In haar filosofische praktijk in Groningen geeft Margit Vegter luisterlessen en trainingen aan wie ‘schoon’ wil leren luisteren. Journalist Karin Sitalsing vraagt zich af: wat houdt schoon luisteren in?
Luisteren zonder oordeel: kan dat?
Mensen denken bijna altijd dat schoon luisteren hetzelfde is als luisteren zonder oordeel. Of variaties daarop: luisteren zonder invulling, interpretatie, ruis, afleiding, associaties of aannames. “Integendeel, het is juist met dat alles”, zegt Margit. Want: luisteren zonder oordelen, verwachtingen en aannames kán helemaal niet.
Persoonlijke patronen en overtuigingen
“Al die dingen gebeuren nu eenmaal in het bewustzijn van een mens, en we zijn nu eenmaal mensen. Vanuit persoonlijke patronen en overtuigingen komen aannames in ons spreken en handelen terecht, ze bepalen wat we doen en wat we zeggen. Maar als je je daar bewust van wordt, kun je kiezen: ga ik op deze aanname in? Of laat ik die los en breng ik mijn aandacht weer terug naar waar ik naar aan het luisteren ben?”
Een vorm van meditatie
Eigenlijk, zegt ze, is schoon luisteren eerder een oefening in aandacht en bewustwording dan een in vaardigheid. “Het is een vorm van meditatie. Een ervaringsgerichte meditatie, waarbij je je aandacht richt op wat de ander woordelijk zegt. Dat woordje woordelijk is essentieel: als je het in je hoofd samenvat of interpreteert, is het jouw waarneming en dus niet meer ‘schoon’.”
Vrijheid en verbinding
Dat ontdekte ze toen ze zelf eens geraakt werd door iets wat haar toenmalige partner zei. “Als ik terughaalde wat mijn geliefde woordelijk had gezegd, zat er een discrepantie tussen wat er daadwerkelijk gezegd was en hoe ik het had opgevat, of wat het met mij had gedaan.” Ze ging voluit opschrijven wat er precies was gezegd, én welk gevoel dat haar gaf. “Het verschil daartussen gaf mij vrijheid en verbinding, en ook de ruimte om mijn partner weer te ontmoeten. Om te zeggen: jij zegt dit, en mijn projectie daarvan doet me heel veel pijn. Maar klopt het wel, denk jij dat inderdaad over mij? En meestal was dat helemaal niet zo.”
Zo kan het contact verdiepen
‘Kijk eens wat er gebeurt als je eerst een tijdje stil bent, maar wel met je aandacht bij de ander blijft. En probeer dan eens een vraag te stellen over wat de ander gezegd heeft. Daardoor kan het contact zich verdiepen. Zorg er wel voor dat je vraag niet eigenlijk een oordeel is. Gebruik de woorden die je gesprekspartner gebruikt. Als je je eigen woorden gebruikt ben je weer aan het invullen en is het geen schone vraag meer.”
Tekst: Karin Sitalsing
Meer weten over schoon luisteren?
Dit artikel is redactioneel ingekort en komt uit Happinez ‘Vertragen’. In dit nummer lees je verder over schoon luisteren. Je bestelt het nummer nu zonder verzendkosten in de Happinez Webshop.
