Angst is een nuttige reactie op bedreigende situaties. Maar vaak maken we ons vooral zorgen over toekomstige scenario’s die alleen in ons hoofd bestaan. Die angst is niet reëel, maar wel knap vervelend.
De logische – hoewel zeker niet makkelijke – oplossing is om je te richten op wat je kunt veranderen, in plaats van datgene waar je geen controle over hebt. In een notendop: als je jezelf negatieve, zorgelijke verhalen kunt wijsmaken, kun je jezelf ook positieve, hoopvolle verhalen vertellen.
Daarvoor moet je beginnen bij je gedachten, vertellen psychotherapeut Jennifer Freed en mindfulnessdocent Deborah Eden Tull aan goop. Duw piekergedachten niet weg, maar bestudeer ze aandachtig. Hierdoor kun je vervolgens heel bewust je gedachten een duwtje in een andere richting geven. Probeer in onderstaande situaties je reactie van een don’t om te keren in een do:
Don’t: elk verhaal geloven dat je jezelf vertelt. Do: nieuwsgierig zijn en je gedachten aandachtig bestuderen
Als je goed oplet, zul je merken dat je mind drie favoriete (aangeleerde) gedachten heeft. ‘Er is iets verkeerd’, ‘er is niet genoeg’, en ‘ik moet iets doen’. Als je eenmaal begrijpt dat dit patronen zijn, kun je er bewust voor kiezen om deze verhalen niet klakkeloos voor waar aan te nemen.
Don’t: jezelf als slachtoffer zien. Do: het verhaal omdraaien en de controle terugnemen
Achter angst schuilt het gevoel dat ons iets vreselijks zal overkomen en dat we geen controle hebben over wanneer en hoe dat noodlot toeslaat. Slachtofferschap staat centraal in angst voor wat nog niet gebeurd is, en mogelijk ook nooit gaat gebeuren. Let op hoe je jezelf neerzet in zowel gedachten als gesprekken en verleg de focus van (potentiële) problemen naar alles wat er goed gaat in je leven. Zo stap je uit de slachtofferrol en ga je weer in je eigen kracht staan.
Don’t: jezelf veroordelen voor je zorgen of je angsten wegduwen. Do: geduld en mededogen met jezelf hebben
Behandel jezelf zoals je een goede vriend of vriendin zou behandelen. Wees lief voor de angstige jij en weet dat wegduwen geen zin heeft. Oh, ironie: je angsten worden er juist sterker van. Ze gaan schreeuwen om je aandacht. Zie piekeren niet als iets onwenselijks, maar als een teken dat het tijd is om jezelf terug te brengen naar het hier en nu. Oefen je daarmee in periodes dat je je goed voelt, dan heb je daar profijt van als angst weer eens om de hoek komt kijken.
Don’t: alleen oog hebben voor de mentale impact van angst. Do: de lichamelijke effecten herkennen en aandacht geven
Merk op welke lichamelijke effecten van angst je ervaart. Span je je spieren onbewust aan? Gaat je hartslag omhoog? Heb je last van zweethanden? Door je lichaam te kalmeren, kun je ook je gedachten tot rust brengen. Oefen bijvoorbeeld met ademhalingstechnieken en stel jezelf gerust: alles is oké zoals het nu is. Soms kan een stevige work-out juist ook helpen.
Don’t: jezelf (of anderen) tot kalmte manen. Do: focussen op aanwezig zijn in het hier en nu
Niet kalmte, maar aanwezig zijn in het hier en nu, is het tegenovergestelde van angst. Door op te merken wat er nú gebeurt en door je ademhaling te vertragen, werk je aan een vredige binnenwereld waardoor zorgen minder vat op je krijgen.
Dagelijks minder angst
Kleine aanpassingen in je dagelijks leven kunnen angst en zorgen op de lange termijn flink verminderen. Luister oprecht naar je lichaam en geef het waar het om vraagt. Maak voldoende tijd vrij om lekker te niksen, voorkom een overvolle agenda en oefen met meditatie, al is het maar een paar minuutjes per dag.
