Spijt hebben heeft geen zin – die overtuiging is ingebakken in onze cultuur. Iemand die terugkijkt op zijn leven zonder spijt, die heeft een mooi leven gehad. Maar kun je berouw wel vermijden? En is het eigenlijk erg om berouw te hebben?
Ze was de tattooshop nog niet uit, of Kathryn Schulz had al spijt. Zij, iemand die altijd weloverwogen keuzes maakte, had in een impuls iets op haar lichaam laten zetten dat er nooit meer af kon. Het gevoel was overweldigend, en het enige dat ze nog kon denken was: ik wou dat ik het nooit gedaan had.
‘Ik wil dat het weggaat’
Zo gaat het vaak met spijt, zegt ze in haar TED Talk: het roept een gevoel van ontkenning op. ‘Ik wil dat het weggaat’: geen realistische gedachte, want die tattoo verdwijnt niet zomaar, maar toch is het gevoel hardnekkig. Je begrijpt er niks van: hoe kun je deze stomme fout gemaakt hebben? Je keurt je keuze af, en hebt misschien zelfs de behoefte jezelf te straffen: ‘Ik kan mezelf wel voor mijn kop slaan.’
Spijt hebben wil niemand. In onze cultuur is de overtuiging ingebakken dat je berouw moet proberen te voorkomen – in ieder geval berouw van de dingen die je níet gedaan hebt. Iemand die terugkijkt op zijn leven zonder spijt, die heeft een mooi leven gehad – dat zie je ook vaak in films.
Leren leven met spijt
Maar waarom verfoeien we berouw eigenlijk zo? ‘Geen spijt hebben is bijna onmogelijk,’ zegt Schulz. ‘Als je een echt mens wilt zijn, moet je leren leven mét spijt.’ En daar heeft ze dan weer een paar goede tips voor:
Tip 1: gedeelde smart is halve smart
Als je googelt op regret en tattoo vind je miljoenen hits. 17 procent van de Amerikanen heeft berouw van zijn tattoo. Dat geldt waarschijnlijk ook voor een heleboel andere beslissingen. We maken allemaal keuzes waar we achteraf van balen – en dat besef kan enorm troostrijk zijn.
Tip 2: Lachen om jezelf
Humor helpt te relativeren. Zelfs in situaties die ons hartstikke verdrietig maken, zelfs als we er alles voor over hebben om de tijd terug te draaien. Schulz: ‘Iedereen die pijn en verdriet heeft gevoeld, weet dat zwarte humor ons helpt te overleven. Het verbindt het positieve en het negatieve weer met elkaar.’
Tip 3: De les van de tattoo
Ze nam de tattoo –een kompas- omdat ze een belangrijke levensles wilde vastleggen op haar lichaam: hoe belangrijk het is om te blijven ontdekken. Zodat ze dat nooit zou vergeten. Maar de les die ze ervan onthield, was een andere: als we dromen hebben in het leven, en liefhebben, móeten we wel pijn voelen als dingen fout gaan. We moeten leren om te houden van de imperfecte dingen die we doen, en onszelf die missers vergeven.
