Als kinderen buiten de norm vallen, worden ze vaak bestempeld tot ‘autistisch’, ‘hoogbegaafd’, ‘dyslectisch’ en ‘hoog sensitief’. Maar zijn die stempels wel nodig?
Dit blog gaat over mijn oudste zoon, en als hij zou weten dat het over hem zou gaan, zou hij hopen dat er geen woorden in stonden. Hij is net elf geworden en hij houdt niet van woorden. Hij houdt van sporten, van rekenen, van zijn smartphone. Maar niet van praten, helemaal niet van lezen. De laatste twee dingen doet hij dus ook nauwelijks. Hij voelt aan hoe mensen zijn, hij leest mijn gedachten, dacht ik vroeger altijd.
Hij zei niets maar vond het prettig als ik dan toch precies snapte wat er aan de hand was. Wat in een heel verhaal kan, kan ook in drie woorden. Het leven als haiku. Bij hem moet je het doen met gevoel. Een glimlach, een knuffel, een blik. Hij heeft verzonnen dat woorden niet nodig zijn in een wereld waar mensen bijzonder veel waarde hechten aan woorden en ik weet dat dit jongens-eigen is, maar hij verkiest wel erg resoluut een woordloos leven.
Studeren op gedachtenlezen
Zoals je begrijpt vallen de termen ‘autistisch’, ‘hoogbegaafd’, ‘dyslectisch’ en ‘hoog sensitief’ al elf jaar om hem heen. Soms opperen mensen voorzichtig zoiets, familieleden, mensen op school. Hij functioneert goed, maar iets van die groep bijzonderheden heeft hij vast, dat zal ik niet ontkennen. Of misschien zelfs allemaal. Maar net niet genoeg om er veel last van te hebben, hij rolt door zijn school heen, mensen kennen hem als een vriendelijke, stille maar sociale jongen. Ik heb hem nooit officieel ergens oplaten testen, misschien omdat het nooit heel dringend werd of omdat ik niet wilde dat het dat zou worden. Het liefst wil ik hem geen label geven. Ik geloof dat hij graag normaal wil zijn, hetzelfde als de andere jongens.
Dankzij een geweldige docent op school komt hij goed door de stof heen, de woorden kunstig ontwijkend heeft hij toch een goed schooladvies voor elkaar gekregen. Dankzij zijn acht beste vrienden is hij volstrekt normaal, bij hun, tussen hun in. Ze bouwen na school aan een geheime hut in een stukje van het park in Amsterdam noord waar nooit iemand komt. Ik ben na elf jaar studeren op gedachtenlezen nog steeds geen meester, maar soms kom ik in de buurt.
Alle kinderen zijn bijzonder
De labels zijn wellicht wel eens nodig, maar we zouden ze moeten gebruiken om kinderen te helpen, niet om hunzelf of hun omgeving in paniek te brengen. Alle kinderen zijn bijzonder. Laatst vroeg hij me iets, en ik riep: ‘Oh dat is een interessante vraag!’ Waarop hij mompelde: ‘Ik houd er niet van als je dat zegt, mam, dan ga je daarna praten.’ Ik moest lachen, en hield mijn mond. Ik leer van hem mijn mond te houden.
Ik leer van hem dat er meer in het leven bestaat dan woorden om elkaar te begrijpen.
