Het is niet leuk, maar toch kan een periode van ongelukkigheid, somberte, kommer en kwel nuttig zijn – of zelfs nodig – om dieper in jezelf te kunnen duiken. Helemaal onderin de put vind je vaak een spirituele weg omhoog.
Moeilijke periodes kunnen een een heel belangrijke rol vervullen in onze spirituele ontwikkeling. Je ziel trekt als het ware aan je mouw: hé, stop eens even met dat harde werken of de feestbeest uithangen, let eens op mijn diepere behoeften. Depressief zijn heeft dan een duidelijke psychische functie: het vertraagt, het brengt het uiterlijke leven tot stilstand zodat het innerlijke leven vanzelf meer aandacht krijgt. Op de bank hangen is misschien wel precies wat je een tijdje moet doen, om bij jezelf uit te komen.
Een doorbraak naar een ander leven
Niet zelden komt er juist na een periode van depressiviteit een doorbraak naar een ander leven. Een dertigers-crisis, een midlife crisis: hoe vaak hoor je niet mensen zeggen dat het nauwe doorgangen bleken te zijn naar een ruimer leven, een hoger niveau van bewustzijn?
Maar om dat helende, schoonbrandende effect van een depressie te ervaren, moet je je eraan durven overgeven. Je moet naar de bodem durven duiken. En daarvoor is de tijdgeest niet bevorderlijk. Het lijkt er we eens op dat depressief zijn tegenwoordig iets is waarover je je schuldig moet voelen, waarvoor je je moet schamen – en waaraan je zo snel mogelijk iets moet doen. Dat komt onder andere door het gemak waarmee we tegenwoordig naar medicijnen grijpen.
Je hart moet gebroken worden
Ongelukkig zijn hoort erbij, zou je kunnen zeggen. Het leven op aarde is niet alleen prachtig en fascinerend, het is ook hartverscheurend en zwaar. Alle spiritualiteit begint – en eindigt – met het erkennen en accepteren van die waarheid. Je kunt er niet omheen, je kunt er niet overheen; je moet er dwars doorheen om er aan de andere kant weer uit te kunnen komen.
Het christelijke kruis is er het symbool van: je moet jezelf als het ware laten kruisigen, vrijwillig laten vastpinnen in dit lastige, deprimerende, taaie bestaan in de stof, om spiritueel te kunnen herrijzen op een hoger niveau.
‘Je hart moet gebroken worden,’ zo formuleerde mijn spiritueel leraar Barry Long het. En in het Chinese orakelboek I Tjing wordt dezelfde waarheid zo uitgedrukt: ‘Uit de diepte van tegenspoed komt gelukzaligheid voort. Aan het einde van belemmering verschijnt vooruitgang.’
Als je de diepte van de tegenspoed omzeilt, zou je de gelukzaligheid ook wel eens kunnen mislopen.
Dit artikel is redactioneel ingekort.
Meer lezen?
Lees De depressie-epidemie. Over de plicht het lot in eigen hand te nemen van Trudy Dehue.
Meer levenslessen?
Vijf levenslessen van legendarische vrouwen.
