Wat doe je als je voelt dat je minder houdt van je stiefkind dan van je eigen kinderen? Dot geeft advies.
Lieve Dot,
Ik ben stiefmoeder van een ‘cadeaukind’ en mijn vriend en ik hebben samen ook nog twee kinderen. Nu kan ik de slechte eigenschappen van mijn eigen kinderen best goed handelen. Waarschijnlijk omdat het mijn eigen bloedjes zijn, ik er mezelf in herken of de vervelende trekjes van mijn vriend terug zie.
Mijn cadeaukind heeft ze natuurlijk ook, die vervelende eigenschappen. Maar die kan ik veel minder goed hebben. Ik doe erg mijn best om dit niet teveel te laten merken, maar het zorgt wel voor spanning. In ieder geval bij mezelf. Maar natuurlijk merkt de rest van het gezin het ook. En ik voel me er schuldig over. Ik vind haar door die eigenschappen namelijk soms ook gewoon echt niet leuk. En dat heb ik bij mijn eigen kinderen natuurlijk ook weleens, maar daar voel ik me minder schuldig bij.
Kortom; hoe ga ik hiermee om? Moet ik haar slechte eigenschappen accepteren en mezelf erbij neerleggen? Ze blijft immers niet mijn eigen vlees en bloed. Of moet ik haar hetzelfde behandelen als mijn eigen bloedjes? En dus gewoon zeggen als ik iets irritant vindt? En me daar dan ook gewoon niet schuldig over voelen?
Help!
Schuldgevoelgeval
Lief Schuldgevoelgeval,
Ik word al weken gebombardeerd met een Facebookbericht van twee handen die een lichtbolletje doorgeven. Het bericht wordt steeds vergezeld door dezelfde dreigende tekst over dat ik ‘het licht moet doorgeven’ en dat ik het niet mag ‘killen’. Ondanks dat er geen vezel in mijn lijf is die zich genoodzaakt voelt om aan zo’n dodelijke combinatie van onzinnig en dwingend gehoor te geven, fascineert het me. Het onthult namelijk hoe we elkaar onder het mom van liefde omweven in webben van schuld. Als ik de ongevraagde zegen niet doorgeef dan vermoord ik het, aldus de zegen zelf. En wie vermoord nu het licht?
Wat dit te maken heeft met jouw vraag, lief Schuldgevoelgeval, is dat de verwachting dat ouders evenveel van hun stiefkinderen houden als van hun eigen kinderen net zo onzinnig en dwingend is. Ik durf zelfs te opperen dat het even onzinnig en dwingend is als de mythe dat ouders onvoorwaardelijk van hun kinderen moeten houden. Ik ben zelf geen ouder, maar ik heb er genoeg gesproken om te weten dat de liefde voor kinderen, zoals elke liefde, ebt en vloed. Het is een cultureel taboe om – even of iets langer dan even – niet van je kinderen te houden en ze achter het behang te willen plakken.
Je geeft zelf aan dat je bekend bent met dit fenomeen van je eigen kinderen ‘soms gewoon echt niet leuk vinden’. Het enige verschil zit ‘m in het schuldgevoel dat je ervaart wanneer je je stiefkind achter het behang wilt plakken. Waar je misschien goed aan doet, is een aantal onrealistische verwachtingen weg te gooien als onzinnige kettingbrieven. Te beginnen met dat idee dat je überhaupt van wie dan ook moet houden. Je houdt van iemand of je houdt niet van ze, en de meeste pogingen dat te manipuleren lopen op niets uit. Vervolgens kun je je afvragen hoeveel je hebt aan de zelfopgelegde verwachting dat je hetzelfde moet voelen voor je stiefkind als voor je biologische gebroed. Deze twee verwachtingen komen tot uiting in de giftige cocktail van ‘heel erg je best doen om dit niet te laten merken’, wat natuurlijk zelden een goed idee is. En dit voel je al.
Deze strategie zou je kunnen vervangen door een eerlijkheidsbeleid. In de eerste instantie naar jezelf. Wanneer jij jezelf toestemming geeft om je schuldgevoel overboord te gooien zal er geheid iets veranderen. Wat zich trouwens niet alleen tot de relatie met je stiefkind beperkt. Elke (zelf)opgelegde verwachting ten opzichte van een ander berooft je namelijk van de mogelijkheid tot intimiteit. De lens van verwachting – welke kant ook op – vertroebelt het waarlijk onvoorwaardelijk zien van een ander.
Een vriendin vertelde laatst hoe ze twijfelde of ze wel echt van haar echtgenoot hield, omdat ze niet van hem hield zoals van haar hond (over taboes gesproken). Wanneer ze thuiskwam en haar hond zag was ze altijd blij en vervuld van liefde. Als ze even later haar man zag had ze zoiets van ‘Oh, hé, hallo jij. Heb je die boodschappen al gedaan?’. Waarschijnlijk is het makkelijker om van honden te houden omdat je minder verwachtingen van ze hebt dan van je man, of (stief)kinderen, of regering. Om de woorden van mijn vriendin te gebruiken; als je hond in huis poept is het okay en als je man het doet is het een probleem. Het verschil tussen die twee is geen biologie, het zijn jouw verwachtingen die het probleem veroorzaken. Dat het doorgaans lastig is om de wereld zonder verwachting te benaderen, mag wat mij betreft niet afdoen aan dit nogal cruciale gegeven.
Het oneindig goede nieuws is dat dit zich allemaal afspeelt in jouw geest, jouw lego bouwwerk van overtuigingen. Aan jou de keuze om je kind, je stiefkind – of wie dan ook, inclusief jezelf – niet vertroebeld te zien. Of je ze vervolgens terechtwijst, irritant vindt of geweldig, is afhankelijk van wat je in dat moment aantreft. Het is, met andere woorden, van latere zorg. Je kunt jezelf het innerlijke Facebookbericht blijven doorgeven, onrealistisch en dwingend, of je kunt het laten stoppen bij jou. En gek genoeg is dat misschien wel het meest waardevolle soort licht dat je kunt doorgeven.
Alle goeds,
Liefs
Dot
Wil je zelf ook je vraag stellen in deze rubriek? Mail dan je dilemma naar lievedot@happinez.nl.
Wie weet zie jij je dilemma binnenkort beantwoord!
Wil je alle vorige Dots teruglezen? Dat kan hier.
