Je voelt je rot, en je weet zeker: iets lekkers zal dat vervelende gevoel verzachten. Of je hebt juist een supergoede bui, en wilt je nóg wat blijer voelen. Of je zit gewoon ’s avonds op de bank, en neemt net als altijd… iets lekkers. Heb jij ook van die eetgewoontes waar je eigenlijk best vanaf zou willen? Goed nieuws: dat kun je.
Er is een gedachtenkringetje waar je, zonder het te willen, heel vaak op een dag in terecht kunt komen. Marjena Moll kende het jarenlang als haar broekzak. Ze nam zich elke ochtend voor om die dag gezond te eten, niet te snoepen. Maar vroeg of laat –vaak wat later op de dag, wanneer ze moe was – sloop er toch ergens een snoepmoment in. Meteen had ze spijt, en schaamde ze zich, voor weer een misser.
Moll, die als coach mensen begeleidt met haar Etenslessen, leerde haar eigen emoties te onderzoeken. “Zo ontdekte ik dat veel van mijn pijn te maken had met mijn oordeel erover. Veel vrouwen veroordelen zichzelf als ze somber of verdrietig zijn. Maar daarmee doe je jezelf dubbel pijn. Als je tegen jezelf zegt: dit gevoel is er nu even, maar ik kan het dragen, dan verander je je pijn in kracht. En zo veer je veel eerder terug dan wanneer je je ertegen verzet.”
Ga aan je eigen kant staan
‘Alles begint met: stoppen jezelf te bevechten en te veroordelen. Als je aan je eigen kant gaat staan, ontstaat er ruimte voor nieuwsgierigheid: wanneer overeet ik, en waarom? Als je liefdevol en nieuwsgierig naar jezelf gaat kijken, vallen je dingen op. Je merkt misschien hoe overtuigd je ervan bent dat ‘thee zonder lekkers niet gezellig is’. Maar dat is maar een gedachte. Je hebt geen lekkers nodig om je goed te voelen, want alles wat je nodig hebt voor vervulling zit al in jou. Vakantie vieren zit ‘m niet in dat croissantje of de kaas bij je wijntje, maar komt van binnenuit.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Neem vaker pauze
Nog even een wasje draaien, snel die paar e-mails wegwerken… De meesten van ons hebben de neiging onze dagen behoorlijk vol te stoppen. Vaak zijn de momenten dat je – qua snackgedrag – voor de bijl gaat, de momenten dat je eigenlijk moe bent. Moll: “Dat komt door hoe onze hersenen werken. Bij ons eetgedrag zijn twee delen in de hersenen betrokken: het meest ontwikkelde deel, de prefrontale cortex, en een primitief deel. In het meest ontwikkelde deel maken we verstandige keuzes: we willen gezond eten, misschien wel afvallen.
Maar wanneer we moe zijn, en ons ‘wilskrachtreservoir’ leeg raakt, neemt het primitieve deel van de hersenen het over. Dat primitieve deel wil geen verstandige keuzes maken, maar toegeven aan het verlangen naar genieten, naar lekkers.” Om te zorgen dat het wilskrachtreservoir op peil blijft, is het belangrijk pauzes te nemen. “En als je dat maar vaak genoeg doet, kun je in pauzes van zes minuten al een vakantiegevoel hebben, zomaar tussen je vuile was.’
Eten, niet diëten
Moll weet dat het verleidelijk is je op het zoveelste dieet te storten. “Dat heb ik zelf ook vaak gedaan. Maar voor de meeste mensen werken diëten niet. Als eten voor jou een genotsmiddel is, dan worstel je met twee tegengestelde verlangens: aan de ene kant gezond willen omgaan met eten, anderzijds het verlangen naar genieten. Diëten houden een obsessie met eten in stand, met wat ‘mag’ en ‘niet mag’. Terwijl je juist een stabiele, prettige relatie wilt hebben met eten.’
Doorbreek je gewoontes
De meeste mensen hebben vaste eetgewoontes, die afhangen van waar ze zijn en wanneer ze ergens zijn. Die gewoontes krijg je er alleen uit door te ontwennen. Moll: ‘Dat betekent echt niet dat je alle lekkere dingen uit je leven moet bannen. Het gaat erom dat je leert om heel bewust te kiezen, omdat je iets echt lekker vindt – en niet vanuit een verlangen dat stante pede gestild moet worden. Dus: neem jezelf gerust voor om dit weekend tijdens die lange wandeling met een vriendin een lekker stuk appeltaart te nemen. Maar als je op dat moment denkt: ‘ik zou best nog een punt lusten’, besef dan dat je op dat idee niet hoeft in te gaan. Door jezelf daarin te trainen, leer je je lijf beter kennen, en word je niet steeds geplaagd door de roep van het primitieve deel van je brein.’
Voel wat je voelt
Misschien is eten voor jou ook verbonden met hoe je je voelt. Bij je voorpret voor een weekendje weg, hoort dat je snoepjes haalt voor onderweg. En dat gevoel van afwijzing, wanneer je op je werk een vervelend gesprek hebt gehad of je relatie niet lekker loopt, doet je verlangen naar eten. “Proeven, kauwen en slikken doen een rotgevoel even naar de achtergrond verdwijnen. Zo leert je brein: ah, een rotgevoel, we kunnen een beloning verwachten!”
Om uit die cirkel te komen, moet je nieuwsgierig zijn naar je gevoelens, zegt Moll. “Wie ben jij eigenlijk als je het gevoel van afwijzing of verdriet gewoon door je heen laat gaan, zonder het te verzachten met eten? Je moet leren het te voelen, zonder ontsnappen in eten.” Of dat moeilijk is? Nee, zegt Moll. Wel ongemakkelijk. ‘Maar dat ongemak, en het ontwennen van de gewoonte daar iets lekkers bij te pakken, is tijdelijk.” Maar gek genoeg, zegt ze, kan dat ongemak ook iets zijn waar je naar uitkijkt. “Als je je verdiept in je eigen eetgedrag wil je het ongemak ook meemaken. Omdat je weet: als ik daar doorheen ben, kom ik aan de andere kant van mijn worsteling, en voel ik me de sterke persoon van wie ik weet dat ze in me zit.’
Marjena Moll is etenscoach. Ze ontwikkelde een programma van twaalf weken, Etenslessen, dat je helpt een eigen etensplan te maken en los te komen van oude gewoonten.
