Je geest is een bijzonder en krachtig instrument. Het kan tegen je werken, maar – als je weet wat je moet doen – ook in je voordeel.
Word je vaak in beslag genomen door zorgen en angst? Voel je je gestrest en overweldigd? Dr Martin Rossman onderzoekt op welke manieren lichaam en geest met elkaar verbonden zijn. Hij legt uit hoe je je leven in eigen hand kunt nemen door het sturen van je gedachten.
Connectie tussen lichaam en geest
Je hersenen zijn het centrale besturingssysteem van je lichaam, en je mind of geest is weer nauw verbonden met je brein. Volgens Rossman kun je dit als volgt zien: je brein vormt de hardware en je geest vormt de software. Samen vertellen ze je lichaam wat het moet doen. Het placebo-effect is een krachtig voorbeeld van hoe je geest het lichaam kan helen. Bij ieder medicijn dat getest wordt, krijgt een deel van de testgroep zonder dat ze dat weten een placebo toegediend. Dit ‘medicijn’ bevat geen werkzame stoffen. Toch reageert een flink aantal mensen tijdens onderzoeken positief op de ‘behandeling’. Dit komt doordat de testgroep bepaalde positieve resultaten verwacht. De geest fopt in feite het lichaam, waardoor het zichzelf geneest.
Stress in het lichaam
Veel moderne gezondheidsproblemen kunnen gelinkt worden aan stress. Toch is onze lichamelijke reactie op stress niet het probleem, zegt Rossman. De fysieke respons is namelijk juist heel effectief als er werkelijk gevaar dreigt. Maar het probleem is dat een stressreactie te vaak wordt opgeroepen door gebeurtenissen die niet direct levensbedreigend zijn. Bijvoorbeeld zorgen over geld, of piekeren over de toekomst of door een te hoge werkdruk. Daar komt nog bij dat de manier waarop we stress te lijf proberen te gaan, diezelfde stress juist verergert. Een reep chocolade om jezelf te troosten of een wijntje om de scherpe kantjes er vanaf te halen lijkt onschuldig, maar is niet meer dan een doekje tegen het bloeden.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Wat doe je dan wel?
Tot zover wat niet helpt. Wat is dan wél een goede manier om met stress om te gaan? Rossman zegt dat je in de eerste plaats moet leren om de symptomen van stress te herkennen. Zoals spanning in je spieren, hoofdpijn, piekeren, slecht slapen, buikpijn, spijsverteringsproblemen en andere schadelijke mechanismen die je lichaam inzet als antwoord op stress. Daarna zet je mentale en lichamelijke ontspanningstechnieken in om de fysieke stressreactie te verminderen of om te keren. Tot slot is het belangrijk dat je jezelf observeert, zodat je niet langer onnodig stress creëert. Een voorbeeld: als je geneigd bent om altijd uit te gaan van de slechtst mogelijke uitkomst, kan het geen kwaad bewust te oefenen met een meer optimistische levenshouding.
3 sleutels tot kalmte
Even terug naar stap 2: fysieke en geestelijke tools voor ontspanning. Rossman is voorstander van zijn ‘3 sleutels tot kalmte’. Dit zijn diepe buikademhaling, een eenvoudige bodyscan en ‘mentale beelden’ of visualisaties. Mentale beelden zijn gedachten waarin je zintuigen een rol spelen. Je kunt ze zien, horen, ruiken of voelen met je geest. Dit type gedachten kun je bewust inzetten om beter te kunnen slapen, pijn te verminderen of stress op te lossen.
Echt of ingebeeld
Uit MRI-onderzoeken blijkt dat het deel van je brein dat visuele informatie verwerkt niet alleen actief is wanneer je iets ziet in de realiteit, maar ook wanneer je je inbeeldt dat je iets ziet. Op dezelfde manier worden ook delen van je hersenen geactiveerd als je iets hoort, ruikt of voelt – of dat nu in de realiteit zo is, of in gedachten. Je kunt je vast wel een plek of ervaring voor de geest halen die ervoor zorgde dat je helemaal ontspande. Door wat je zag, hoorde, rook en voelde kreeg je lichaam het signaal: het is oké, je bent veilig en kunt ontspannen. Dit gevoel kun je ook oproepen door je in te beelden dat je op een veilige plek bent. Het resultaat is hetzelfde: je brein vertelt je lichaam dat het kan ontspannen.
Omgekeerd werkt het helaas ook. Als je steeds piekert over wat er mis kan gaan, verwerkt je brein signalen van angst, waardoor je lichaam denkt dat er gevaar dreigt en in de stressstand gaat. Daarom is het zo belangrijk om je bewust te zijn van wat er in je hoofd en lichaam gebeurt, en te leren je gedachten bewust te sturen.
Mini-vakantie voor je geest
Rossman adviseert je om een of twee keer per dag een pauze in te lassen waarin je aan de slag gaat met mentale beelden. Een eenvoudige manier om dit te doen, is om jezelf in gedachten op een mini-vakantie van 5 tot 10 minuten te sturen. Zoek een veilige, stille plek en haal een paar keer rustig en diep adem. Sluit je ogen en keer naar binnen, naar een prachtige plek waar je graag bent. Merk op wat je ziet en hoort, hoe warm of koud het is en welke geur bij deze plek hoort. Ervaar hoe het voelt om echt te ontspannen en gewoon te zijn. Gun jezelf een paar minuten rust op deze bijzondere plek in je geest, en keer dan langzaam terug.
Oefenen, oefenen, oefenen
Als je net met visualiseren begint, voelt het wat onwennig en is het lastig om zintuiglijke ervaringen op te roepen. Maar door ermee te oefenen, creëer je met je geest steeds levendigere zintuiglijke gedachten. Eenmaal terug in de echte wereld voel je je lichter en energieker en hebben de zorgen veel minder vat op je. Je lichaam ontspant vanzelf. Bijzonder, toch?
Meer Happinez?
- Waarom je een kind wilt leren over de geest
- Ben jij een empaat? Test jezelf met deze 20 vragen
- Mindful running traint je lichaam en je geest
