Kinderen zijn als spiegels. Je kunt ze zoveel wijsheden en handvatten geven, maar uiteindelijk leren ze het meest van jouw gedrag. Marnix geeft zijn vijftienjarige dochter steeds minder advies. Want de grootste levenslessen, die kun je alleen laten zien.
Ze is vijftien (richting zestien) en zit op de bank met haar laptop. Bril, lang blond haar dat veilig voor haar gezicht hangt. Een beugel, en nog duidelijk een beetje voorjaarsbleek. Als ze doorheeft dat ik haar bestudeer, kijkt ze op en zegt gepikeerd ‘Wát?!’
Mijn dochter. Officieel een puber, maar ze is er niet super goed in. Daar lachen we samen vaak om, gelukkig. Terwijl zij en haar moeder, waar ze de helft van de tijd woont, regelmatig kibbelend door de kamer rollen, wil dat met haar vader niet lukken. Ik ben te relativerend, te laconiek, en neem háár wel serieus, maar haar buien een stuk minder.
Het heeft flink wat tijd gekost, maar tegenwoordig ben ik me enorm bewust van mijn voorbeeldfunctie. En spelenderwijs gaat het best aardig. Ik geloof niet zo in regels en hiërarchie, maar toon liever hoe je je als mens kunt redden, met respect voor anderen, en liefde voor jezelf. Kinderen hebben een reusachtige emotionele intelligentie, en ze pikken je bullshit moeiteloos op. Dus ik probeer het gewoon te laten zien: hoe je trouw kunt blijven aan jezelf, hoe je mag en zál falen. Dat niemand precies weet hoe je het leven moet leven, maar dat je in die onzekerheid juist de magie kunt vinden. En door nu zelf eindelijk het bestaan volop te omarmen en te genieten van de kansen die ik krijg, leert ze wat er allemaal mogelijk is. Mijn zelfvertrouwen sterkt haar ook. Zo simpel werkt dat.
Van mijn ouders leerde ik dat de wereld slecht en gevaarlijk is, en dat mensen standaard onbetrouwbaar zijn. Het heeft me vele jaren gekost om dat van me af te schudden. Inmiddels neem ik het ze niet meer kwalijk: ondanks hun wantrouwen en angst, ondanks hun soms duistere nukken en vermoeiende slachtofferschap, konden ze ook lief en gastvrij zijn. Ze brachten me respect bij voor het intellect, leerden me genieten van muziek, en moedigden mijn creatieve talenten aan. Op hun manier deden ze echt hun best. Het is alleen niet de mijne.
Mijn enige taak is haar onvermoeibaar laten weten dat ze eindeloos geliefd is, dat abnormaal niet bestaat, en dat ze onzeker en onhandig mag zijn en tóch perfect is. Dingen die ik eigenlijk zelf pas heel kort in mijzelf accepteer. Als ze op de bank zit en ik hoor een schuchter ‘Papa?’, weet ik dat er iets waardevols komt. We hebben de mooiste gesprekken; zij kiest vaak de onderwerpen. Inmiddels geef ik haar steeds minder advies, en juist steeds meer het gevoel dat ze de belangrijkste wijsheid zelf al in huis heeft.
Meer dan de helft van haar leven kende ze me als chagrijnige, ontevreden man met een sombere inslag en een drankprobleem. Ik was vaak ongeduldig en chronisch met mezelf bezig, en alhoewel ze zich dat niet heel duidelijk meer herinnert, weet ik zeker dat ze het altijd gevoeld heeft. Kinderen voelen alles. Maar het doet er niet meer toe. Ze weet inmiddels wat ze aan me heeft, haar ‘nieuwe’ vader, en haar ontzag voor mij dat ooit werd ingegeven door onvoorspelbaar gedrag en sluimerende boosheid, heeft plaatsgemaakt voor gezond respect. Het duurde even, maar nu zijn we niet meer stuk te krijgen.
Vorig jaar waren we vijf dagen in Londen, en het was de mooiste trip van mijn leven. Met gemak. We vormden een team, namen samen beslissingen, zwierven eindeloos door de stad, en waren dichter bij elkaar dan ooit. We ontbeten uitgebreid en praatten, ontdekten Londen en elkaar, en ik voelde continu een diepe ontroering en geluk vanwege ons samenzijn. Het heeft onze relatie verder gevormd, veel sterker gemaakt. Ze vertrouwt me nog meer dan eerst, en waardeert hoe ik het leven aanpak. Want dat vertelt ze me.
Nadat ik ruim viereneenhalf jaar geleden stopte met vluchten in drugs en alcohol, nadat ik zonder enige reserve mijn angsten en somberheid te lijf ben gegaan, heeft het leven me een nieuwe kans gegeven. De gelegenheid om niet alleen te ontdekken wie ik werkelijk ben, wat ik in huis heb en hoeveel ik kan geven, maar vooral de mogelijkheid me te verbinden. Met haar kan ik dat zoals bij niemand anders.
Ik heb een eindeloze waardering voor de onhandige sierlijkheid waarmee ze zich door de afgelopen jaren heeft geslagen. Zij, nog eventjes vijftien, met haar eigen angsten en somberheid (een erfelijk cadeautje van haar vader), beschikt over een mate van volwassenheid die ik nog maar een paar jaar zelf bezit.
En zo leren we elke dag van elkaar.
