over loslaten?
Last van emotionele pijn? Zo kun je de pijn beter dragen.
Beeld: fotografie door Jeroen van der Spek, styling door Cyn Ferdinandus
