Ze klinken zo mooi en verlicht, die spirituele oneliners. Maar wat zeggen we eigenlijk? En is het waar? Susan Smit toetst, keurt, wikt en weegt.
Deze week keurt ze de woorden: ‘Bad karma.’
Als het iemand die we niet bijzonder hoog hebben zitten slecht vergaat, kun je het veelbetekenend hebben over bad karma en dan snapt iedereen dat je bedoelt: ‘Boontje komt om zijn loontje’. Het idee achter de simplistische, westerse versie van de karma-theorie is dat je zelf verantwoordelijk bent voor de omstandigheden waarin je je bevindt door je gedrag in het verleden en zelfs in vorige levens.
Het woord ‘karma’ komt uit het Sanskriet en betekent letterlijk ‘doen’ of ‘handeling’. Iemands karma is dus het totaal aan zijn of haar handelingen en de gevolgen die daaruit voortvloeien. In het westen adopteerden we de term al in de negentiende eeuw met de betekenis dat alles wat we doen ooit ergens bij ons terugkomt. Kennelijk vinden we het een prettig en overzichtelijk idee dat er een soort straf- en beloningssysteem bestaat.
Denken te weten hoe karma werkt is een beetje alsof je als goudvis in een kom gaat zitten vertellen hoe de oceanen in elkaar zitten. We hebben het perspectief gewoon niet. Karma is zoveel complexer dan het ‘eigen schuld, dikke bult’ dat ‘Bad karma’-zeggers erin lezen. Volgens mij is er geen geduldiger, ingenieuzer en liefdevoller kracht te vinden dan die het leven bij elkaar houdt en ons lessen aanbiedt.
Ik geloof dat het op aarde de bedoeling is om veelsoortige ervaringen en gevoelens te hebben. We zijn allen dader, slachtoffer, held, medeplichtige en bangerik geweest – alleen al in dit leven. We moeten de hele cirkel rond tot we alles hebben ervaren, vanuit elk denkbaar perspectief, zodat we daarvan kunnen ontwikkelen en leren. Zou het zo kunnen zijn dat iemand die in een vorig leven krampachtig alles zelf wilde doen, nu gehandicapt ter wereld komt zodat hij kan leren om hulp te aanvaarden? Ik noem maar wat. We zullen nooit weten hoe het op karmisch niveau bij elk individu zit.
‘Bad karma’ zeggen betekent niet dat je de diepere orde van de dingen begrijpt; het is niets meer dan een vonnis uitspreken op basis van te weinig kennis. Het is het domme, ongeïnformeerde oordeel waar je vanaf moet. Al is het alleen al voor je eigen karma.
