Als we aan helden of heldinnen denken, denken we al snel aan grote, al dan niet mythische figuren. Types als Hercules, Joan d’Arc of Nelson Mandela. We denken niet aan de buurvrouw of die ene collega, en al helemaal niet aan onszelf. Terwijl heldendom juist voor iedereen is weggelegd.
Wat is een held? Volgens de Van Dale is dat ‘iemand die uitblinkt in moed’. Zo bekeken is het niet zo vreemd dat Edith Eva Eger als heldin wordt gezien. Edith was zestien jaar oud toen ze in 1944 naar Auschwitz werd gedeporteerd. Ze verloor haar beide ouders. Zij wist het kamp, samen met haar zusje, ternauwernood te overleven. Niemand had het gek gevonden als Edith na de oorlog met grote psychologische problemen zou kampen. Maar dat gebeurde niet. Edith werd klinisch psycholoog en zette haar enorme wijsheid, levenservaring en kennis in om haar cliënten te helpen. In haar boek ‘De keuze’ deelt ze haar eigen verhaal, vermengd met de verhalen van haar cliënten. Zo brengt ze een universele boodschap van hoop en mogelijkheden voor iedereen die zichzelf probeert te bevrijden van pijn en lijden.
Heldendom is een manier van zijn
Edith Eger wist temidden van onbeschrijflijke gruwelen buitengewone daden te verrichten. Ze had de moed om impulsieve risico’s te nemen om zichzelf of anderen te beschermen. En toch is heldhaftigheid niet alleen het terrein van mensen zoals zij. Dat schrijft Philip Zimbardo, psycholoog en emeritus professor aan de Stanford-universiteit Philip Zimbardo (misschien ken je hem wel van het beroemde Stanford Prison Experiment uit 1971). Hij noemt heldhaftigheid eerder een opeenstapeling van persoonlijke en maatschappelijke gewoontes. Een manier van zijn. Een manier om naar jezelf te kijken.
Iedereen is een held(in)
Zimbardo ziet heldhaftigheid als iets wat voor iedereen is weggelegd. Het betekent namelijk niet dat je nooit bang bent, dat je altijd weet wat het juiste is (en dat vervolgens ook doet) of dat je grote fysieke kracht bezit. Hij zegt simpelweg: wie een held wil zijn, moet effectief handelen op cruciale momenten in het leven. Een held is iemand die een actieve poging doet om ongerechtigheid aan te pakken of de wereld om hem/haar heen positief te veranderen. Tot slot is een held iemand die grote morele moed kent. “Ieder van ons heeft een held in zich zitten die erop wacht om in actie te komen,” schrijft hij.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
Het leven als heldenopleiding
Die drie ingrediënten van heldendom kan iedereen op elk moment in zijn/haar leven inzetten. Iedereen kan op de momenten dat het er écht op aan komt, kiezen voor licht, liefde en vrede. Je kunt ervoor kiezen om anderen en jezelf te helpen, niet omdat je het licht aan het eind van de tunnel ziet, maar puur omdat je wéét dat je daar wel naar toe kunt. En iedereen kan ervoor kiezen om moreel het juiste te doen.
Zimbardo schrijft: “Onze heldenopleiding is het leven, met zijn dagelijkse omstandigheden die ons uitnodigen om heldhaftig te zijn. Bijvoorbeeld door iedere dag iets aardigs voor anderen te doen, door medeleven uit te stralen waarbij je begint met zelfmedeleven, door het beste in jezelf én anderen naar boven te halen, door te blijven liefhebben, zelfs in de moeilijkste relaties, en door de kracht van onze geestelijke vrijheid te vieren en te oefenen.”
Wie ervoor kiest om vreugde en vrijheid te omarmen, ongeacht de omstandigheden en ondanks de pijn en moeite die dat soms zal kosten, is een held(in).
Meer lezen?
- Ik wil van mijn kind geen Prinses of Superheld maken, maar een individu
- Stop met zoeken naar die prins op het witte paard – zo word je zelf de held in je eigen sprookje (eh, leven)
- Waarom we moedige mensen bewonderen
