Humor maakt het pad naar verlichting een stuk leuker. We zijn geneigd te denken dat persoonlijke ontwikkeling iets heel serieus is. Die ernst is op zich niet raar. ‘Wie ben ik?’ en ‘Wat doe ik hier?’ zijn serieuze filosofische vragen.
Maar zou het niet ook anders kunnen dan alleen serieus en zwaar? Is humor niet óók een levenskunst? Zou relativering niet juist kunnen helpen bij het ontwikkelen van wijsheid en spiritualiteit? Het is een vraag die niet zo vaak gesteld wordt.
Humor ontspant
Humor en lachen herstellen iets wat niet klopt. En dat is niet alleen leuk en ontspannend, het kan ook helpen op heel moeilijke momenten. Als je je verkrampt voelt van pijn en verdriet, juist dan kan het gebeuren dat een lach vlakbij is. Omdat er zoveel spanning is dat die eenvoudigweg een uitweg zoekt, in de vorm van een grap. Het is niet voor niets dat lachen en huilen vaak samen gaan: door te lachen barst je open en vindt opgekropt verdriet een uitweg. De steen in je maag wordt zachter, al is het maar even. Wat met veel praten vaak niet lukt, gebeurt met lachen wel. Zo’n lach zorgt, om met Leonard Cohen te spreken, voor de barstjes in de werkelijkheid waardoor het licht weer naar binnen kan. Misschien is het vasthouden aan humor en lichtheid als het erop aan komt wel veel belangrijker dan alle andere levenskunsten bij elkaar.
Humor in moeilijke tijden
Lachen bevrijdt, niemand omschreef dat indringender dan de Oostenrijkse psychiater Viktor Frankl in ‘De zin van het bestaan’, een boek over zijn tijd in het concentratiekamp dat vaak wordt aangehaald als het gaat om zingevingsvraagstukken. Je kunt je situatie niet zelf uitkiezen, aldus Frankl, maar wel hoe je erop reageert. Daarin zit je vrijheid, ook al zit je gevangen. ‘Zonder humor zou ik het niet gered hebben,’ schrijft hij. Met een andere gevangene sprak hij af dat ze elkaar elke dag een grappig verhaal zouden vertellen, een verhaal dat zich zou afspelen na hun vrijlating. Juist in de moeilijkste tijden heb je het nodig af en toe te lachen. Als uitlaatklep. Als tegenwicht. Om het gewicht draaglijk te maken. Om even opgetild te worden uit de zwaarte van de dag.
Humor toepassen in je persoonlijke groei
Maar hoe doe je dat, lichtheid brengen in je spirituele pad? Om te beginnen door te oefenen met relativeren en zelfspot. Dat zou een makkie moeten zijn, want laten we wel wezen: het pad naar de open chakra’s is geplaveid met onbeholpenheid, spierpijn, en snurken tijdens de yogales (om over andere geluiden maar te zwijgen). Als je daar om kunt lachen, in plaats van ten prooi te vallen aan gêne en schaamte, wordt het leven meteen al een stuk makkelijker. Via humor en lachen kun je je persoonlijke groei een boost geven, door vooral met mildheid naar jezelf te kijken. Door de momenten te koesteren dat er wat te lachen valt, en die momenten ook zo vaak mogelijk op te zoeken. Door te leven met een glimlach.
Humor in je meditatie
Lachen zonder dat daar aanleiding voor is? Klinkt raar, toch werkt het. Er bestaat zelfs een yogavorm die draait om de ontspanning die lachen geeft: lachyoga. Geschikt voor beginners, want ingewikkelde houdingen komen er niet aan te pas. Zo’n lachsessie is eenvoudig: je begint te lachen vanuit je buik, met een diepe hohoho en hahaha – dat is nep, maar dat heeft je brein niet door. In het begin voelt het ongemakkelijk, maar de positieve hormonen doen wel hun werk. Een keer goed lachen voelt alsof alle wissewasjes van je zorgenlijst zijn weggespoeld. Het lucht op!
Oefening
Leg je hand op je buik en lach hardop. Door te lachen, maak je gelukshormonen aan, en het werkt ontspannend. Hoe vaker je het doet, hoe gemakkelijker het wordt om te lachen. Zoek aanleidingen om hardop te lachen. Bekijk eens YouTubefimpjes waarin mensen de slappe lach hebben. Dan doe je vanzelf mee.
