Soms lijkt ons hoofd permanent bezet door gedachten. En hoewel het zinvol is om eens goed over iets na te denken, kan je gedachtestroom ook op hol slaan. Susan Smit weet inmiddels dat almaar terugkerende gedachten niets nieuws brengen: een gedachte die je al eens hebt gedacht hoef je niet opnieuw te denken.
Als er in mijn leven iets scheef zit, dan kun je er donder op zeggen dat het me in de vroege ochtend klaarwakker schudt. Meestal val ik ’s avonds vlotjes in een diepe slaap, hoe wonderlijk de dag ook is geweest, maar die uurtjes tot aan zeven uur is het raak. Dan ga ik denken. Denken. En nog meer denken.
Nieuwe inzichten
Wat het punt is met denken: je kunt over een kwestie best even, laten we zeggen een kwartiertje, zinnig nadenken. Je kunt tot nieuwe inzichten komen, mogelijkheden in je hoofd nagaan, denksprongen maken. Maar daarna heb je alle kanten van de zaak echt wel behandeld. Er keer op keer naar terugkeren, weer het hele riedeltje laten passeren, zet je alleen maar vast in overtuigingen waar je veel te veel in gaat geloven.
Het denken is bovendien niet zo slim als het zich voordoet. Voor elk argument is een valide tegenargument te verzinnen, is je dat weleens opgevallen?
Aplomb
Het zijn vaak steeds dezelfde gedachten die hun rondje willen doen, als een hardloper die zijn vertrouwde route door de buurt rent. Voordat je het weet loop je elke keer braaf het hele rondje mee. Op dat moment lijkt het heel belangrijk en waardevol om dat te doen. De gedachte presenteert zich met een aplomb alsof het je iets op gaat leveren. Klaarheid. Helderheid. En daarmee grip op de zaak. Maar, en hier komt mijn duurverdiende inzicht:
Een gedachte die je al eens hebt gedacht hoef je niet opnieuw te denken.
Antieke overtuigingen
Daar. Lees die zin nog maar eens. Het gaat je niets nieuws brengen. Het is pure energielekkage – zelfs, en meestal juist, als je denkt een Waarheid te pakken te hebben. De waarheid in pacht hebben is een tijdelijke, zalige toestand waarbij de dingen kloppen met het beeld dat je van ze hebt. Totdat de dingen weer gaan tegenstribbelen, verschuiven en zich gedragen als het volmaakte tegendeel van jouw net gevonden waarheid. En pats, daar ligt het alweer in scherven aan je voeten. Waarna je weer gaat denken en lijmen om er een nieuwe waarheid van te fabriceren.
Of niet natuurlijk.
Ik ben ermee gestopt hinderlijk terugkerende gedachten en antieke overtuigingen te repeteren. Ik geef ze gewoon geen zendtijd meer. Als er een oude vertrouwde gedachtecirkel komt solliciteren naar hoofdruimte, wijs ik hem, zeker in de vroege ochtend, resoluut de deur. Jou ken ik al, hartelijk dank en wegwezen jij. En draai me nog een keer om.
Beeld: fotografie door Jeroen van der Spek, styling door Cyn Ferdinandus
