Na een nachtmerrie, een lelijke valpartij of een verdrietje houd ik mijn kinderen dicht bij me en wacht tot het huilen wegebt. Dan vraag ik ze om driemaal samen te ademen. ‘De drie zuchten’ noemen we dat.
Het is een kwestie van rustig zitten, normaal inademen en dan pfffff, zo lang uitademen als je kunt, tot je buik helemaal leeg is. Adem alle schrik en pijn er maar uit, zeg ik erbij. En daarna nog twee keer. Dan nog even navoelen en als het moet doen we nog een rondje.
Het is oké
Ademhaling is de enige functie in je lichaam die onbewust verloopt, maar die je wel actief kunt beïnvloeden. Als je bang, opgejaagd of gestresseerd bent, gaat je ademhaling vanzelf snel en hoog zitten, wat het lichaam en brein het signaal geeft dat er iets niet pluis is waardoor de stress nog zal toenemen. Maar als je je je ademhaling met wilskracht verandert en een diepe buikademhaling op gang brengt, zeg je tegen je lichaam en brein: het is oké. Niemand is in gevaar, er is geen noodsituatie, bedaar maar. Een mens kan zichzelf letterlijk tot rust ademen.
Donkere, dreigende wolken
Je adem is je grootste kameraad, door dik en dun. Dat ontdekte ik pas echt tijdens een moeilijke periode waarbij ik moest verwerken dat mijn gezin opgebroken zou worden. Ik herinner me dat ik ’s nachts op het tapijt in de woonkamer lag en het voelde of ik geen adem kreeg. In die dagen had ik al het nodige ademwerk verricht, deed aan yoga waar adem een grote rol speelt en mediteerde, maar op dat moment liet mijn adem me in de steek. Hij werkte niet meer, hij haalde nauwelijks lucht binnen. Tot ik me realiseerde dat ik niet te weínig zuurstof kreeg, maar te veel. Ik was aan het hyperventileren. Tegen mijn instinct in begon ik langzamer te ademen, met tussenpozen tussen de ademtochten. De donkere, dreigende wolken begonnen weg te trekken. Het zou goed komen.
Rookalarm én brandblusser
Je adem is je vriend en hij is altijd bij je. Hij slaat gemakkelijk op hol, bij een plotseling geluid, een ergernisje of geleidelijk opgevoerde prikkels, maar hij luistert ook naar je als je hem een andere richting opstuurt. Als jij en je adem goed bevriend raken, kun je zelfs al een verandering in je ademhaling (je ademt ineens sneller of houd je adem een beetje in) bemerken voordat de stress voelbaar is. Je adem reageert immers binnen een seconde, maar het kan wel een halfuur duren voordat je je eigen gespannenheid ervaart. Als je ademhaling ineens verandert, kun je bij jezelf checken wat er gaande is, wat jou triggert, en het onderzoeken. Daarna ga je over op een diepe, trage ademhaling waarmee je je lichaam geruststelt. Zie je hoe het werkt? Je adem is zowel het rookalarm als de brandblusser.
Drie zuchten
Zelf noem ik mijn lummelmomenten tijd om ‘uit te ademen’. Te midden van de chaos van een drukke dag sta ik stil en zucht een paar keer, ook al is het midden op straat. Als ik niet kan slapen, leg ik mijn hand op mijn onderbuik en adem ernaartoe, net zo lang tot mijn hoofd leeg en ruim begint aan te voelen. Op mijn meditatiekussen concentreer ik me op het stille punt tussen twee ademhalingen. Voordat ik een zaal betreed om een lezing te houden zonder ik me even af en adem naar mijn buik; dáár wil ik dat wat ik zal zeggen vandaan komt, niet vanuit mijn hoofd. Mijn adem helpt me aarden, doet mijn stem lager klinken, houdt mijn aandacht gefocust en mijn hart open. De rust die hij kan geven, ligt altijd maar drie zuchten van me af.
Meer Happinez?
- Mediteren maakt gelukkiger: 5 redenen
- Susan Smit over de gouden les die onze kinderen in corona-tijd leren
- Dit is een brief die elke vrouw zou moeten lezen
