Heb je ook last van nachtelijke piekersessies waarin je ligt te woelen? Maak je geen zorgen, piekeren heeft namelijk wel degelijk een doel. Het is onze ingebouwde reactie op het verwerken van negatieve gebeurtenissen en hevige emoties.
Psycholoog Ernst Koster ziet in zijn praktijk vaak patiënten die vastzitten in negatieve denkpatronen door overmatig gepieker. Teveel piekeren is schadelijk, maar je kunt jezelf ook trainen om de destructieve piekerdrift om te zetten naar een praktische vorm van piekeren, waarin je negativiteit omzet naar positieve, meer vruchtbare gedachten.
Deze 5 tips maken je een goede piekeraar:
Tip 1: maak het concreet
Er bestaat een verschil tussen piekeren tot het een verlammende uitwerking heeft en op een zinnige manier piekeren. Wie op een zinnige manier piekert, focust zichzelf niet op abstracte maar juist concrete gedachten. Stel je komt terecht in een ongelukkige situatie, dan kun je jezelf afvragen: ‘Waarom gebeurt mij dit nu altijd?’ (abstract) of: ‘Hoe kan ik dit de volgende keer voorkomen?’ (concreet) Bij concreet piekeren denk je meer in de richting van oplossingen terwijl je bij abstract piekeren vaak blijft hangen in absolute denkpatronen.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Tip 2: Erken je verschillende emoties
Probeer tijdens het piekeren over je emoties na te denken door ze apart te benoemen en te erkennen. Je deelt je emoties als het ware op om ze afzonderlijk te bestuderen.
Bij liefdesverdriet kan er bijvoorbeeld een cocktail van wisselende emoties ontstaan die ons gezamenlijk overspoelen als een vloedgolf, met als resultaat algehele malaise. Wanneer we die emoties benoemen en ieder een afzonderlijk plekje geven; angst, verdriet, boosheid, vergaren we meer inzicht in wat we nu precies voelen en zijn de emoties makkelijker te verwerken.
Tip 3: piekeren in de derde persoon
Het onderzoek van Koster heeft aangetoond dat wanneer patiënten een vervelende herinnering vanuit hun eigen perspectief vertellen, de negatieve emoties ze naar de keel vliegen. Wanneer ze wordt gevraagd om zichzelf te beschouwen als een ‘fly on the wall’ of als een personage in een verhaal, wordt het makkelijker om een verhaal van meerdere kanten te bekijken.
We kunnen onszelf bekijken als een personage dat goede en slechte beslissingen heeft genomen, fouten heeft gemaakt en veerkracht heeft getoond, zonder meteen een hard oordeel te vellen. We houden in de literatuur immers ook van onze helden met al hun mankementjes: Elizabeth Bennet is koppig, Harry Potter te impulsief, Tyrion Lannister heeft een gecompliceerde familie. En toch zijn ze er allemaal wel uitgekomen.
Tip 4: Leer je gedachten zien als willekeurige monstertjes
Tijdens een sessie mindfulness worden negatieve gedachten gezien als voorbijgaande wolken en door ze voorbij te laten drijven, voorkom je identificatie met de negatieve gedachten over jezelf. Je leert je gedachten te zien als een resultaat van het gebabbel van je neuronen, in plaats van ze te verinnerlijken als rotsvaste waarheden. Je neuronen zijn geen priesters die vastomlijnde waarheden orakelen, het zijn glucose gedreven monstertjes die het liefst druk in de weer zijn.
Als je dit onderlinge gevuur van een afstandje kunt observeren, schept dit meer helderheid dan wanneer je denkt dat jij iets (moeilijk, mislukking, warhoofd) voor altijd bent.
Tip 5: Buig negatieve gedachten om
Tenslotte merkt Koster op dat de positieve herkadering van een verhaal ons enorm helpt om negatief piekeren om te buigen. Positieve herkadering betekent dat je een mislukking of negatieve gebeurtenis niet ziet als een teken van mislukking, maar als iets wat op je pad moest komen.
Volgens schrijver Daan Heerma van Voss, die talloze mensen heeft gesproken nadat ze hun baan kwijt waren geraakt, konden ze pas verder met hun leven als ze de negatieve gebeurtenis positief hadden in een nieuw kader zagen. Als ze het verliezen van hun baan zagen als een obstakel op hun pad, werd het een uitdaging om het pad te vervolgen.
Vraag jezelf bij negatieve gebeurtenissen dus af welke lessen je eruit kunt trekken en schrijf deze voor jezelf op. Je zult zien dat je iets wijzer bent geworden.
Meer lezen over piekeren?
Piekeren verminderen: 8 aandachtspunten voor eeuwige piekeraars.
