Het leven gooit je soms plots een andere kant op zodat je even niet weet waar je het zoeken moet. Maar daar is Dot, je reddingsboei in tijden van woelige wateren. Ze geeft je haar eerlijke, maar liefdevolle mening over grote levensvragen, kleine dilemma’s of wringende kwesties, als een zacht duwtje richting wal.
Het werkt heel simpel: jij stelt (geheel anoniem, ondertekend met een pseudoniem naar keuze) een vraag, Dot geeft – elke donderdag – antwoord. En wie Dot is? Dat kom je dit najaar te weten – nog heel even geduld dus!
Deze week geeft Dot advies aan Tegenstrijdig:
Lieve Dot,
Ik wil je graag om advies vragen. De laatste tijd houdt het onderwerp kinderen mij namelijk steeds vaker bezig. Ik weet bijna zeker dat ik kinderen wil met mijn partner, maar toch heb ik hier tegenstrijdige gevoelens over.
Als ik er over nadenk dan lijkt het me geweldig om een zwangerschap mee te maken. En een klein hummeltje (of twee) van ons samen te zien opgroeien. Maar aan de andere kant benauwd het mij enorm. Ik ben namelijk bang dat ik mijn vrijheid, waar ik zo enorm van geniet, verlies. Het hebben van kinderen is een enorme verantwoordelijkheid en een keuze waar je niet op terug kunt komen.
Ik wil mijn kinderen namelijk niet naar het kinderdagverblijf brengen, maar ze zelf opvoeden, dingen leren en ze zien opgroeien. Maar dat betekent dat ik thuis zal moeten blijven, zeker wanneer ze nog klein zijn. En dus niet kan werken en doen wat ik écht leuk vind. Het werk wat ik nu doe daar geniet ik enorm van en hier wil ik graag verder in groeien. Mijn partner ziet het sowieso niet zitten om thuis op de kinderen te passen. En hoewel mijn ouders (en zijn ouders) hele lieve mensen zijn, zijn zij niet de aangewezen persoon om op onze kinderen te passen.
Ook ben ik bang dat mijn relatie onder druk komt te staan, als ik me niet gelukkig voel. De hele dag thuiszitten en met de kinderen bezig zijn is niks voor mij. Toch vind ik dat kinderen op de eerste plaats horen te staan en hun moeder er voor hen moet zijn. Het zijn twee tegenstrijdige dingen, waar ik zelf niet uit kom. Hoe vind ik hier een goede middenweg in?
Liefs,
Tegenstrijdig
___________________________________________
Lieve Tegenstrijdig,
Waar je het jezelf misschien onnodig lastig maakt, vrijheidsminnende mogelijk aanstaande moeder, is dat er redelijk wat fundamentalistische veronderstellingen verankerd liggen in je keuzeveld. Je wilt je kinderen niet naar een kinderdagverblijf brengen of elders uitbesteden. Je vindt dat ‘kinderen op de eerste plaats horen te staan en hun moeder er voor hen moet zijn’. De aangewezen vader van je kinderen ziet het ‘sowieso’ niet zitten om werktijd in te ruilen voor het delen van de zorg. Ik vind het geen wonder dat je je benauwd voelt!
Als die bouwstenen blijven liggen zoals je ze nu beschrijft, zie ik je angstbeelden van jou feeksachtig alleen thuis met gillende kinderen en magnetische muren met gemak tot leven komen. Mij lijkt dat één van de voldongen feiten flexibel moet worden -en het liefst een paar. Sommigen spelen zich volledig af in de privacy van jouw eigen geest, wat altijd het beste speelveld van duurzame verandering is.
Een voorbeeld daarvan is je angst om je vrijheid te verliezen. Don’t shoot the messenger, maar proberen kinderen in je leven te integreren zonder verlies van vrijheid is onmogelijk – en iedereen die zegt dat dit niet zo is, liegt. Het idee dat je het als jonge moeder allemaal kunt hebben is een mythe die meer kwaad doet dan goed. Vergelijkbaar met ‘eerst van jezelf houden voordat je van een ander kunt houden’ of ‘altijd naar je hart luisteren’. Het zijn sluipmoordenaars die, vermomd in een Ibizajurk, je langzaam met hun malaketting wurgen én jou er nog schuldig over doen voelen ook.
Dit soort dingen klinken mooi, maar zijn onzinnig, want onrealistisch – en dus onvriendelijk. Zoals jij heel realistisch aan voelt komen, lieve Tegenstrijdig, ga jij in elk geval delen van je vrijheid inleveren -big time. Dat verwachten in plaats van vrezen zal al een dikke angel uit je dilemma halen. Maar, en dit zijn de kleine lettertjes aan elke vrijheidsbeperking, mag je er met evenveel zekerheid vanuit gaan dat er zich een nieuw veld van ervaring opent waar je nu nog weet van hebt. Met misschien wel nieuwe, kwalitatief hogere vormen van vrijheid.
Net nog, liep ik in mijn yogastudio een jonge moeder tegen het lijf die, op de vraag hoe het ging, eruit floepte dat ze al tien maanden lang geen enkele nacht had doorgeslapen. Om vervolgens te zeggen dat ja, haar huid, concentratie en fitheid dan wel naar de mallemoer waren, maar dat ze altijd uitkijkt naar haar vrije dag met kind. En dat ze tijdens haar slapeloze nachtelijke uren nieuwe diepten van mindfulness bereikt. ‘Je leert echt dat dít het enige moment is, anders word je gek’, riep ze me nog na terwijl de yogalerares haar aan haar opgerolde matje de kleedkamer uittrok, richting de les.
Extremere voorbeelden van diepere vrijheid ontdekken in een onvrije situatie, kun je vinden in de ervaringen van enkele beroemde gevangenen. Waarvan wellicht de bekendste Nelson Mandela, die bijna dertig jaar opgesloten zat op het Robbeneiland. Hij wist daar de grootste vorm van vrijheid te behouden én zelfs te vergroten; namelijk de vrijheid van geest. Zelfs toen hem vroegtijdige vrijlating werd aangeboden in ruil voor ballingsschap reageerde hij: “Ik verlaat deze gevangenis alleen, als ik echt vrij ben om te staan en te gaan waar ik wil, als ik echt kan doen wat ik wil.”
Dán ben je pas vrij.
Want geef toe, welke vrijheid is nu groter: de vrijheid van naar de bioscoop kunnen wanneer je wilt, of vrij zijn van het idee dat je ergens anders zou moeten zijn, íemand anders zou moeten zijn, dan waar je nu bent? Ook al is dat met een dag vol luiers en huiskluistering in het vooruitzicht? Ik zou het wel weten. Als je vrij bent, ben je vrij, waar je ook bent.
Wat ik hier misschien mee wil zeggen, lieve Tegenstrijdig, is dat relatieve vrijheid inleveren soms de meest effectieve manier is om een grotere vrijheid te ontdekken. En dan heb ik het nog niet over het land van tanden-uit-je-mond-tikkende-liefde voor je kinderen dat nog te ontdekken is. Waarvoor veel ouders met liefde hun vrijheid inleveren. Ik heb het daar niet over omdat hoeveel mensen dat ook tegen je zeggen, je daar pas iets zinnigs over kunt zeggen wanneer het zover is. Ik beperk me dus tot enigszins logisch beredeneren.
Daarbij doen je overtuiging dat je kinderen zelf op moet voeden – zonder hulp van kinderdagverblijven of familieleden – samen met het feit dat je partner geen werk voor zorg wil inleveren, én je liefde voor je werkleven, een ingewikkelde dans in mijn hoofd. Ik voorvoel een angel in deze houterige tango door de stelligheid waarmee je zegt dat ‘kinderen op de eerste plaats horen te staan’ en dat ‘hun moeder er voor hen moet zijn.’ Mijn onbevraagde overtuigingsradar doet ding-ding-ding, lieve Tegenstrijdig. Zonder te zeggen dat het niet zo is, raad ik aan je af te vragen waar je deze opvattingen vandaan hebt. Hoe je hier zo stellig over geworden bent. En stel je vooral de vraag, die ieder van ons moet loslaten op de ballroom van onbevraagde overtuigingen; dient het je? Dient dit idee dat kinderen op de eerste plaats horen, en dat moeders er voor ze moeten zijn?
Eén reden die ik kan bedenken waarom je die horen-moeten ankers uit je identiteit zou moeten lichten, is dat je een partner hebt die heel duidelijk is over zijn deelname aan de zorgtaken. Namelijk nihil. Als jíj dus vast wilt houden aan deze twee Overtuigingen, dan zul je óf je partner moeten omkopen/bedreigen/van gedachten doen veranderen, óf je zult zelf, als fulltime moeder aan de bak moeten. En ik schat de slagingskans van dat eerste scenario op ongeveer nul. Dus dat houdt alleen nog jou over, lieve Tegenstrijdig.
In jou zit de oplossing die je zoekt. In jou kunnen de tegenstrijdige verlangens verenigd worden, wanneer jij ophoudt tegenstrijdig te zijn. Als je een kind én een deel van je vrijheid en werkleven wilt behouden, dan zal je daar een praktische oplossing voor moeten vinden. En die zijn er legio. Maar dan zal je aan een hele normale, oude, zelfs mooie menselijke behoefte moeten toegeven; de behoefte aan hulp.
Anders gezegd; als je kinderen wilt zul je je relatieve vrijheid moeten inleveren óf je stramheid. En de ramen en deuren opengooien naar die dingen waarvan je vindt dat ze horen en moeten. En neem dit van mij aan, lieve Tegenstrijdig; dat alleen al kan heel bevrijdend zijn.
Alle goeds,
Dot
Wil je zelf ook je vraag stellen in deze rubriek? Mail dan je dilemma naar lievedot@happinez.nl.
Wie weet zie jij je dilemma binnenkort beantwoord!
Vond je Dots antwoord behulpzaam en wil je erover mee praten? Dat kan hier.
