We leven in een tijd van grote omwentelingen. Het patriarchaat brokkelt af en de schijnwerper staat de laatste tijd in het bijzonder op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Als je met je ogen knippert, is er een nieuwe man in opspraak gekomen wegens seksueel wangedrag. Hoe moeten we omgaan met de aanhoudende stroom pijnlijke kwesties, die bij zoveel vrouwen oude pijn oprakelt? En hoe komen we daadwerkelijk tot een verbetering van de verhouding tussen mannen en vrouwen?
Het vrouwenlichaam wordt al eeuwenlang geseksualiseerd, geobjectiveerd en toegeëigend. Net als iedere vrouw heb ik pijnlijke ervaringen op dat gebied, maar ik heb meer geluk gehad dan anderen. Er waren dwingende dates, handtastelijke fotografen, groepjes jongens op straat, de man in het park die me kwam lastigvallen toen ik lag te zonnen en al die mensen eromheen die niets deden. En er was die ene relatie die ook op seksueel gebied giftig was en uitmondde in huiselijk geweld. Volgens het CBS zijn er jaarlijks honderdduizend slachtoffers van seksueel misbruik. Hiervan is negentig procent vrouw en tien procent man. Een op de acht vrouwen is ooit verkracht.
Oude pijn kan je overspoelen
De moed kan je in de schoenen zinken bij al die nieuwsberichten over mannen die, vaak in machtsposities, seksueel ontoelaatbaar gedrag hebben vertoond. En mannen die onder het mom van ‘kleedkamerpraat’ vrouwonvriendelijke dingen roepen op televisie waarbij het publiek laf meelacht. Dat kan je, als je zelf seksueel geweld hebt meegemaakt, diep treffen. Oude pijn kan je overspoelen en je weer net zo klein en hulpeloos doen voelen als toen.
Je bent niet alleen
Misschien helpt dit: het besef dat de landelijke ophef die elk nieuw geval van seksueel geweld bij een Bekende Nederlander oproept, een teken is dat er niet langer wordt weggekeken. Je zou het collectieve traumaverwerking kunnen noemen: we zien de ernst ervan als samenleving onder ogen. Daarmee komt elke vrouw ook haar eigen sores onder ogen, en denkt of zegt ‘Metoo’ – ik ook! – en begint haar eigen trauma te helen.
Toen kon je geen kant op en heb je jezelf misschien wel iets aangerekend en nu zie je hoe verkeerd het was. Er is nu een breed gevoeld en gedragen onderkenning van de soevereiniteit van een vrouwenlichaam die er vroeger niet was. Er is debat. Er is dialoog. Niets blijft onbesproken. Alles wordt gewogen en van alle kanten bekeken. Dat is pijnlijk en op z’n minst oncomfortabel, maar het is de enige weg maar een andere, betere verhouding tussen de seksen. Je bent niet alleen. De tijden veranderen.
Meer lezen van Susan Smit?
Waarom de emotie ‘afkeer’ meer ruimte verdient.
