Wel of niet het roer omgooien? Wel of niet verhuizen, een relatie verbreken, kinderen krijgen?
Het is bij levensvragen vaak ongelofelijk lastig om een besluit te nemen. Ga je af op je gevoel of beslis je op basis van argumenten? Hoe voorkom je dat je later spijt krijgt?
Knopen doorhakken is moeilijk, maar er is een troost: dit is geen nieuw probleem. Ook de oude Grieken hielden zich er al mee bezig. Aristoteles bijvoorbeeld, de filosoof die vaak in één adem wordt genoemd met Plato. Het verschil? Heel kort samengevat: Plato dacht graag na over eeuwige waarheden, Aristoteles was vooral een man van de praktijk. ‘En dat maakt zijn filosofie ook nog zo actueel,’ zegt Edith Hall. Ze is hoogleraar klassieke filosofie aan King’s College in Londen en publiceerde ‘Wat zou Aristoteles doen?’, waarin ze laat zien hoe verrassend actueel die oude filosofie is, als het gaat om thema’s als geluk, zelfkennis en liefde – en het nemen van beslissingen.
Het nemen van een beslissing: dát is waar Edith Hall de meeste reacties op krijgt, als ze lezingen geeft. Geen wonder. Ze zette Aristoteles’ ideeën uit verschillende werken op een rij, en bij elkaar is zijn advies is zó praktisch en toepasbaar, je wordt op slag Aristoteliaan als je het leest. Dus sta je voor een belangrijke beslissing? Doe er je voordeel mee.
Acht vuistregels om te volgen als je voor een moeilijke beslissing staat
1. Neem er de tijd voor
Ga niet over één nacht ijs. Belangrijke beslissingen neem je niet impulsief. Soms is dat lastig, omdat we in een hele snelle tijd leven. Edith Hall benadrukt dan ook: ‘Heb je een email geschreven, bewaar ‘m dan eerst even als concept en kijk er een paar uur later nog eens naar – of slaap er een nachtje over.’
2. Check of al je informatie klopt
Ga altijd na of de informatie die je hebt ook echt klopt. Is die wijk écht leuk om te wonen? Is het écht een fijn bedrijf waar je wilt gaan werken? In de liefde: roddels en vermoedens zijn nog geen feiten. Klopt het écht dat je partner verliefd is op een ander?
3. Luister naar een deskundig adviseur
Vraag bij belangrijke beslissingen altijd advies aan iemand ‘van buiten’, die er geen belang bij heeft. Edith Hall: ‘Dit zijn dus niet je vrienden of je familie, want die kennen jou en zijn er dus per definitie bij betrokken. Je zoekt iemand met verstand van zaken die de boel van een afstandje kan beoordelen en zinnig advies kan geven. Een relatietherapeut bijvoorbeeld, of een coach.’
4. Overleg met alle partijen die erbij betrokken zijn (bekijk de zaak in elk geval vanuit hun perspectief).
‘Dit is belangrijker naarmate er meer mensen bij betrokken zijn. Bij een scheiding bijvoorbeeld. Wat heeft die voor gevolgen voor je kinderen, je familie, je vrienden?’ Dat wil niet zeggen dat je alleen maar moet doen wat zij zouden willen, maar wel dat je hun belangen meeweegt in je beslissing.
5. Stel jezelf de vraag: hoe ging het vorige keer?
Als je een verjaardagscadeautje uit wilt kiezen, is het handig om even te bedenken wat je vorig jaar hebt gegeven. Bij serieuzere zaken is het ook verstandig om na te denken wat er eerder gebeurde. Wat gebeurt er met mensen als ze hun relatie verbreken? Hoe reageer jij in tijden van stress? Hoe reageert je partner als hij of zij gekwetst wordt?
6. Weeg de verschillende uitkomsten
Natuurlijk kun je niet alles voorspellen, maar je kunt wel alvast rekening houden met dingen die je nu al kunt bedenken. Edith Hall: ‘Bijvoorbeeld: stel dat de spanning na je scheiding enorm oploopt, hoe ga je daar dan mee om? Nu alvast een advocaat raadplegen, kan verstandig zijn.’
7. Denk na over de grillen van het noodlot
Je kunt nog zo goed over alles nadenken, maar je hebt niet alles in de hand en onverwachte gebeurtenissen kunnen een grote rol gaan spelen. Stel bijvoorbeeld dat jij (of je partner) onverwacht ziek wordt, of je baan kwijtraakt, wat gebeurt er dan, wat heeft dat voor invloed op hoe je denkt over je beslissing?
8. Neem geen belangrijke beslissing als je dronken bent
Logisch, eigenlijk. Al geeft Edith Hall zelf wel een belangrijke overweging: ‘Mijn man en ik doen het als de Perzen het vroeger deden: die werden samen dronken en namen dan een besluit, maar de volgende dag, als ze nuchter waren, hielden ze dat besluit nog een keer tegen het licht.’ Dus pak er gerust een glas wijn bij, schrijf je besluit op – en herhaal dat de volgende dag, als je nuchter bent. Pas als in beide gevallen het besluit overeenkomt, hak je de knoop door. ‘Dan weet je zeker dat je een besluit hebt genomen met je hoofd én je hart.’
Gemakkelijker wordt het niet
Tja, gemakkelijker wordt het er allemaal niet op, met acht overwegingen. Wat is dan toch het voordeel van deze aanpak? ‘Het is een hele volwassen manier van besluiten nemen,’ zegt Edith Hall. Acht overwegingen, dat betekent, in zekere zin, hard werken. Zelf de verantwoordelijkheid nemen, zelf nadenken, je opties wegen, emoties en argumenten mee laten tellen, de knoop doorhakken. Maar er is één belangrijk voordeel: je weet op deze manier zeker dat je een weloverwogen beslissing hebt genomen. En, als het gaat om levensvragen, is dat misschien wel de beste garantie tegen spijt.
Meer weten?
- Edith Hall, ‘Wat zou Aristoteles doen? Hoe oude filosofie je leven kan veranderen’ (uitgeverij Ten Have).
- Meer weten over het leven en werk van Aristoteles? Edith Hall maakte ook een korte documentaire, waarin ze in Griekenland de plekken bezocht waar hij woonde en werkte.
Meer lezen over keuzes maken?
Ben jij een twijfelkont? Zo ga je om met FOBO, the fear or better options.
