Grenzen stellen, niet meer pleasen: zo doe je dat

Als je geneigd bent ‘ja’ te zeggen wanneer je ‘nee’ bedoelt, en het belang van de ander vaak boven dat van jezelf plaatst, dan ben je waarschijnlijk een pleaser. Kan de beste overkomen, maar het is mogelijk om te leren hoe je jezelf op nummer één zet. 

Het geheim van niet meer pleasen, is volgens auteur Andrea Mathews kort gezegd: handelen vanuit je ‘authentieke Zelf’. Met andere woorden: vanuit je eigen verlangens, wensen, waarden. We hebben allerlei overtuigingen, die soms vechten om voorrang met onze eigen wensen. Luister je consequent wél naar die overtuigingen en niet naar jezelf, dan raak je gefrustreerd.

De weg van de held

Zulke overtuigingen zijn bijvoorbeeld: ‘je moet een goed mens zijn’, ‘je moet je plicht doen’, ‘je bent verantwoordelijk voor een ander’ en ‘egoïsme is slecht.’ Het is niet makkelijk om je eraan te ontworstelen, zegt Mathews, en daarom noemt ze dat ‘de weg van de held volgen’. Om dichter bij jezelf te komen, en meer te leven vanuit je eigen wensen, moet je obstakels overwinnen. Boze mensen bijvoorbeeld, of mensen die zich aan je ergeren. Je moet leren voor jezelf op te komen, ook wanneer dat eng is.

Maar het is de moeite waard: ‘Mensen die het Zelf hebben gerealiseerd, luisteren naar hun systeem van innerlijke leiding (…) Ze leven vanuit hun eigen verlangens, passie en compassie en ze vertrouwen erop dat de juiste antwoorden op hun vragen omhoog zullen komen.’

In haar boek ‘Stop met pleasen – denk eens aan jezelf (en niet altijd aan die ander)’ legt Mathews uit waarom veel sterke overtuigingen niet kloppen.

‘Schuldgevoel is goed’

Dat geloven veel mensen, volgens Mathews. Vaak luisteren we eerder naar schuldgevoel dan naar persoonlijke drijfveren zoals passie. Het leidt zelfs vaak tot zelfkastijding: we gaan onszelf straffen, omdat we vinden dat we dat verdienen. Schuldgevoel hangt vaak samen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel, terwijl het vaak gaat om een verantwoordelijkheid die helemaal niet van jou is (of maar ten dele).

‘Ik ben nu eenmaal iemand die geeft’

Het klinkt mooi, maar dat is het volgens Mathews niet per se. Je kunt namelijk ook te veel geven. Soms is de drijfveer om te geven dat je erbij wilt horen, gewaardeerd wilt worden. Daar komt bij dat de verhouding gauw scheef groeit, want geven anderen jou ook zoveel terug?

‘Het is mijn plicht’

Ieder mens heeft verplichtingen, maar als je steeds zonder nadenken doet wat je denkt te móeten doen, ga je voorbij aan jezelf. Wat vind jij belangrijk? Wat wil je graag? Plaats verlangen tegenover verplichtingen, dat voelt vrijer, zegt Mathews. ‘Wie geeft vanuit ware passie en compassie hoeft zich niet in allerlei bochten te wringen om te geven en voelt hierbij geen druk of stress. Hetgeen hij geeft komt vanuit zijn ziel en vertaalt zich in handelen.’

Om zulke overtuigingen achter je te laten, moet je volgens Mathews vriendschap sluiten met pijnlijke gevoelens én je eigen krachten omarmen. Woede, angst en verdriet mogen er zijn, die zijn zelfs nodig om te leren je grenzen te stellen. Daar tegenover staan je eigen intuïtie, onderscheidingsvermogen en verlangen, alle drie een bron van kracht.

Meer lezen?

• ‘Stop met pleasen. Denk eens aan jezelf (en niet altijd aan de ander).’ Andrea Mathews, uitgeverij AnkhHermes (2019).
• Dit is waarom positieve ervaringen uit je kindertijd zo belangrijk zijn
• Oefenen met dankbaarheid? Vermijd deze valkuilen