Lunar power: waarom de maan zoveel invloed op ons heeft

Dag in, dag uit trekt ze touwtje met de aarde. De onmiddellijke gevolgen van dit spel voelen en zien wij terug in de werking van het tij. Als het eb is, regeert de zwaartekracht van de aarde. Is het vloed, dan wint de maan. Dat die stille kracht van de maan op veel meer gebieden invloed heeft, daar zijn velen van overtuigd.

Is de maan, de Koningin van de Nacht, ook echt een vrouw? Je zou het wel vermoeden als je na haar cyclus van 29,5 dagen weer eens haar vollemaansgezicht boven de daken ziet. Het verband tussen de cyclus van de maan en de ‘maan(d)stonden’ van de vrouw is overduidelijk, niet alleen door de duur van de cyclus, maar ook door de emotionele wisselvalligheid die bij de menstruatie hoort en die zoveel gemeen heeft met het gedrag van sommige mensen en dieren bij volle maan. En astrologisch gezien heerst zij over het gevoelige teken Kreeft, het teken van moederschap, kwetsbaarheid en de veilige haven die het gezin moet zijn.

De maan is geen planeet, ze is niet eens een ster. Uit onderzoek van de maanstenen die door de diverse Apollo-bemanningen werden meegebracht, blijkt ze zo’n 4,55 miljard jaar geleden te zijn gevormd, ongeveer tegelijk met de rest van ons zonnestelsel. Deze opvatting is al aanmerkelijk vriendelijker voor de maan dan een eerdere natuurkundige theorie, die zou ‘bewijzen’ dat zij een weggesmeten brokje van de aarde was.

Het is natuurlijk ook absurd om de maan zo te onderschatten. Met een oppervlakte van 152 miljoen vierkante kilometer is ze bijna veertien keer zo klein als de aarde, maar haar aantrekkingskracht is precies even groot. Wat een power, voor zo’n klein opdondertje! Het is een eeuwig touwtrekken tussen haar en haar grote zus, die elkaar perfect in balans houden. De onmiddellijke gevolgen van dit spel voelen en zien wij terug in de werking van het tij.

De invloed van de maan

Als de maan aan de zeeën en rivieren trekt, trekt zij dan ook aan ons? De moderne sterrenkundigen menen van niet, die geloven dat de zwaartekracht van alle materiële dingen om ons heen – auto’s, gebouwen, lantarenpalen – zoveel sterker is dan de zwaartekracht van de maan, dat haar invloed op ons wel nul komma nul moet zijn. Een merkwaardige opvatting, lijkt me. In dat geval zou al het beton van bijvoorbeeld New York zo’n riviertje als de Hudson toch wel in bedwang kunnen houden?

Wanneer gaan die sterrenkundigen eens met akkerbouwers praten, of met psychologen? Een kropje sla bestaat voor negentig procent uit water. Het menselijk lichaam voor zeventig procent. Water vervoert en verfrist onze bloedlichaampjes, voedingsstoffen, afvalstoffen en hormonen, de dragers van onze emoties. Iedereen weet uit eigen ervaring hoe bevrijdend een goede huilbui kan uitwerken op het gemoed. Huilen spoelt niet alleen spanning weg, maar ook zoiets vaags en on-materieels als wrok of verdriet. Spanning en ontspanning, eb en vloed. Wéér dat verband tussen water en emoties, tussen het wassende water en loslaten, tussen de aarde die vasthoudt en de maan die pusht.

Werken en rusten met de maan

Talloze moderne wetenschappers hebben inmiddels verbanden aangetoond tussen de verschillende standen van de maan en menselijke emoties, tussen de maan en geboortegolven, misdaad en gekte, financiële winst of verlies, paargedrag en andere verschijnselen die linksom of rechtsom te maken hebben met groei en levensvatbaarheid, afname en dood. In vroeger eeuwen leefden de mensen ‘bij de maan’ en hanteerden daarbij een schema dat veel overeenkomsten heeft met het bijbelboek van Prediker, die zegt dat er een tijd is om te zaaien, een tijd om te oogsten, een tijd om te komen en een tijd om te gaan.

De moderne heksen uit de eenentwintigste eeuw, die traditioneel de maan zijn toegewijd, hanteren nog steeds dit schema, dat in hun ogen behalve voor de landbouw ook van toepassing is op al het andere, zoals emoties, vruchtbaarheid of besluiten van de wil, die in kracht zouden moeten afnemen of groeien.

Dan is het eerste gedeelte van de cyclus, van Nieuwe Maan tot Volle Maan, de wassende, opbouwende periode. Een goede tijd om iets nieuws te beginnen – of dat nu een project is of een relatie. Het tweede gedeelte van de maancyclus is de afnemende periode, waarin alles wordt afgerond en gedane zaken worden geanalyseerd.

Wat let je om het eens een jaar uit te proberen? Susan Smit schreef al eerder over leven in het ritme van de maan.

Nieuwe Maan en Volle Maan: zaaien, verplanten, enten en oogsten van bovengrondse gewassen.

Volle Maan tot Laatste Kwartier: ploegen, bewerken, wieden, maaien en oogsten van ondergrondse gewassen.

Laatste Kwartier tot Nieuwe Maan (donkere Maan): het land verzorgen, maar niets planten, zaaien of verplaatsen.

12 dingen die je nog niet wist over de maan

Emoties

• Volgens stewards en stewardessen zijn hun passagiers tijdens een volle maan vaker lastig of onredelijk dan anders.
• De bioritmische cyclus van de emoties is even lang als de cyclus van de maan.

 Vruchtbaarheid

• Artsen stelden vast dat vrouwen die al eens zijn bevallen, opvallend vaak opnieuw een kind ter wereld brengen tijdens volle maan.

 Gezondheid

• Onderzoekers van de universiteit van Leeds signaleerden een significante toename van het huisartsenbezoek op de dag ná de volle maan.
• Dokters vonden een toename van epileptische aanvallen en maagbloedingen rond volle maan.

Maanziek

• Ook taalkundig is er een duidelijke overeenkomst tussen de maan en overvloeiende emoties. Ons Nederlandse woord ‘maanziek’ spreekt voor zichzelf. Als wij iemand toeroepen dat hij ‘naar de maan’ moet gaan, bedoelen we meestal dat hij in onze ogen niet goed bij zijn hoofd is. Het Engelse lunatic is afgeleid van het Latijnse luna.
• Brandstichting gebeurt twee keer zo vaak bij volle maan (de stijging is letterlijk 100 procent).
• Tijdens nieuwe maan en volle maan zijn mensen geneigd dieper in het glaasje te kijken. Aan het begin en het eind van een maancyclus dus.

Natuur

• Zeebiologen stelden vast dat vrouwelijk en mannelijk koraal aan de Australische Barrier Reef zich tijdens volle maan voortplanten.
• Plantenetende dieren ovuleren rond de volle maan.
• Migrerende vogels lijken naar de maan te kijken als het gaat om hun timing en het vinden van hun weg. Zoölogen, op onderzoek in Alaska, zagen dat kariboes, beren en zalmen hun reis begonnen tijdens een volle maan.

Feestdagen

• Veel religieuze en folkloristische feesten en festivals zijn aan bepaalde maanfasen gekoppeld. Pasen wordt gevierd op de eerste zondag op of na de eerste volle maan na de lente equinox (dag- en nachtevening). Het Chinese Nieuwjaar valt op de tweede nieuwe maan na de winter solstice (zonnekeerpunt).