Ik kom uit een gezin waar niemand op zijn mondje is gevallen. Mijn jongste zusje zat in een debatteam, mijn vader discussieert voortdurend op zijn werk en mijn broer werkt in de sales, waar een vlotte babbel nog belangrijker is een goed product. Zelf ben ik beter met geschreven woorden.
Zodra ik een gevoelig onderwerp moet aankaarten, krijg ik het onaangenaam warm en ga ik mompelen. Het kost me moeite om de juiste woorden te vinden om mijn gevoel te verwoorden. Als ik daar de tijd voor krijg, lukt het uiteindelijk wel. Maar word ik voor het blok gezet in een verhit gesprek, dan wil ik het liefst in huilen uitbarsten. Als puber vermeed ik lastige gesprekken daarom zoveel mogelijk. In plaats daarvan schreef ik brieven wanneer er echt iets uitgesproken moest worden. Maar met brieven schrijven alleen, red je het in het leven niet. Lastige gesprekken voeren hoort er nou eenmaal bij.
Als een ander verbaal sterker is
Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat het enorm frustrerend is wanneer jij een punt wil maken, maar jouw gesprekspartner verbaal een stuk sterker is. Met een paar gevatte opmerkingen kan die ander er voor kan zorgen dat jij aan jezelf gaat twijfelen. Wat voel ik dan precies? Voel ik uberhaupt wel wat als ik het zo slecht kan verwoorden? Stel ik me aan? Heeft die ander met die sterke argumenten gelijk? In het ergste geval word je uit pure onmacht geïrriteerd, verdrietig of boos. Het gevolg: het wordt nóg lastiger om te zeggen wat je zeggen wil en de ander raakt óók gefrustreerd.
Angst en (zelf)twijfel
Voor mij en alle anderen die hiermee kampen, is het gevaar dat we onze mond gaan houden. Dat we uit angst om niet serieus genomen te worden of uit angst om niet gehoord te worden, liever helemaal niets zeggen. Een nog groter gevaar is dat we gaan twijfelen aan de legitimiteit van onze gevoelens, puur omdat je niet weet hoe je er woorden aan moet geven. Weet dan dat angst nooit een goede raadgever is. En dat alle gevoelens altijd legitiem zijn, of je ze nu goed weet te verwoorden of niet.
Deel het met je omgeving
Wanneer je het moeilijk vind om lastige gesprekken te voeren, helpt het om je omgeving hierover in te lichten. Vertel aan je partner, vader, broer of zus dat je gesprekken met hen liever vermijd omdat je het gevoel hebt altijd de partij te zijn die het onderspit delft. Vertel hen dat je misschien wat meer tijd nodig hebt om duidelijk te maken wat je voelt, of wat meer tijd om erover na te denken. Hopelijk houden jouw dierbaren graag rekening met jouw grenzen en kwetsbaarheden, maar dan moeten ze wel weten waar die precies liggen.
Geen debatwonder, wel gehoord
Wie deze eerste stap durft te nemen, zal merken dat het stapje voor stapje makkelijker wordt om te durven zeggen wat je op je hart hebt. Niet omdat je nu ineens wel een soort debatwonder wordt, maar doordat je weet dat je gehoord wordt. En als de gesprekken met je dierbaren makkelijker gaan, zullen ook discussies of gesprekken met mensen die verder van je af staan uiteindelijk makkelijker verlopen.
