Met mama gaat het goed, ze is alleen een beetje moe. Kijk maar, ze lacht toch? En papa is altijd sterk, want hij huilt niet. De meeste ouders steken veel energie in het verbergen van hun eigen pijn en verdriet tegenover hun kinderen en tonen hun emoties niet. Dat doen ze met de beste bedoelingen, om hun kinderen niet te belasten met hun ‘grote mensen’- sores, maar in hoeverre is het goed om toneel te spelen binnen je eigen gezin?
Er was een periode in mijn leven, toen mijn kinderen 1 en 4 waren, waarin ik door een taaie rouw heen moest om een gebroken gezin. De tactieken die ik altijd gebruikte om mijn emoties in hun bijzijn te verbloemen op dagen dat alles tegenzat, werkten niet meer. De onechte glimlach kreeg ik niet meer op mijn gezicht geplakt, de geforceerde grapjes lukten niet en het hoge kirrende stemmetje (hoe hoger, hoe vermoeider ik meestal was) kwam mijn mond niet meer uit. Er was geen kruid gewassen tegen dit immense verdriet. Ik kon niet anders dan mijn emoties tonen.
‘Niet huilen, mama’
En dus was ik gewoon maar verdrietig, terwijl ik mijn kinderen eindeloos vertelde dat het niet aan hen lag, dat ik sterk genoeg was om het te dragen en dat het ook heus weer zou overgaan. Soms huilde ik, vaak zonder het zelf in de gaten te hebben. De eerste volzin van mijn zoontje, zonder zich om te draaien vanaf het kinderzitje, luidde ‘Niet huilen, mama’. Toen ik mijn wangen bevoelde merkte ik pas dat ze nat waren.
Na een paar weken lukte het om mijn tranen op te houden tot nadat ik ze naar bed had gebracht. Na een paar maanden zagen ze me weer af en toe lachen. En na een jaar had ik kalmte en kracht hervonden, was ik weer op een normaal gewicht en kon ik weer echt genieten van dingen. Mijn dochter leek het proces van rouw, verwerking en herstel met interesse te volgen. Ze had haar moeder zien struikelen, zien zitten met groot verdriet en weer zien opkrabbelen. Zo doe je dat dus.
Laat zien hoe je pijn draagt
Als ouder wil je het liefst alle pijn bij je kinderen wegnemen. ‘Ik zou het wel van je over willen nemen,’ hoorde ik mezelf laatst over haar eczeem tegen mijn dochter zeggen. Dat meende ik, maar toch weet ik dat dit niet mijn taak is. In plaats van haar pijn voor haar weg te nemen, kan ik haar beter laten zien hoe je als mens je eigen pijn kunt dragen.
Je kunt je trouwens afvragen of het überhaupt lukt om kinderen om de tuin te leiden. Je denkt misschien dat het erin slaagt om je gevoelens te verbloemen, maar kinderen voelen meer aan en vangen meer op dan je denkt. Kleine potjes hebben grote oren. En als er niet over jouw verdriet gepraat kan worden, omdat je het ontkent of verbergt, gaan ze voordat je het weet allerlei onjuiste conclusies trekken, gebaseerd op hun angsten. Of ze betrekken het op zichzelf, zoals kinderen soms doen (‘Mama is verdrietig omdat ik laatst brutaal was’).
Veerkracht en eigenliefde
Het is niet oké om je kinderen te belasten met alles wat jou als volwassene bezighoudt, want dan schep je een onveilige omgeving. Maar als je als ouder je eigen pijnlijke emoties stelselmatig verbergt, geef je de boodschap af dat verdriet iets schaamtevols en zwaks is. Je moet gelukkig zijn of dat op z’n minst acteren, anders is er iets mis met je. ‘De kunst van het leven is ongelukkig leren zijn,’ zegt psycholoog Dirk de Wachter en ik ben het met hem eens. Ergens in het leven van je kinderen zal onherroepelijk tegenslag en teleurstelling plaatsvinden. Juist door hen te tonen dat je dit als mens de ruimte kunt geven, zonder schaamte of afwijzing, laat je zien dat die emoties niet het einde zijn. Je geeft ze twee heel grote cadeau’s: veerkracht en eigenliefde.
Meer lezen?
- Wat gaat er in dat hoofdje om?
- Zijn kinderen van nu anders dan vroeger? Mindfulness voor kinderen
- Waarom je een kind wilt leren over de geest
