Je ego is niet wat je objectief gezien bent, maar hoe je jezelf ziet. En dat is niet vrij van waardeoordelen: wat een ander tegen je zegt, kan iets doen met je zelfbeeld. We nemen het ego onder de loep.
Als je afgaat op de reputatie van het ego, dan is het blijkbaar iets waar je je een beetje voor zou moeten schamen. Veel woorden en uitdrukkingen met ‘ego’ erin verwijzen immers naar iemand die, tja, nogal vaak aan zichzelf denkt. En zo iemand wil je liever niet zijn. Maar is die slechte reputatie eigenlijk wel terecht, of zitten er ook goede kanten aan het ego?
Wat is het ego?
In de klassieke betekenis stond ego simpelweg voor ‘ik’, maar daar vielen dan zowel het zelfbeeld onder als het lichaam en de geest zélf. Psychoanalytici veranderden de manier waarop we naar het ego kijken. Freud bedoelde met ego alléén nog het zelfbeeld, en die betekenis is ingeburgerd geraakt. Je ego is dus hoe je jezelf ziet. Het is waaraan je denkt bij het woord ‘ik’. Het ego is niet vrij van waardeoordelen, en invloeden van buitenaf veranderen het.
We hebben ons ego nodig
Zeker is dat we er allemaal één hebben, zo’n ego. Je zou het kunnen zien als een motor, een drijvende kracht achter alles wat we doen. Je bed uit komen en aan de dag beginnen, plannen maken voor je carrière, je openstellen voor een nieuwe liefde. Allemaal dingen die we niet kunnen doen zonder ego. Je hebt een zelfbeeld nodig, een idee van wie je was, wie je bent en wie je zou willen zijn. Het zorgt ervoor dat je in actie blijft.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
- Over de wijsheid van leven in het nu
- 12 oefeningen voor ultieme ontspanning
- En meer
Een gezond ego
Een gezond ego is vooral een kwestie van balans. Is je ego gezond, dan voel je dat je er mag zijn, ben je gedreven om je te ontwikkelen, maar weet je ook: ik ben niet meer of minder dan een ander. Je bent in staat om beslissingen te nemen die goed voor je zijn en je kunt grenzen stellen, maar je blijft je tegelijkertijd verbonden voelen met anderen en houdt rekening met hen. Je hebt het meeste aan je ego als je de motor gebruikt om je diepste drijfveren na te jagen. Dingen waar je op de lange termijn gelukkig van wordt. Een graadmeter voor geluk van binnenuit is dat het niet uitmaakt of een ander het ziet. Dat je iets doet of bereikt en je daar aan het eind van de dag goed over voelt, zonder dat je reflex is: gauw aan anderen laten zien.
Niet egotrippen, maar egostrippen
Pochen over je mooie cv, je dure nieuwe laarzen laten zien op Instagram, per se moeten winnen bij een potje Carcassonne: dat zijn dingen die we verstaan onder ‘egotrippen’. Coach en trainer Rick van Asperen bedoelt met egotrippen dat je ego met je aan de haal gaat. Tijdens een egotrip zie je een situatie door de ‘sluier’ van oude pijn, een oude overtuiging, of een angst. Zo’n egotrip kan allerlei vormen aannemen – prettige en minder prettige. In plaats van het egotrippen kun je leren egostrippen: je overtuigingen uitdagen met een alternatieve gedachte. Eentje die objectiever is en niet is geladen door overtuigingen van vroeger. Bijvoorbeeld:
- Egotrip: Ik moet mezelf bewijzen
- Egostrip: Als ik focus op mijn eigen vaardigheden, talenten en kracht, hoef ik geen competitie aan te gaan met anderen
Negatieve overtuigingen van je ego
Je kunt ook eens kijken naar de volgende negatieve overtuigingen van je ego. Staat er eentje tussen die je bekend voorkomt, omdat je jezelf dit ook weleens vertelt? Onderzoek die gedachte dan. Niet veroordelend, maar met een vriendelijke blik. Waarom denk je dat eigenlijk? Klopt dit? Zouden je geliefden het ermee eens zijn?
- Ik ben niet goed genoeg
- Ik ben raar
- Ik mag er niet zijn
Waar richt je je blik op?
Het is niet eenvoudig om de macht van je ego in te perken. Maar je kunt natuurlijk wel kiezen waar je je blik op richt. Ben je geneigd erg kritisch naar jezelf te kijken, dan kun je dagelijks een paar dingen noteren die goed gingen, of je omgeving af en toe vragen om welke dingen ze je waarderen.
Is je valkuil juist dat je soms in de tunnel van het ego blijft hangen – gefocust op status, zelfontwikkeling, materiële rijkdom – dan is het misschien zinvol om je blik wat meer naar buiten te richten. De natuur in te gaan of vrijwilligerswerk te doen, zodat je er steeds weer aan herinnerd wordt dat de wereld veel groter is dan jijzelf. Of je nu een ‘groot’ of ‘klein’ ego hebt, negatief denken óver je ego heeft in elk geval weinig zin.
Dit is een ingekort artikel uit Happinez nummer 3 – 2023. Benieuwd naar het hele artikel? Bestel dit nummer nu zonder verzendkosten in de Happinez webshop.
Meer lezen over een gezond ego?
Ontdek deze 3 stappen op weg naar een optimistischer zelfbeeld.
