Er is een vrouw in de geschiedenis die ons, dwars door de tijd heen, lessen kan leren over autonomie en zelfbeschikking: Maria Magdalena. Mijn moeder heet Maria Magdalena, en wordt Magda genoemd. Op haar nachtkastje ligt zo lang ik me kan herinneren ‘het evangelie van Maria Magdalena’ en ze zegt altijd dat ze haar gevraagd heeft om te waken over haar kinderen. Daardoor was ik al vroeg in deze Bijbelse vrouw geïnteresseerd.
De Kerk heeft Maria Magdalena naar beneden gehaald, genegeerd en uiteindelijk, om haar helemaal onschadelijk te maken, tot hoer verklaard. In 591 na Christus, na een preek in San Clemente in Rome, verwisselde paus Gregorius Maria Magdalena opzettelijk met Maria van Bethanië, een bekeerde prostituee. Pas in 1969 nam paus Paulus VI officieel afstand van Maria Magdalena als zondares en in 2016 kreeg haar feestdag (22 juli) dezelfde status als die van de andere apostelen.
De apostel der apostelen
In werkelijkheid was Maria Magdalena de apostola apostolorum (de apostel der apostelen), de hoogst ingewijde, en mogelijk de geestelijke levenspartner van Jezus. Uit de vondst in 1945 in Egypte van vroegchristelijke (gnostische) geschriften blijkt dat Maria Magdalena de belangrijkste leerling van Jezus Christus was. Als jonge vrouw doorliep ze de mysterieschool van de Essenen, een van de laatste die rond onze jaartelling was overgebleven, waar ze leerde om verborgen patronen te begrijpen, het onzichtbare te zien, om te gaan met geestkracht, kosmische en genezende energieën in eeuwenoude ceremonieën.
Wijze vrouw
‘De mysterietraditie en de vroegchristelijke mystiek werden door de kerkvaders als onchristelijk beschouwd en uitgeroeid’, schreef ik twintig jaar geleden in mijn boek ‘Heks’. ‘Zij was een wetende, een ziener, een sjamaan, een heler, een leermeester, een wijze vrouw. Kortom: Maria Magdalena was een heks.’ Een wat provocerend statement, natuurlijk, maar ik sta er nog steeds achter. Had Maria Magdalena tijdens de heksenvervolgingen geleefd, dan was ze zonder twijfel op de brandstapel beland.
Inspirerend voorbeeld
Op een bekend schilderij staat Maria Magdalena afgebeeld zoals ze zich volgens een legende in de Egyptische woestijn zou hebben teruggetrokken, met als enig voedsel wat de engelen haar brachten en als enige kleding haar meterslange haar. In haar ogen zie je een kalme overgave en wijsheid, in haar houding autonomie, in haar handen draagt ze een doodshoofd als symbool van de mysteriën en haar kleding en losse haar een eenvoud die haar tot de essentie hebben gebracht: het innerlijke leven. Er zijn steeds meer mensen die dat in haar zien. Maria Magdalena heeft haar positie terug als inspirerend voorbeeld voor alleenstaande, ongetemde en eigenzinnige vrouwen. En dit keer laten we dat nooit meer van ons afpakken.
Meer lezen van Susan Smit?
Waarom iets ‘loslaten’ niet mogelijk is, volgens Susan Smit.
