Ik heb het altijd een mooi woord gevonden; ‘persoonlijke ontwikkeling’. Het klinkt naar avontuur, een levensreis, waarbij je als mens in beweging blijft.
Bewustwording en innerlijke groei kunnen een leven lang blijven voortduren. Gelukkig wel, want een bestaan zonder oude ideeën overboord te gooien en nieuwe inzichten en vaardigheden te verwerven lijkt me bijzonder saai. Maar soms, en eerlijk gezegd steeds vaker, zie ik dat het begrip gebruikt wordt om een soort ‘verbetertraject’ te omschrijven. Met als doel het kweken van een perfecte persoonlijkheid.
Voor mij zit zelfontwikkeling ‘m in het ontdekken van je wilde natuur en het je losmaken van vertrouwde maar beperkende systemen en patronen. Het is de moed hebben om in de onderwereld af te dalen, zoals Persephone of Inanna in de mythologie deden, om je schaduw te ontmoeten, oude wonden te helen en onverwachte vermogens in gebruik te nemen.
Cirkelen naar een middelpunt
Persoonlijke ontwikkeling gaat niet om werken aan een nog betere versie van jezelf, maar om worden wie je ten diepste bent. Het gaat niet om het krijgen van een probleemloos leven (als zoiets al mogelijk zou zijn), maar om het leven te vinden dat bij je past. In sommige tradities, workshops en zelfhulpboeken lijkt persoonlijke ontwikkeling op het beklimmen van een berg, waarbij je, eenmaal aanbelandt op de top, verlost zou zijn van je tekortkomingen en een staat van verheven verlichting bereikt. Ikzelf zie persoonlijke ontwikkeling veeleer als het cirkelen naar een middelpunt. Of zoals romanschrijfster Rachel Cusk het zegt: ‘I don’t feel like I am getting older, I feel like I am getting closer’.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Evolutie van de geest
Ontwikkelen zie ik als het afleggen van onechte lagen; ik zou ontwikkelen daarom misschien beter ‘afwikkelen’ kunnen noemen. We bewegen, na vele jaren van avonturieren, ervaringen opdoen, rommelen en soms worstelen, als het goed is naar ons eigen midden, onze diepste kern. Dat afdalen naar ons binnenste wordt soms door een persoonlijke crisis in gang gezet, maar kan ook op een zachtere manier plaatsvinden als we gehoor geven aan de roep om onszelf beter te leren kennen, onze kernwaarden ontdekken en ernaar gaan leven. Dat is de evolutie van de geest.
Natuurlijke beweging
Evolutie ontwikkelt zich naar een ideale vorm, zo goed mogelijk ingericht op de omstandigheden en met gebruikmaking van alle in potentie aanwezige kwaliteiten. De processen duwen elkaar voort. Het is de natuurlijke beweging van alles in het universum: alle potentie benutten, tot volle wasdom komen en daarbij gedijen. Niet luisteren naar die evolutionaire drang en volharden in iets wat niet (meer) bij je past veroorzaakt verzwakking en lijden.
In een van mijn romans, De eerste vrouw, komt de volstrekt autonome en iconische toneelspeelster Sarah Bernhardt (1844-1923) voor. Zij zag het leven als een oefening om als mens je ware vorm aan te nemen. ‘Assume-toi’, zei ze graag en vaak. Als ik dat boek signeer, schrijf ik die spreuk er altijd in en denk ik: ‘ja, dat is wat ons te doen staat’.
Meer lezen van Susan Smit?
Waarom iets ‘loslaten’ niet mogelijk is, volgens Susan Smit.
