Wie een boom wil planten, moet een boom begrijpen, leerde ik van een Amsterdamse bomenexpert. Ik wilde een boom in onze piepkleine voortuin, maar van de Vereniging van Eigenaren mocht niets in het stukje grond voor ons huis boven de twee meter uitsteken. De buurtmakelaar kon mij niet helpen en verwees me door naar de bomenexpert van onze stad.
Gebrek aan tijd
Op een regenachtige ochtend dronken we koffie in zijn kantoor, met uitzicht op een rij miezerige esdoorns die net in de straat waren geplant. Ik vroeg hem hoe het zo moeilijk kon zijn om een boom te planten nu we ze zo hard nodig hebben. De bomenexpert wees op de schriele stammetjes buiten zijn raam. ‘Daar kun je niet meer parkeren of bouwen, geen kabels aanleggen in de grond.’ Een gebrek aan ruimte, concludeerde ik. Nee, antwoordde de expert, het is eigenlijk gebrek aan tijd. Bomen worden te oud voor ons. Ze passen niet in de snelheid waarmee we bouwen, slopen, groeien. Een boom kan rustig een paar eeuwen leven, maar in deze stad worden ze gemiddeld dertig jaar, dan is er weer een nieuw bestemmingsplan. Geen plein, geen straat, geen kade blijft hier dertig jaar onaangeraakt.
Een boom doet er een jaar over om in paniek te raken.
Bomen eerlijke kans geven
Als we de bomen een eerlijke kans willen geven zullen we moeten vertragen, meer leren leven in het tempo van de bomen. Dat is een opgave. Een boom doet er een jaar over om in paniek te raken. De schrik van een aanval of hittegolf verspreidt zich maand voor maand van de wortels naar de kruin. Het helen van een wond kan tien jaar duren. En voor een boom betekent groei vaak vele jaren stilstand.
De bomenexpert kon me niet verder helpen met de regeltjes van de VvE. Zijn advies was om ze te negeren. Op de fiets terug naar huis keek ik anders naar de bomen die ik passeerde. Ik zag grote, houten herinneringen aan het feit dat de wereld uit meer bestaat dan de razendsnelle mensentijd.
Natuurreligies
Misschien zouden we de bomen weer heilig moeten maken. Onszelf moeten bekeren tot de natuurreligies voor wie een boom de volmaakte beweging was. Een groei naar boven en beneden tegelijk. Welk ander wezen dat groeit, verenigt wormen en vogels? Schimmels en vleugels? Welk ander wezen is afhankelijk van zowel het licht als duisternis? Thuis bestelde ik een Amerikaanse krent, die volgens de website van de kweker niet hoger zou worden dan 2,5 meter. Inmiddels groeit hij onze verdieping voorbij. Zo snel, dat het lijkt alsof hij haast heeft.
Meer lezen?
Waarom we vertraging nu juist zo nodig hebben, volgens Marjolijn van Heemstra.
