Je kunt samen op eenzelfde bankje in het park zitten, maar je allebei in een hele andere wereld bevinden. Dan besef je steeds vaker dat je ervaring van het moment altijd een ‘inside job’ is, en geen proces dat buiten jou begint en je vervolgens rechtstreeks beïnvloedt.
We zitten op een groen bankje in het park. De zon schijnt. Ik ken haar niet, maar één ding weet ik zeker: zij bevindt zich in een andere wereld. Ook al is hij in essentie hetzelfde.
Op het grasveld tegenover ons loopt een zwanenfamilie parmantig naar het water. Twee mannen fietsen langs, druk pratend en lachend. In de verte zie ik de prachtige, statige huizen die zo kenmerkend zijn voor dit deel van de stad. Een vrolijke hond met woeste vacht snuffelt nieuwsgierig aan mijn voet. Ik geniet van elk moment, houd nergens aan vast, en wil niet dat het anders is dan het is. Moeiteloos ervaar ik de perfectie van het leven, waarin alles vanzelf gaat, precies op het juiste moment begint, en eindigt wanneer dat moet. Het is een kleurrijke wereld, optimistisch. Maar hij zit volledig in mijn hoofd.
Wat ziet zij?
Op het afgetrapte grasveld verderop maken een paar grote enge vogels lawaai (het schijnt dat ze je arm kunnen breken met hun enorme vleugels). Twee typische kakkers in pak fietsen langs en lachen zelfgenoegzaam om hun eigen grappen. Sukkels. De veel te grote huizen aan de overkant doen haar denken aan de hypotheek die ze niet kan krijgen, en ze zucht. Een natte, vieze hond loopt langs en strijkt met zijn klamme vacht langs haar benen. Hoezo is dat beest niet aangelijnd?! Ze pakt haar telefoon en klaagt tegen een vriendin. Waarom is haar leven zo ingewikkeld, en wanneer zit het nou ein-de-lijk ‘ns mee?
Dit is hoe het werkt van binnen. Dit, is onze emotionele huishouding. Wat we ervaren is altijd wat we denken over de situatie, niet hoe hij werkelijk ís. En ik haal dat niet aan als pleidooi voor een geforceerd positieve kijk op het leven, maar omdat het de basis is, de kérn, van zowel ons ongeluk als ons geluk. Ik noem het niet zodat je het uit alle macht kunt gaan veranderen, maar omdat alleen al inzien hoe dit vernuftige psychologische systeem werkt, het begin van een ander leven kan zijn. Een mooier, rijker en veel simpeler leven.
Als je weet dat het niet de zwanen of de mannen of de huizen zijn die je gevoel bepalen, maar altijd je actuele gedachten erover en het gevoel dat die mentale verhalen in je oproepen, ontstaat er ruimte voor een nieuwe kijk op alles wat je meemaakt. Dan besef je steeds vaker dat je ervaring van het moment altijd een ‘inside job’ is, en geen proces dat buiten jou begint en je vervolgens rechtstreeks beïnvloedt, alsof je erdoor geïnjecteerd wordt, alsof het om een directe chemische of emotionele overdracht gaat. Alsof je er niets tegenin te brengen hebt. En dan weet je dus ook: het denken zit er altijd tussenin. De ideeën over de situatie bepalen de smaak van je ervaring. Niet de situatie zelf.
Wat je aan die wetenschap hebt? Het betekent dat je geen slachtoffer meer hoeft te zijn, dat je niet langer hoeft te geloven in de besmettelijkheid van negativiteit. Dat je weet dat élke (emotionele) ervaring 100% in jou veroorzaakt wordt, en dat je de verwarring en vuiligheid en frustratie van een ander voortaan gewoon daar kunt laten. Om even op het park terug te komen: de zwanen maakten mij niet blij, en ook de mannen, de huizen of de hond waren niet bepalend voor wat ik precies voelde. Want de complete ervaring zat in mij, zít in mij, altijd, en er is niets dat me kan dwingen me anders te voelen, zolang ik maar alert blijf, en me bewust ben van dit mechanisme. Het zijn mijn verhalen die ik voel, en wat jij voelt, zijn dus ook altijd die van jou. Tijdelijke fenomenen, vluchtige verschijningen, die komen en gaan en je nooit blijvend kunnen beschadigen.
Oh, en dan is er nog iets, een andere consequentie die samenhangt met dit inzicht: als je weet dat we altijd voelen wat we denken, dat iederéén altijd voelt wat hij denkt, dan snap je misschien ook iets beter waarom mensen soms zo lullig kunnen doen, of zo weinig begrip kunnen tonen. Hun reactie is niet persoonlijk, heeft nooit direct met jou te maken, maar is simpelweg het resultaat van hun idee over het leven, op dat moment. Het is hun actuele kijk op de zwanen en de hond, en het is een vertroebeld, persoonlijk verhaal.
We zijn allemaal wel ‘ns dat meisje op het bankje. Nu weet je waarom.
