Een inzicht waar je tegenaan zit, maar dat je nèt niet kunt pakken. In een boek op de mooist mogelijke manier verwoord zien; wat geeft dat een gevoel van verbondenheid. Verrukking. Je voelt je even helemaal begrepen en opgetild.
In ‘A la recherche de temps perdu’ schrijft Marcel Proust hoe hij gedachten en ideeën die hij als jongen had pas echt toeliet toen hij ze in de literatuur tegenkwam. Hij durfde erop te vertrouwen toen een schrijver ze ook bleek te hebben gedacht.
Schrijversvrienden
Er bestaat zoiets als ‘schrijversvrienden’: schrijvers aan wie je je verwant voelt, die je door een moeilijke tijd hebben geholpen, die je vrolijk stemmen of echt kunnen raken. In mijn uitdijende vriendenkring zitten Milan Kundera, Hella Haasse, Julian Barnes, Sándor Márai, Elizabeth Gilbert, Karl Ove Knausgård. Hun boeken staan in mijn boekenkast op me te wachten. Ze zijn immer toegankelijk en beschikbaar, of ze zelf nu nog leven of al dood zijn. Ik kan hun werk op elk moment herlezen, openslaan of in de winkel kopen.
Ook romanpersonages kunnen vrienden worden. Voor mij zijn dat Onno Quist in ‘De ontdekking van de hemel’, Blanca in ‘Het huis met de geesten’, Elio in ‘Noem me bij jouw naam’. Ik pak hun hand en ga blind met ze mee, in hachelijke avonturen, dwars door tegenslag, misverstanden en overwinningen, de hele wereld over.
Haal kracht uit een boek
Als je je eenzaam en onbegrepen voelt, zoek dan schrijversvrienden. Snuffel in de lokale boekhandel, lees boekrecensies, stap de bibliotheek binnen en ontmoet schrijvers of personages die tegen je aan praten, zich in hun hart laten kijken en je laten zien dat je niet de enige bent met angsten, twijfels en rare gewoonten. Laat hen je troosten, verheffen en inspireren.
Je kiest je vrienden nooit omdat ze beleefd zijn en de juiste dingen zeggen. Je kiest ze nooit door hun perfectie. Vrienden sluit je in je hart als ze zich laten zien zoals ze echt zijn, inclusief hun tekortkomingen, en als dat je bevalt. In boeken hoef je daar niet lang op te wachten: schrijvers en personages laten zich vanaf de eerste pagina in de kaart kijken. Je zit al lezend meteen in hun hoofd, in hun hart en loopt in hun schoenen. Ze verbergen zich niet achter codes en beleefdheidsvormen, er is geen behaagzucht en geen verborgen agenda.
Als je de zielroerselen en bokkensprongen van je boekenvrienden gadeslaat en meeleeft met hun ervaringen en denkprocessen, denk je misschien opgelucht: ‘O gelukkig, ik ben niet de enige’. Literatuur heft schaamte en eenzaamheid op. Zelfhulpboeken gaan over oplossingen, romans gaan over de worsteling. De worsteling die we allemaal ervaren, die ons mens maakt. Geef mij maar de worsteling. Word of blijf alsjeblieft een lezer.
Meer lezen van Susan Smit?
Waarom iets ‘loslaten’ niet mogelijk is, volgens Susan Smit.
