Goed opvoeden is voorleven, niet opdragen

Door Susan Smit

‘Wat doet ze noú?’ vroeg mijn toenmalige vriend verbaasd toen onze babydochter haar mond heel wijd opendeed, een tijdje zo hield en hem toen weer sloot.

‘Volgens mij doet ze ons na,’ zei ik lachend en herinnerde hem eraan hoe wij die ochtend, na een avondje uit, in bed met haar hadden gespeeld en allebei om de vijf minuten vreselijk moesten geeuwen. Onze dochter had ons daarbij geboeid aangekeken en was dit interessante nieuwe gebaar nu in de praktijk aan het brengen – veelvuldig, mag ik wel zeggen. Die dag gingen haar imitatiegapen soms over in een echte gaap, waardoor wij onder de tafel lagen van het lachen.

Het voorval gaf me een doodeng en levensgroot besef: mijn kind ging alles (alles!) wat wij deden kopiëren. Eigenlijk deed ze al niets anders. Als wij aten, wilde zij ook iets eten; als we om een grap lachten, lachte ze heel hard mee; als papa op zijn telefoon keek, wilde zij meekijken en als ik de krant doorspitte wilde zij hem lezen (lees: het papier opeten). Ik raakte ervan overtuigd dat ze de komende jaren vooral zou worden gevormd door wat wij in haar bijzijn deden, meer dan wat we tegen haar zeiden. En dat kon wel eens heel confronterend uitpakken.

Richt je op jezelf

Goed opvoeden houdt misschien wel in dat je je net zozeer op jezelf als op je kind richt. Daarin faalde ik het eerste jaar grandioos. Ik wist exact wanneer en hoeveel zij gegeten had en maakte de meest voedzame maaltijden voor haar klaar, maar pas als mijn maag knorde vroeg ik me af: heb ik zelf eigenlijk wel geluncht? En dan smeerde ik even snel een boterhammetje met kaas die ik staande bij het aanrecht in mijn mond propte. Fout, fout, fout.

Ik wist: de komende achttien jaar zou ik even streng en lief voor mezelf moeten zijn als ik voor haar was. Dat betekende braaf de belastingopgave invullen alsof het huiswerk is, op tijd naar bed gaan, nooit onredelijk zijn en niet teveel snoepen. Aan de andere kant betekende het ook dat, als ik haar stimuleerde om haar dromen en idealen na te jagen, ik zelf ook voor mijn passies mocht blijven kiezen. En het betekende dat als ik haar aanspoorde om in zichzelf te geloven, ik niets minder mocht doen.