Toen mijn dochter nog jong was en veel huilde, dacht ik er soms aan hoe het zou zijn als ik haar liet vallen. Ook kreeg ik meerdere keren in mijn leven ineens het idee een collega een schaar in zijn rug te steken, of gloeiendhete koffie over een ober heen te gooien. Dat was allemaal niet omdat ik het zo ontzettend graag wilde en van huis uit agressief ben, het was niet uit eigen beweging, maar omdat gedachten nou eenmaal een onvoorspelbaar karakter hebben. Denken heeft vaak een compleet eigen agenda, onafhankelijk van degene die denkt. En daar staan we wat mij betreft veel te weinig bij stil.
Als je het van een afstandje bekijkt ontdek je al snel dat ons hoofd eigenlijk maar wat doet. Denken gaat van de hak op de tak, van gezellig naar vernietigend, en vooral: non-stop. De gevolgen van die vele duizenden willekeurige gedachten kun je elke dag zien. Kijk maar eens naar alle mensen om je heen die mentaal aan het worstelen zijn, en totaal geregeerd worden door hoe ze over zichzelf en de wereld denken. Stress, angst, verslaving, burn-outs, depressies, haat: stuk voor stuk in hoge mate bepaald door op hol geslagen, furieuze en vooral negatieve denkpatronen. Golven van gedachten die we argeloos en volkomen onschuldig bloedserieus nemen, en laten bepalen hoe we onszelf zien.
Ik noem het vaak ‘dagmerries’ omdat ze erg lijken op hun nachtelijke equivalent, en net zoveel impact kunnen hebben. Alleen weten we het altijd meteen wanneer we wakker worden uit een nare droom, en kunnen we de soms intense fysieke ervaring makkelijk loslaten. Overdag blijven we meestal veel hardnekkiger hangen in de verstikkende betovering van het mentale circus, en dat zorgt voor eindeloos veel leed. Psychische pijn is zonder uitzondering het gevolg van een persoonlijke geschiedenis of ander denkpatroon waar we tegen onze zin in op geabonneerd lijken te zijn. Een verhaal waarvan we maar niet kunnen inzien dat we het van dag tot dag met ons meedragen door erin te blijven geloven. Want zo werkt dat: we houden het zelf in stand, 100%.
We denken ons hele leven bij elkaar. Letterlijk iedere seconde van de dag kleuren mentale ervaringen de kijk op onszelf, op anderen, en op onze omstandigheden. Ik bedoel daarmee niet alleen wat de meeste mensen verstaan onder denken (de activiteit waarmee we tot oplossingen proberen te komen), maar ook meningen, overtuigingen, oordelen en veroordelingen, en zelfs onze smaak en de interpretatie van dagelijkse situaties. Wat we denken is wat we voelen, ongefilterd, en zolang je je dat niet realiseert blijf je een slachtoffer van die totale willekeur, dat bombardement aan indrukken, ingevingen, kritiek en oprispingen dat ons moeiteloos aanstuurt, straft en het donker instuurt.
Coming soon: ‘Mindful met Happinez’
-
Over de wijsheid van leven in het nu
-
12 oefeningen voor ultieme ontspanning
-
En meer
De vrijheid in dit hele spel zit ‘m niet in het denken van leuke en gezellige dingen, want als je daar écht zeggenschap over had deed je het vast allang. Nee, bevrijding vind je in het inzicht dat gedachten niets waard zijn en werkelijk geen enkele kracht hebben, als je je er niet mee bemoeit. Zonder onze aandacht, zonder investering van energie, kan geen enkel mentaal idee ooit blijven hangen en iets met je doen. Een lossere relatie met het denken heeft mijn leven voorgoed veranderd en vele, véle malen prettiger, frisser, en meer ontspannen gemaakt. Met als bijkomend voordeel dat oude patronen als verslaving, depressie en angsten zijn verdwenen, en mijn zelfvertrouwen tegenwoordig onverwoestbaar is.
De mensen die ik help dit in te zien (naast het schrijven van columns en boeken en reclameteksten, praat ik met anderen over hun worsteling), raken niet zelden in korte tijd belemmerende overtuigingen kwijt waar ze soms al tientallen jaren mee liepen. Simpelweg omdat ze ineens heel helder inzien dat ze al die tijd zijn blijven geloven in een gruwelijk verhaal… en daar ook weer mee kunnen stoppen. Als je het écht ziet, kan het meteen gedaan zijn met de ellende, hoe heftig die ook lijkt. Het brengt je terug naar de grenzeloze vrijheid en mentale gezondheid en veerkracht die ons geboorterecht zijn, en die we nooit echt zijn kwijtgeraakt, maar wel vaak uit het oog verloren.
Om nog even terug te komen op de inleiding van dit stukje: ik heb het natuurlijk nooit gedaan. Mijn kind is altijd volkomen veilig bij me geweest, en dat geldt ook voor mijn collega’s (en hun rug). Omdat in al die gevallen helder was dat deze bizarre kronkels niets met mij te maken hebben en ik er ook niet op in hoefde te gaan -net als bij minder extreme gedachten. Het is mijn missie zoveel mogelijk mensen op een andere manier naar hun mentale strijd te laten kijken, omdat het veel leed kan voorkomen en een ongekende ruimte oplevert. En dat gun ik iedereen. We zitten net zolang gevangen in onze zelf gebouwde kooi tot we zien dat de tralies puur denkbeeldig zijn. Dus als je af en toe het idee hebt dat de waanzin om de hoek wacht: laat je leven vooral niet uit je handen vallen.
Het zijn allemaal maar gedachten.
