Hoe los je een probleem op, waarvan de ander zegt dat die niet aanwezig is? Deze week geeft Dot Advies aan Oplosser, die maar niet in het reine komt met haar zus na een mislukte vakantie.
Lieve lieve Dot,
Ik wil het liever niet toegeven, maar ik heb je hulp nodig. Ik weet namelijk niet hoe ik dit moet oplossen. En ik ben een oplosser. Een helper ook. Je kent het wel; degene die het liefst heeft dat iedereen het fijn heeft en zo niet allerlei mogelijke manieren verzint waardoor anderen het fijn hebben. Maar wat ik ook doe, dit weet ik niet op te lossen en dat doet me pijn. Er staat een grote roze olifant briesend in mijn gezichtsveld en ja, ik kan er omheen kijken, maar ik zie een paar per dag die olifant en dat doet me pijn.
Waar bestaat die olifant uit? De niet-ruzie met mijn zusje. Wij zijn namelijk met nog twee anderen gezamenlijk op een lange vakantie geweest en dat liep niet zoals vooraf verwacht. Er waren irritaties, met name van haar kant (niet per se over mij), die ik (als sensitief persoon) mogelijk te snel op gepakt heb en als helper en oplosser heb geprobeerd op te lossen. En hoe harder ik dat probeerde, hoe meer zij bijna letterlijk ineen kroop, geen antwoorden gaf, niet aanwezig was, bozer en geïrriteerder werd. Dit had ik na een paar pogingen door, waardoor mijn oplossing was; ik maak mijzelf klein en onzichtbaar dan is er geen irritatie. Waardoor het niet meer mijn vakantie was en ik zeer ongelukkig werd. Dit was ook geen oplossing en na een tijdje heb ik toch weer ruimte voor mezelf ingenomen, met als gevolg dat de irritaties ook weer opliepen. Tegen die tijd waren we allebei al zo snel op de teentjes getrapt dat de meeste irritaties toch wel tussen ons waren.
Nu moet je weten lieve Dot, dit was mijn droomreis. Hier had ik jaren naar uit gekeken, voor gespaard, alles uitgezocht en diegenen meegenomen waarvan ik had verwacht dat we (uiteraard met her en der een keer discussie/ruzie) het fijn zouden hebben. Dus naast dat ik de irritaties niet kon oplossen, wat me aangrijpt want ik zou het zo fijn vinden als zij gelukkig is, heb ik zelf ook hartzeer van een reis die geen gouden randje heeft. En hetzelfde gebeurt er nu na de vakantie; er is een briesende roze olifant tussen ons in, waar zij het niet over wil hebben, waarvan zij zegt; die loopt wel weer weg. Hoe los je een probleem op, waarvan de ander zegt dat die niet aanwezig is? Wat ik ook doe; het rust gunnen, lief vragen, op een volwassen manier erover willen praten; er komt niets van de andere kant. Ik zou zo graag de relatie met mijn zusje weer willen herstellen, samen hierover heen komen en ik zou graag willen weten wat ik anders had kunnen doen. Want nu kijk ik dagelijks tegen die olifant aan, en dat doet zeer.
Groet,
Oplosser
Lieve Oplosser,
De olifant is jouw huisdier. Jij hebt hem in huis genomen en jij moet ervoor zorgen. Het fascinerende is dat ik enkel tot die conclusie kom op basis van wat je zelf zegt. Ik houd ervan hoe je je dilemma beschrijft als niet-ruzie met je zus. Dat is precies wat het is. Je zus lijkt geen ruzie met je te hebben, dus de enige persoon die over is gebleven om ruzie mee te maken ben jezelf. En dat heb je aan de mate waarin je hieronder lijdt, zo te horen als serieuze taak opgenomen.
Aangezien we, hoe verleidelijk dat ook is, niet kunnen denken voor een ander, moeten we uitgaan van wat je zus aangeeft. Je schrijft dat ze er niet over wil praten, maar tegelijkertijd geef je aan dat ze over jullie vakantiespanningen heeft gezegd dat ze vanzelf wel overgaan. Ik zou dus beginnen met heel goed na te gaan of jouw religie van ik wil erover praten maar mijn zus niet, wel klopt. Als zij zich er namelijk over heeft uitgelaten op die manier (wat ik vermoed, op basis van jouw brief) dan hééft zijn erover gepraat. Heel duidelijk zelfs. Ze heeft misschien niet gezegd wat jij wilde, maar dat is nu eenmaal het risico van een conversatie.
Of je zus nu expliciet heeft laten weten dat het wel overwaait, of impliciet duidelijk maakt er niet over te willen praten: zij communiceert kraakhelder. Jij, in tegenstelling tot je zus, luistert niet naar haar en blijft haar achtervolgen met een probleem dat zij niet heeft, met een relatie die zij niet als verbroken ervaart. Op een bepaalde manier toont je zus – hoe onredelijk jij dat ook vindt – meer vertrouwen in jullie relatie dan jij.
Er is maar één manier hoe je jouw olifant verzorgt, lieve Oplosser. Namelijk door verantwoordelijkheid te nemen voor jouw aandeel in moeizame vakantiedynamiek – en door naar je zus te luisteren, in plaats van haar proberen te veranderen. Verontschuldig je voor de momenten dat jíj je als een eikel hebt gedragen tijdens de vakantie – niet om haar uit te lokken om hetzelfde te doen, maar omdat je het meent. Luister vervolgens naar wat je zus zegt, of ze nu de lijst nog even voor je aanvult of stil is. Dat is hoe je de relatie met je zus herstelt. Niet door gedrag in haar af te dwingen wat jij “de volwassen manier” vindt. Hoor je hoe arrogant en dwingend dat klinkt? Niet echt een veilige gesprekspartner.
Het is tijd om het enige probleem dat er werkelijk is op te lossen, lieve Oplosser. Namelijk jouw behoefte om je zus te veranderen. Zij is niet verantwoordelijk voor de nare nasmaak die je hebt van je vakantie; jíj blijft in een citroen bijten elke keer dat je gelooft dat jullie “samen” eruit moeten komen terwijl je zus daar duidelijk andere ideeën over heeft.
Ik ben een beetje streng voor je lieve Oplosser. Maar dat komt omdat ik ervan overtuigd ben dat er tussen de ruimte waar je nu bent en vrijheid maar een piepkleine kloof zit. Eén kleine tik in je perspectief. Jij schrijft dat deze reis geen gouden randje heeft, maar ik zie dat anders. Ik geloof dat je zus en deze reis jou een van de belangrijkste gouden randjes biedt die je ooit zult krijgen. Namelijk een kans je definitie van problemen oplossen – wat zo’n deel van je identiteit uitmaakt – te herschrijven. De kans om een onvoorwaardelijke relatie met je zus te hebben. Een kans om niet alleen déze olifant vrij te laten, maar ook alle toekomstige olifanten. Wat er overblijft wanneer je je eigen problemen gaat oplossen, is pure vrijheid.
Alle goeds,
Liefs
Dot
